„Z morza i Pomorza spojrzenie na wrzesień 1939. Polityka i wojna” - A. Drzewiecki, B. Siek (red.) - recenzja

Na temat wydarzeń poprzedzających wrzesień 1939 roku, oraz jego następstw napisano już wiele. Jednakże nie oznacza to, że wyjaśniono wszystko. Często się zdarza, że w wyniku kwerend odnajdywane są nieznane dokumenty rzucające nowe światło na to zagadnienie. Naturalnie wymusza to ponowne opisanie problemu.

W pierwszych dwóch dniach października 2009 roku, miała miejsce konferencja naukowa pt. Wrzesień 1939 – Polityka, Wojna, Pamięć, Odpowiedzialność, współorganizowana przez Instytut Historii Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni1. Niżej przedstawiona książka Z morza i Pomorza spojrzenie na wrzesień 1939. Polityka i wojna - jest jedną z dwóch publikacji pokonferencyjnych2. Obie zredagowane zostały przez Andrzeja Drzewieckiego i Bartłomieja Sieka.

Zawartość publikacji

Publikacja jest zbiorem 29 artykułów naukowych. Zdecydowana większość z nich dotyczy przygotowań do wybuchu II wojny światowej oraz przebiegu działań we wrześniu 1939 roku. W tomie zamieszczono również artykuły traktujące o zagadnieniach, mniej lub bardziej, odległych czasowo. Przykładem mogą być chociażby prace nt. stosunków polsko-amerykańskich w latach 1939-1945, znaczenia Pomorza w systemie obrony kraju w okresie 1918-1926 czy przywróceniu Polsce linii brzegowej w 1920 roku3.

Parę słów o artykułach

Prace zamieszczone w publikacji mają różny poziom. Są wśród nich artykuły, które oparte zostały jedynie na literaturze polskojęzycznej (w tym przetłumaczonych wspomnieniach), z całkowitym pominięciem źródeł archiwalnych. Inne bazują zarówno na polskiej literaturze, jak i źródłach obcojęzycznych. W związku z powyższym czytelnik zgłębiający
opublikowane w książce dzieła, powinien wziąć poprawkę na spis opracowań i źródeł, z której korzystali poszczególni autorzy. Niekiedy może się okazać, że praca nie przyczynia się do rozwoju nauki, a jest jedynie powieleniem znanych od lat informacji.

Potknięcia

Publikacja nie jest wolna od błędów. Spośród nich wymienić można literówki oraz brak konsekwencji w zamieszczaniu cytatów. Należy sobie zdawać sprawę, że jest to zależne od „objętości” danego wtrącenia. Jednak na jednej ze stron zamieszczono dwa cytaty o podobnej liczbie znaków. Pierwszy z nich jest wyodrębniony od reszty tekstu, natomiast drugi został w niego wtopiony (s. 192). Takich miejsc jest więcej.

Zalety

Książka posiada kilka cennych i opartych na dobrej bazie źródłowej artykułów. Podczas lektury można się zorientować, na które opracowania warto zwrócić uwagę. Poprzez wielowątkowość publikacji czytelnik ma dostęp do szerokiej bazy źródłowej i literackiej.

Ocena

Publikacja nie jest dziełem epokowym. W większości przypadków systematyzuje znaną już wiedzę na poszczególne tematy. W związku z powyższym nie powinni raczej po nią sięgać znawcy zagadnień. Nie oznacza to jednak, że książka jest bezwartościowa, wręcz przeciwnie. Jest kompilacją szerokiego wachlarza informacji, z której pasjonat nie zajmujący się historią naukowo, może się wiele dowiedzieć.

Plus minus:
Na plus:
+ podejmowanie wielu kwestii
+ za pośrednictwem artykułów czytelnik ma dostęp do szerokiej bibliografii
Na minus:
- literówki
- potknięcia i błędy wskazane wyżej

Tytuł: Z morza i Pomorza spojrzenie na wrzesień 1939. Polityka i wojna
Autor: Andrzej Drzewiecki, Bartłomiej Siek (red.)
Wydawnictwo: Wydawnictwo Adam Marszałek
Rok wydania: 2012
ISBN: 978-83-7705-079-8
Liczba stron: 607
Oprawa: miękka
Cena: 59,90 zł
Ocena recenzenta: 6/10

1. http://www.amw.gdynia.pl/wnhis/STRONA_IH/podstrona_konferencja.htm, [dostęp 16.01.2013r.] [↩]
2. Druga publikacja to Z morza i Pomorza spojrzenie na wrzesień 1939. Pamięć i odpowiedzialność, pod red. A. Drzewieckiego, B. Sieka, Toruń 2011. [↩]
3. J. Danielewska, Polityka Stanów Zjednoczonych Ameryki wobec Polski 1938-1945 [w:] Z morza i Pomorza spojrzenie na wrzesień 1939. Polityka i wojna, pod red. A. Drzewieckiego, B. Sieka, Toruń 2011, s. 255-284.; W. B. Łach, Pomorze w systemie obronnym kraju w latach 1918-1926 [w:] Ibidem, s. 13-44.; P. Hauser, Powrót Polski nad Bałtyk w 1920 roku [w:] Ibidem, s. 83-104. [↩]