Świętokrzyskie orle gniazdo. Zamek w Chęcinach

Zamek w Chęcinach to królewska twierdza powstała na przełomie XIII i XIV w. Zamkowe wieże górują nad trasą z Krakowa do Kielc przykuwając uwagę nie tylko turystów, ale także kierowców. Nie lada atrakcją jest wspaniały widok na Góry Świętokrzyskie, który rozpościera się z najwyższej z wież.

Zamek w Chęcinach / fot. Wojtek Duch

Królewska twierdza

Warownia powstała przed 1306 r., gdyż w tym roku po raz pierwszy pojawia się w dokumentach Władysława Łokietka. Miał trafić do rąk biskupa Jana Muskaty, który wymieniany jest obok Wacława II jako inicjator budowy zamku. Król jednak po roku odebrał mu zamek, co było karą za biskupie spiskowanie przeciw władcy. Łokietek uczynił z warowni ważny ośrodek władzy książęcej. Odbywały się na nim kilkukrotnie zjazdy rycerstwa z Małopolski i Wielkopolski. Do 1320 r. w Chęcinach mieścił się skarbiec królewski przeniesiony wówczas na Zamek Królewski na Wawelu. Z tego zamku wyruszyły też polskie wojska na Kujawy, gdzie stoczyły bitwę z Krzyżakami pod Płowcami.

Mury warowni były także rezydencją m.in. dla siostry Kazimierza Wielkiego - Elżbiety Łokietkówny, żony Władysława Jagiełły - Zofii Holszańskiej oraz Bony Sforzy, która jako „Biała Dama” ma pojawiać się nocą na murach zamku. Królowa Bona właśnie z Chęcin wyjechała w swoją ostatnią podróż do Włoch.

Chęcińska twierdza pełniła także inną rolę. Była królewskim więzieniem, do którego trafili m.in. krzyżaccy jeńcy z 1410 r., w tym Michał Küchmeister von Sternberg późniejszy Wielki Mistrz. W XV w. do dwóch wież dobudowano trzecią kwadratową basztę w północno-zachodnim narożniku. Dobudowano także zamek dolny otoczony murem z krenelażem. Z najwyższej z wieży rozpościera się piękny widok na Góry Świętokrzyskie, a nawet gdy pogoda dopisze na Tatry1.

Zamek w Chęcinach / fot. Wojtek Duch

Zniszczenia i renowacje

Warownia po raz pierwszy została zniszczona przez buntownika Mikołaja Zebrzydowskiego w 1607 r. Dzięki staraniom starosty chęcińskiego Stanisława Branickiego zamek odbudowano. Jednak nie na długo, bo w trakcie potopu szwedzkiego twierdzę znów zniszczono. W 1707 r. Szwedzi ponownie dokonali zniszczeń. W okresie I wojny światowej na zamku stacjonowali Rosjanie. Międzywojenny Burmistrz Chęcin Edmund Padechowicz przeprowadził skuteczne działania zmierzające do zabezpieczenia zamku przed zupełnym zniszczeniem. Od tamtej pory trwa jego odbudowa.

W sierpniu 2012 r. Gmina Chęciny pozyskała 6,5 mln zł z Regionalnego Programu Operacyjnego na rozbudowę ruin zamku. Na dolnym dziedzińcu powstanie kaplica oraz stragany dla kupców. Odnowiona zostanie również aleja prowadząca na zamek. Sama twierdza ma być nowocześnie oświetlona a parking powiększony. Całość inwestycji ma zakończyć się w 2013 r.

Jak dojechać?

Dojazd do zamku jest łatwy. Jadąc od Krakowa już przed Tokarnią można zobaczyć zamkowe wieże. Z drogi (w lewo) można zjechać kilkaset metrów za skansenem i dotrzeć do celu jadąc jakieś 2-3 km krętą drogą. Natomiast kierując się z Kielc można albo zjechać (w prawo) do Chęcin i dalej przez tamtejszy rynek dostać się do zamku lub zjechać z drogi bliżej skansenu (w prawo). Przed warownią jest spory parking. Opłata za postój auta osobowego wynosi 5 zł. Bilet normalny kosztuje 10 zł, a ulgowy 6 zł.

1. Wirtualny spacer po Zamku - http://static.vtour.pl/miasta/checiny/index.html [↩]