„Wojna sertoriańska (80-71 przed Chr.)” - T. Ładoń - recenzja

istoria republiki rzymskiej obfituje w wiele nieznanych bądź mało poruszanych w  rodzimej literaturze historycznej epizodów. Jednym z nich jest wojna sertoriańska, która jest tematem przewodnim recenzowanej poniżej pracy Tomasza Ładonia1.

Publikacja została podzielona na dwa główne rozdziały. W pierwszym Autor przedstawia pierwsze kroki Sertoriusza na drodze politycznej i wojskowej. Drugi natomiast omawia tytułową wojnę. Zostały one dodatkowo podzielone na podrozdziały, co znacząco ułatwia korzystanie z pracy podczas lektury.

Tytuł pracy porusza, jak to zostało wspomniane powyżej, temat w zasadzie mało znany dla polskiego czytelnika, za co należy się Autorowi znaczący plus, w szczególności, że prac o okresie schyłkowym republiki nie spotkamy na tynku wydawniczym zbyt wiele. Kolejny plus należy się za podział i strukturę pracy. Dzięki niej czytelnik ma możliwość zapoznania się z osobą Sertoriusza zarówno na początku swojej kariery polityczno-wojskowej, jak i w trakcie trwania konfliktu, który został nazwany jego imieniem.

Podczas lektury pracy uwagę Czytelnika przykuwa fakt, iż T. Ładoń skupił się w znacznej mierze na aspektach politycznych. Mamy w niej bowiem m.in. omówienie kwestii utworzonego przez Sertoriusza senatu w Hiszpanii, jego kontaktach z senatorami w Rzymie, czy ogólnie o różnorodnie prowadzonej polityce, stosowanej przez różne rzymskie ugrupowania podczas toczonej wojny wobec ludów hiszpańskich. Mamy również omówienie zagadnień wojskowych. Widać jednakże, że stanowią one bardziej dodatek do opisu zagadnienia politycznego. Nie mamy bowiem szerszego ukazania wojskowości hiszpańskiej oraz ich przemian w związku z przysposobieniem sobie rzymskiego uzbrojenia, czy samej rzymskiej machiny wojennej. Opisy bitew są odtworzone na tyle, na ile umożliwiły na to źródła. Krótko, ale treściwie.

Będąc zaś przy źródłach, T. Ładoń korzystał głównie z antycznych źródeł pisanych, których fragmenty umieścił w tekście głównym. Sam styl prezentowany przez Autora pomimo tego, że jest to język naukowy, nie przeszkadza zbyt przy lekturze opracowania, nawet niewprawionemu Czytelnikowi.

Bibliografia opracowania liczy sobie piętnaście stron źródeł (zarówno w oryginale, jak i języku polskim, bądź innych tłumaczeń) i opracowań po polsku, angielsku, niemiecku, włosku, francusku i rosyjsku, wśród których znajdują się m.in. klasyczne pochodzące z XIX wieku literatury tematu. Bibliografia ta daje Czytelnikowi duży indeks potencjalnej literatury, do której może on zajrzeć podczas rozpoczęcia własnych studiów nad nim.

Oprawa edytorska publikacji prezentuje się bardzo dobrze. Ładnie wyglądająca, twarda, klejona, szyta okładka oraz dosyć dobry papier, robią pozytywne wrażenie. Na skromną zaś szatę graficzną opracowania składa się kilka zdjęć monet i rzeźb ukazujących niektórych z przewijających się w pracy postaci. Dodatkowo zostało umieszczonych sześć map autorstwa Pawła Derejczyka. O ile do dwóch map ogólnych nie można mieć zastrzeżeń, to jednak poniektórzy mogą mieć kąśliwe uwagi wobec tych, które ukazują plany bitew. Pomimo tego, że są one czytelne, to przypominają one zdaniem autora niedokończone szkice, które miały stanowić podstawę do pełnej wersji mapy.

Monografię uzupełniają dodatkowo aneksy. Wśród nich znajdują się kalendarium wydarzeń i tabele, a także jeden dodatek, w którym została omówiona liczebność wojsk rzymskich podczas wojny sertoriańskiej.

Podsumowując. Praca Tomasza Ładonia jest pracą na pewno wartą uwagi. Dzięki dobremu stylowi Autora, a także tematyce i formie wydania sprawia, że pomimo pewnych mankamentów powinien się z nią zapoznać każdy miłośnik antycznego Rzymu, w szczególności końcowego okresu republiki.

Plus minus:
Na plus:
+ styl autora
+ wartość merytoryczna
+ tematyka
+ podział i struktura pracy
+ oprawa edytorska (okładka, papier)
+ wkładka ilustracyjna
+ bogata bibliografia
+ mapy
+ cytaty ze źródeł
+ indeksy osób
+ aneksy i dodatek
Na minus:
- brak szerszego przedstawienia ówczesnej wojskowości rzymskiej i hiszpańskiej
- niektórzy mogą narzekać na jakość wykonania map
- Autor skupił się w znacznej mierze na kwestiach politycznych

Tytuł: Wojna sertoriańska 80-71 przed Chr.
Autor: Tomasz Ładoń
Wydawca: Wydawnictwo NapoleonV
Data wydania: 2011
ISBN/EAN: 978-83-61324-76-8
Liczba stron: 182
Oprawa: twarda
Cena: ok. 50 zł
Ocena recenzenta: 8/10

1. Dr, adiunkt w Zakładzie Historii Starożytnej i Kultury Antycznej Instytutu Historii Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Zajmuje się przemianami politycznymi w Republice Rzymskiej w okresie jej schyłku i upadku. Autor kilku artykułów poświęconych Sertoriuszowi. Notka opracowana na podstawie: http://www.ih.ajd.czest.pl/struktura.htm [dostęp 13.04.2011] [↩]