Ograniczone więzi społeczne przyczyną wyginięcia Neandertalczyka?

Pomimo podobnych rozmiarów mózgu człowieka neandertalskiego i tego współczesnego, ten pierwszy charakteryzował się całkowicie inną strukturą umysłową – donosi „Le Monde”, na podstawie badań opublikowanych w środę, 13 marca.

Otóż, pokaźna część mózgu człowieka neandertalskiego służyła zdolnościom widzenia ze szkodą dla innych czynności, jak na przykład potrzeby nawiązywania więzi społecznych. Taka nietypowa budowa mogła mieć wpływ na zniknięcie człowieka neandertalskiego z Europy, około 30 000 lat temu.

Eiluned Pearce i Robin Dunbar, naukowcy Uniwersytetu w Oxfordzie, oraz Chris Stringer, pracownik Muzeum Historii Naturnalnej w Londynie, porównali pozostałości czaszek współczesnych w liczbie trzydziestu dwóch oraz trzynaście neandertalskich – datowanych na okres od 27 000 do 75 000 lat temu, znalezionych głównie w Europie oraz na Bliskim Wschodzie. Analiza badaczy opublikowana w przeglądzie „Proceedings B of the Royal Society” dowodzi, że rzeczywiście Neandertalczycy i ludzie współcześni wykazywali podobieństwa w rozmiarach mózgów, ale oczodoły tych pierwszych były dużo większe. Podobnie rzecz się miała z masą ciała, która wydaje się być znacznie pokaźniejsza gabarytowo, niż dotychczas sądzono.

Odkrycia „sugerują, że mózg Neandertalczyków w dużo większej mierze odpowiadał za czynności postrzegania oraz zachowania równowagi” - wyjaśnia Eiluned Pearce. Skoro człowiek neandertalski miał ogromne oczy, prawdopodobnie z tego powodu ewoluował w Europie : w szerokościach geograficznych gdzie dostęp do światła pozostawał ograniczony. Naturalną konsekwencją tej specyficznej struktury okazały sie mniejsze zdolności Neandertalczyków w innych sferach życia, szczególnie jeśli chodzi o budowanie więzi społecznych. Ograniczone możliwości poznawcze człowieka neandertalskiego zaowocowały w sposobie jego życia, które skupiało się w niewielkiej grupie.

Co więcej, wspomniane różnice mogły mieć znaczący wpływ na ewolucję gatunku: jeśli człowiek neandertalski nie miał rozległych kontaktów w ramach społeczności, to oznacza że pozostawał niemalże osamotniony na wypadek wystąpienia trudności w zaopatrzeniu. Ponadto, bardzo małe grupy są również narażone na problemy natury demograficznej : stąd większe ryzysko wyginięcia. Zdolności do ochrony i przekazywania zdobyczy kulturowych także zostają w takiej sytuacji utrudnione, zatem osiągnięcia (jeśli w ogóle przekazane) jednych niekoniecznie zostaną unowocześniane przez drugich, co hamuje postęp.

Uwzględniając specyficzne warunki klimatyczne w których funkcjonowali Neandertalczycy „jeśli żyli w bardzo małych grupach, ten sposób życia mógł wpłynąć na szereg aspektów i w efekcie doprowadzić do ich wyginięcia” - podkreśla Pearce.

Źródło: L’homme de Neandertal en déficit de liens sociaux