Program telewizyjny dla historyków (21 – 27 lipca 2014)

Program telewizyjny dla historyków, czyli subiektywny wybór programów związanych z historią, które możecie zobaczyć w ciągu nadchodzących siedmiu dni. Przegląd obejmuje zarówno główne jak i tematyczne kanały telewizyjne.

fot. Takkk, CC-BY-SA-3.0

Poniedziałek, 21 lipca

9:05 - Polsat VIasat History – Chłopcy z bombowców Znany aktor filmowy Ewan McGregor i jego brat Colin prezentują historię pilotów bombowców RAF-u z okresu II wojny światowej, którzy zginęli podczas walk powietrznych w Europie. Bracia spotykają się z ocalałymi świadkami tamtych wydarzeń. Przy okazji Colin spełnia swoje wielkie marzenie - wznosi się w powietrze na pokładzie jednego z zaledwie dwóch ocalałych bombowców Lancaster. Ewan dowiaduje się, na czym polega nawigacja takich samolotów, namierzanie celu i zrzucanie ładunku. 13:40/ 20:00 – BBC Knowledge – Podziemna wojna Kulisty pracy zespołu archeologów, badających sieć tuneli wykopanych pod polem bitwy nad Sommą w czasie I wojny światowej. Historyk Peter Barton wraz z grupą archeologów schodzi do niebezpiecznego labiryntu tuneli, do których nikt nie zapuszczał się od niemal 100 lat. 14:05 – Kino Polska – Nagrody i odznaczenia Rok 1944. Przyfrontowy szpital polowy na Lubelszczyźnie. Do placówki zostaje przywieziony ciężko ranny porucznik Marcin Bednarczuk (Maciej Rayzacher). Rozległe obrażenia sprawiają, że żołnierzowi grozi utrata obu nóg. Podkochująca się w nim pielęgniarka Krystyna (Jadwiga Jankowska-Cieślak) stara się zdobyć penicylinę, która mogłaby zapobiec amputacji. Tymczasem Jarek (Krzysztof Kalczyński ), narzeczony Krystyny, zastaje ranny podczas ataku na więzienie. Zaopatrująca partyzantów w leki i żywność Joanna (Barbara Wrzesińska) ukrywa go w szpitalu. Załatwia mężczyźnie fałszywe dokumenty, ale mimo to boi się dekonspiracji. Postanawia wysłać domyślających się prawdy do fikcyjnego szpitala i umożliwić partyzantom zaatakowanie ich. Niespodziewanie Joanna i ojciec Jarka doktor Jackowski (Andrzej Szalawski) zostają aresztowani. Spod szpitala rusza trefny transport. Scenariusz filmu oparto na powieści Wacława Bilińskiego. 22:00 – BBC Knowledge – Churchill i I wojna światowa Twórcy filmu przybliżają najtrudniejsze chwile w politycznej karierze jednego z najważniejszych przywódców XX wieku, Winstona Churchilla. Posłużyli się oni listami ministra Wielkiej Brytanii do jego żony, Clementine, co pozwoliło lepiej poznać jego życie osobiste, moment upadku i mozolną drogę do odkupienia błędów. 23:00 – Discovery Historia – Zamach, który wywołał wojnę W 2014 roku przypada setna rocznica wybuchu I wojny światowej. Ten konflikt zbrojny trwał cztery lata, ale zabrał ze sobą aż 12 milionów ludzi. Wojnę wywołał zamach na arcyksięcia Franciszka Fernanda, następcę tronu Austrii, oraz jego żonę Zofię. Film dokumentalny pokazuje starannie zrekonstruowane wydarzenia z dnia morderstwa, czyli 28 czerwca 1914 roku, które rozegrały się w Sarajewie. Do ich odtworzenia - minuta po minucie - wykorzystano wyniki najnowszych badań. Na podstawie przedmiotów i dokumentów oddano napiętą atmosferę dnia, który poprzedzał wybuch wojny. Widzowie poznają też sylwetkę samego Franciszka Ferdynanda.

