Miał być Fort Knox, jest ruina. Twierdza Zegrze i NBP

Twierdza Zegrze miała stać się polskim Fort Knox. NBP chciał tam trzymać polskie rezerwy złota, jednak ze względu na duże koszty musiał zrezygnować. Teraz inicjatywa Trzecia Strona Wisły alarmuje: twierdza bezpowrotnie niszczeje!

Twierdza Zegrze / fot. Maciej Witeska

W 2002 r. część Twierdzy - Umocnienie Duże - od wojska zakupił NBP. Wydał na to 15,8 mln zł. Miał tam powstać polski Fort Knox, czyli skarbiec do przechowywania polskich rezerw złota oraz Centralny Ośrodek Komputerowy. Bank liczył, że inwestycja zamknie się w kwocie ok. 200 mln zł. Jednak w rozstrzygniętym w 2005 r. przetargu kwoty wynosiły ok. 500 mln zł i były nie do zaakceptowania przez kierownictwo NBP. W efekcie z inwestycji zrezygnowano.

Autorzy profilu na Facebooku Trzecia Strona Wisły informują:

„Od czasu opuszczenia fortu przez Wojsko Polskie następuje jego powolna, lecz ciągła dewastacja, NBP tnie koszty ciążącej na nich nieruchomości.”

Próbowali bezskutecznie interweniować w różnych instytucjach. Dlatego stworzyli petycję pt. „NIE dla dewastacji Twierdzy Zegrze przez NBP”.

Maciej Witeska z inicjatywy TSW twierdzi, że Fort Ordona Twierdzy Zegrze jest unikatowy ze względu na użyte w niej innowacje oraz historię jaka wiąże się z obiektem.

„Nie został uszkodzony przez Rosjan podczas I wojny światowej, jak miało to miejsce z fortami Twierdzy Warszawa lub Modlin. Zachowały się wszystkie kaponiery, w tym imponująca kaponiera czołowa z przeciwskarpą. Znajdują się tam także polskie umocnienia z czasów II Wojny Światowej oraz prawdziwa perełka, schrony przeciwatomowe z czasów zimnej wojny. W latach 60-tych wojsko wybudowało w koszarach fortu w sumie 5 pomieszczeń oddzielonych od świata zewnętrznego systemem śluz powietrznych, z filtrami powietrza, własną stacją pobierania i uzdatniania wody oraz centrum łączności. Schrony te przygotowano dla rządu na wypadek III wojny światowej, zachowały się w świetnym stanie.” - mówi nam Witeska.

Gdy nieruchomością zarządzało Wojsko Polskie stan twierdzy był znacznie lepszy. Obiekt był ogrzewany i wentylowany.

„Brak tych systemów doprowadził do znacznego uszkodzenia elementów schronów przeciwatomowych: rdzewieje instalacja, odpada tynk i farba, gnije drewniane wyposażenie i wykończenie pomieszczeń. Nie trzeba też dodawać, że ochrona jest słabsza, przez co wyposażenie znika po kawałku.” - alarmuje Witeska.

Twierdza mogłaby być dużą atrakcją turystyczną. W szczecińskim schronie atomowy są dwie ścieżki historyczne - „Fort Ordon jest na tyle duży, by urządzać tam inscenizacje, pikniki, zloty, zjazdy, pole namiotowe, wojskową grochówkę i świetną zabawę” - przekonuje Witeska.

Narodowy emitent próbował bezskutecznie sprzedać nieruchomość. Ostatni przetarg został ogłoszony w październiku ubiegłego roku, cena wywoławcza to 25,8 mln zł. Teren znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej Umocnienia Dużego Twierdzy Zegrze, jednak nie jest wpisany na listę zabytków. Jednak konsultacji wszelkich działań inwestycyjnych z konserwatorem odstrasza potencjalnych inwestorów. Działką interesowali się deweloperzy, ale dla nich liczy się przede wszystkim ziemia, trudno byłoby zbudować osiedlę pośród wojskowego fortu. Agencja Mienia Wojskowego również bez powodzenia od kilku lat próbuje sprzedać Twierdzę Modlin. Daje jednak rabat, NBP rabatu dać nie chce.