17 czasopism naukowych i 9 tys. tekstów w jednej bazie

Przy poszukiwaniu informacji i źródeł niezbędnych do badań historycznych konieczne jest niejednokrotnie tournée po archiwach i bibliotekach, czasami znajdujących się w bardzo odległych miejscach. Niejednokrotnie wiąże się to z wyjazdami, a w konsekwencji czasem poświęconym na inne czynności niż analizowanie źródeł, który można by wykorzystać bardziej efektywnie.

Dlatego bardzo cenne dla badaczy (w tym historyków) są wszelkie zasoby udostępniane online. Dzięki nim możliwe jest zaoszczędzenie wielu godzin, które można wykorzystać zarówno na przeczytanie większej ilości materiałów, dodatkowe przemyślenia lub na relaks, który w konsekwencji zwiększy naszą efektywność przy następnym podejściu do wysiłku intelektualnego.

Baza mazowieckich czasopism humanistycznych -  mazowsze.hist.pl - jest jednym z takich źródeł. Pozwala dotrzeć do artykułów z periodyków, z których niektóre bądź to w całości, bądź to pewne ich numery, są trudno dostępne.

Artykuły, choć pochodzą z czasopism wydawanych na Mazowszu, mogą być obiektem zainteresowań nie tylko osób zajmujących się tym regionem, ale przydadzą się i historykom, kulturoznawcom, etnografom czy socjologom. W tekstach znajdziemy informacje chociażby o historii Żydów żyjących w Płocku, obrzędach z mazowieckich wsi, statystykach pokazujących zależność wykształcenia mieszańców od wielkości miasta czy o przestępstwach osób nieletnich.

Obecnie w bazie znajduje się ponad 9 tys. tekstów z 17 czasopism naukowych, więc jest co przeszukiwać. Liczby naturalnie nie świadczą o jakości treści. Dla historyków zapewne lepszy argument stanowią tytuły periodyków, do których zawartości zyskują dostęp; są to m.in. „Kronika Zamkowa„ czy ”Notatki Płockie”.

Mazowieckie czasopisma historyczne to projekt realizowany przez Muzeum Historii Polski będący niejako naturalną kontynuacją tworzenia bazy bibliograficznej BazHum. Skany mazowieckich czasopism są to treści, które w pierwszej kolejności znajdowały się w BazHumie pod postacią samych danych bibliograficznych. Z pewnością baza bibliograficzna przydaje się badaczom na pierwszym etapie poszukiwania źródeł i literatury naukowej, jednak udostępnienie pełnych tekstów pozwala lepiej wykorzystać potencjał baz danych i Internetu jako pośrednika w komunikacji naukowej.

Z tego powodu udostępnienie kilkunastu tytułów to dopiero początek prac digitalizacyjnych oraz związanych z udostępnieniem online artykułów. Obecnie przewidywane jest udostępnienie zawartości 60 tytułów czasopism, ale wszystko wskazuje na to, że liczba ta będzie się sukcesywnie zwiększać. Wciąż będą to wydawnictwa naukowe z zakresu nauk humanistycznych, pojawią się jednak także czasopisma spoza Mazowsza.

Całe przedsięwzięcie nie miałoby prawa powodzenia, gdyby nie współpraca z wydawcami oraz bibliotekami i bibliotekarzami. Niejednokrotnie współpraca z wydawcami nie kończy się na wyrażeniu zgody na publikację i podpisaniu umowy, ale także polega na przekazywaniu plików z artykułami, które powstały w formie cyfrowej, czy też dostarczeniu Muzeum Historii Polski skanów, jeżeli czasopismo zostało zdigitalizowane już wcześniej. Przekazują oni także wersje papierowe w celu ich digitalizacji.

Przetworzenie do formy cyfrowej umożliwiają także biblioteki, które bywają jedynym źródłem, skąd można pozyskać niektóre numery, jako że zdarza się, że nawet wydawcy nie posiadają wszystkich egzemplarzy swoich czasopism. Można więc sobie wyobrazić, jak trudne lub niewygodne byłoby dotarcie do artykułów, gdyby nie istniała baza mazowieckich czasopism humanistycznych. Pozwala to uzmysłowić sobie także, jak wiele czasu można niepotrzebnie stracić, jeżeli nie wie się o istnieniu takiego źródła w sytuacji, kiedy zawiera ono interesujące nas materiały.

Dlatego nie tylko pamiętajcie o bazie mazowieckich czasopism humanistycznych, kiedy będziecie poszukiwać źródeł do swoich artykułów, prac dyplomowych, notek na blogi, ale też podzielcie się linkiem ze znajomymi. Ich czas w końcu też jest cenny.