Wtorek, 22 lipca

7:20 – Polsat Viasat History – Elżbietańskie wojny szpiegów Niezwykła historia o udaremnieniu zamachu na królową Elżbietę I oraz zorganizowaniu przez katolickich ekstremistów egzekucji Marii, królowej Szkocji. Stało się to możliwe dzięki prekursorskiej tajnej akcji, którą przeprowadził najznakomitszy angielski szpieg, jaki działał w 1586 roku - Sir Francis Walsingham. Terroryści mieli zaplecze w postaci potężniej armii hiszpańskiej, gotowej przekroczyć granicę państwa, gdyby spisek doszedł do skutku. 10:20 – TVP Historia – Polska i świat z historią w tle: Historia pewnego pomnika Dzieje pomnika Bolesława Bieruta w Lublinie autorstwa Bronisława Kubicy. Widzowie poznają historię budowy monumentu i jego demontażu, a także opinie lublinian na temat pierwszego a zarazem ostatniego prezydenta PRL i jego pomnika. W reportażu wykorzystano fotografie, dokumenty i osobliwe pamiątki ze zlikwidowanego muzeum w jego rodzinnym domu przy ulicy Sierocej w Lublinie i z Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. Na warstwę dźwiękową składa się narracja aktorska Jerzego Turowicza oraz wypowiedzi historyków: prof. Janusza Wrony i prof. Rafała Wnuka oraz Sławomira Grzechnika. 12:35 – TVP Historia – Krótki kurs historii PZPR Twórcy programu prezentują historię Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w oparciu o materiały archiwalne, uzupełnione dowcipnym komentarzem autorstwa historyka Antoniego Dudka. 15:00 Discovery Historia – Szpieg: życie pod przykrywką Oleg Gordijewski był pułkownikiem KGB i podwójnym agentem. Przez 10 lat działał na polecenie brytyjskich służb specjalnych, szpiegując Sowietów. Kiedy zosstał przez nich nakryty, musiał opracować plan ucieczki z Moskwy.

Środa, 23 lipca

9:40 – Polsat Viasat History – Historia zasiedlenia Ameryki Antropolog Niobe Thompson podejmuje się wyjaśnienia zagadek ostatniej wielkiej migracji ludzi na kontynenty obu Ameryk. W tym celu wyrusza w podróż z Syberii do Cieśniny Beringa oraz z Brazylii do laboratoriów naukowych genetyków. Szuka odpowiedzi na pytania, czy zamieszkanie Ameryk nastąpiło tysiące lat wcześniej niż do tej pory sądzono i czy pierwsi ludzie dotarli do Nowego Świata pieszo pod koniec epoki lodowcowej. 14:10 – TVP Historia – Łyżeczka życia Film przedstawia sylwetkę i dokonania Ireny Sendlerowej. Kierowała ona Referatem Dziecięcym w „Żegocie”. Ocaliła dwa i pół tysiąca żydowskich dzieci. Wywoziła je z getta i znajdowała im polskie rodziny zastępcze. Do dziś utrzymuje kontakt z wieloma ocalonymi. Jedną z nich jest Elżbieta Ficowska. Jako niemowlę była transportowana w drewnianej skrzynce. Miała przy sobie jedynie srebrną łyżeczkę z wygrawerowaną datą urodzin i imieniem. 18:40 Kino Polska – Zamach Film jest utrzymaną w dokumentalnym stylu rekonstrukcją przygotowań i zamachu na dowódcę SS i policji - generała Franza Kutscherę, który wsławił się szczególnym okrucieństwem, inicjując masowe egzekucje publiczne w Warszawie.  20:00 – Discovery Historia – U-Booty. Rekiny Hitlera (1/3) Niemiecki plan rozbudowy floty zakładał zwodowanie ponad 230 okrętów podwodnych. Mimo tego do wojny Kriegsmarine przystąpiła, dysponując jedynie 22 U-Bootami. W tym odcinku widzowie dowiedzą się, jak ta zakazana przez postanowienia traktatu wersalskiego broń trafiła do arsenału Trzeciej Rzeszy. Odkryją też kulisy sukcesów U-Bootwaffe w pierwszych miesiącach wojny. Prawdziwą siłę Kriegsmarine zyskała jednak dopiero w 1940 roku, wraz ze zdobyciem dostępu do baz atlantyckich na terenach podbitej Francji.

Czwartek, 24 lipca

14:10 – TVP Historia – Marie Springer…- to ja! Dokument poświęcony życiu Zofii Rylskiej - asa wywiadu AK w czasie okupacji hitlerowskiej. To dzięki niej i zdobytym przez nią danym, Anglikom udało się zlokalizować i zniszczyć legendarny pancernik „Tirpitz”. Rylska w filmie opowiada o swojej działalności podczas wojny i życiu w konspiracji. Bohaterka zmarła w lipcu 1999. 21:10 – Polsat Viasat History – Lot nad Kremlem 28 maja 1987 rok. Mathias Rust, dziewiętnastolatek z Hamburga, pokonał strefę powietrzną Związku Radzieckiego. Nie został zatrzymany, nawet specjalistyczne maszyny obronne i radary nie zdołały mu przeszkodzić. Lot jednosilnikowym samolotem Cessa 172 niósł za sobą przesłanie: chodziło o utworzenie mostu łączącego Wschód z Zachodem, próbę zawarcia między nimi pokoju. Zdarzenie spowodowało ogromny skandal polityczny, doprowadził do dymisji ówczesnego ministra obrony narodowej i innych ważnych urzędników.

