Biblioteki internetowe: Archive.org

Tekstem, który prezentuję poniżej, rozpoczynamy cykl, którego zasadniczym zadaniem jest przybliżenie Czytelnikom takich stron i portali internetowych, które służyć mogą w pełni profesjonalnej i pełnowartościowej kwerendzie naukowej.

W ramach prowadzonych w wielu ośrodkach uniwersyteckich zajęć ciągle jeszcze panuje zasada, że Internet jest środowiskiem naukowo niepewnym i raczej odradza się aniżeli zachęca do korzystania z jego zasobów. Nasz cykl ma za zadanie wypełnić tę lukę. Postaram się w nim pokazać kilka miejsc, które dostarczą wartościowej i godnej uwagi wiedzy, książek lub materiału źródłowego.

Dziś pierwsze z nich: Internet Archive (Archive.org), jeden z największych tego typu projektów na świecie.

Czym jest Internet Archive? To coś w rodzaju ogromnej, darmowej biblioteki cyfrowej, dysponującej zarówno materiałami książkowymi, jak też graficznymi, dźwiękowymi i filmowymi. Jak czytamy na stronie internetowej portalu: Większość społeczeństw przywiązuje dużą wagę do przechowywania śladów swojego dziedzictwa kulturowego. Bez takich śladów cywilizacja nie ma pamięci i mechanizmu który pozwala uczyć się na dawnych błędach i sukcesach. Kultura współczesna produkuje coraz to więcej śladów w postaci elektronicznej, a misją Internet Archive jest w związku z tym pomoc w ich zachowaniu i utworzenie internetowej biblioteki dla badaczy, historyków i naukowców.

Co ważne: projekt ma charakter bardzo złożony; współpracuje z największymi bibliotekami oraz placówkami naukowymi na całym świecie (że wspomnę chociażby Bibliotekę Kongresu w Waszyngtonie, ponadto uniwersytety w Kanadzie i USA). Zaplecze technologiczne sprawia, że w swojej dziedzinie Internet Archive znajduje się w światowej czołówce.

Dla historyka jest to przede wszystkim nieoceniona kopalnia ponad 3.000.000 zeskanowanych książek, a ponadto broszur oraz druków innego typu. Niestety ze względu na ochronę praw autorskich trudno o dzieła nowe – jakkolwiek odnośniki do takowych również się zdarzają, ale kolekcja tych, które udostępniono, obejmuje dorobek naukowy z Europy oraz USA aż do pierwszej połowy XX wieku włącznie, a z każdym miesiącem jego objętość się zwiększa. Nie ma dyskryminacji ze względu na język, co sprawia, że korzystający z serwisu ma dostęp do publikacji wydanych w większości języków europejskich.

Dla historyka z Polski niewątpliwym atutem jest uwzględnianie coraz to większej ilości prac i zbiorów dokumentów znanych z każdej biblioteki uniwersyteckiej w naszym kraju: nie brak więc zeskanowanych do formatu pdf najważniejszych XIX wiecznych badaczy, ale także zbiorów dyplomatów (z doświadczenia mediewisty przywołam chociażby Codex Diplomaticus Poloniae – jakże ważny, a dostępny zwykle w pojedynczych egzemplarzach). Zadziwia ilość dostępnych źródeł starożytnych, średniowiecznych i nowożytnych z innych krajów, które z powodów technicznych w Polsce są bardzo trudno dostępne, a także zbiory z dziedzin bardziej szczegółowych - takich, jak (dla przykładu) architektura i sztuka, biografistyka czy polityka. Każdy badacz dziejów znajdzie tu coś dla siebie, jakkolwiek pewnym ograniczeniem jest oczywiście biegłość w językach obcych.

Chcąc korzystać z Archive.org warto się zarejestrować, jakkolwiek nie jest to niezbędne. Dokonując kwerendy warto pamiętać o pisowni uwzględniającej alfabet angielski: a więc najczęściej nie używa się polskich znaków.

Strona internetowa: http://archive.org/index.php