Piątek, 25 lipca

15:35 – Filmbox – Hitler-narodziny zła (1/2) Austriak Adolf Hitler (Robert Carlyle) chce zostać artystą. Niedoceniany i żyjący w nędzy przybywa do Niemiec. W 1914 roku jako 25-latek rusza na front I wojny światowej. Po klęsce Niemiec w 1918 roku jest rozgoryczony. Winą za niepowodzenia obarcza Żydów, socjalistów i skorumpowanych polityków. Zaczyna działać jako polityk. Jego poglądy znajdują zwolenników wśród weteranów, ludzi sfrustrowanych przegraną wojną, zmęczonych krachem gospodarczym i zagubionych w świecie. 17:25 – Filmbox – Hitler-narodziny zła (2/2) 22:00 – Discovery Historia – Wojna, która zmieniła świat W tym odcinku przyjrzymy się losom Adolfa Hitlera i marszałka Montgomery’ego. W czasie I wojny światowej historia każdego z nich potoczyła się zupełnie inaczej. Odpowiemy także na pytanie, czy to, co spotkało ich na polu bitwy, stało się lekcją, która usprawniła działania wojenne prowadzone podczas II wojny światowej.

Sobota, 26 lipca

19:00 – BBC Knowledge – Pierwsza wojna światowa z lotu ptaka Historia z okresu I wojny światowej widziana „z góry”. Przyjrzymy się tym czasom z perspektywy lotu ptaka, co stanowi niecodzienne ujęcie. W realizacji dokumentu pomogły dwa niesamowite historyczne znaleziska, w tym film nakręcony latem 1919 roku z pokładu sterowca. 22:45 – Fokus TV – Kto zabił Stalina? W marcu 1953 roku, kiedy fala terroru przelewała się przez Związek Radziecki, twórca tego chaosu nagle zapada na śpiączkę. U jego łóżka czuwają: córka Swietłana, niezrównoważony syn alkoholik Wasilij, najbardziej zaufani towarzysze Stalina Wiaczesław Mołotow i Nikita Chruszczow oraz Ławrientij Beria szef NKWD. Każda z tych osób miała motyw, by zabić dyktatora. Simon Sebag-Montefiore, autor książki „Stalin. Dwór czerwonego cara”, udaje się do Moskwy, by rozwiązać jedną z największych zagadek XX wieku. Biograf spróbuje zrekonstruować ostatnie dni życia jednego z największych dyktatorów w historii ludzkości i odpowiedzieć na pytanie, czy Stalin został zamordowany.

Niedziela, 27 lipca

17:00 – Discovery Historia – Wydarzenia, które wstrząsnęły światem W tym odcinku twórcy serii analizują dwa wydarzenia, które całkowicie zmieniły sposób, w jaki Brytyjczycy spostrzegają monarchię oraz współczesne media. Pierwszym z nich jest koronacja Elżbiety II, 2 czerwca 1953 roku. Drugim wydarzeniem analizowanym w tym odcinku jest śmierć księżnej Diany, 31 sierpnia 1997 roku. W programie wywiad z lekarzem, który udzielał Dianie pomocy, nie zdając sobie sprawy, z kim ma do czynienia, oraz szczegółowa rekonstrukcja ostatnich chwil z życia księżnej. 22:25 – TVP Historia – Dziewczyny Podczas okupacji używały pseudonimów: Dewajtis, Kama, Wacka i Żaneta. Cztery młode przyjaciółki połączyła ponura wojenna rzeczywistość i codzienna walka o przetrwanie. Twórcy dokumentu przybliżają losy niezwykłych kobiet, pokazują, jak i gdzie obecnie żyją. Same bohaterki opowiadają przed kamerą m.in. o tym, czy wojna była najważniejszym wydarzeniem w ich życiu, oraz czy ich przyjaźń przetrwała próbę czasu. Film stanowi także próbę sportretowania odchodzącego pokolenia. 22:55 – TVP Historia – Nieznana Białoruś: Linia Stalina. Honor czy hańba Linia Stalina to fortyfikacje wzniesione w latach 30. XX wieku wzdłuż sowiecko - polskiej granicy. Miały one bronić ZSRR przed ewentualnym atakiem ze strony Polski. W 1939 roku granica została przesunięta o kilkaset kilometrów na zachód od Mińska i przestała być potrzebna.