Sejm uczcił 150. rocznicą urodzin i 75. rocznicą śmierci Romana Dmowskiego

Posłowie podjęli uchwałę upamiętniającą 150. rocznicą urodzin i 75. rocznicą śmierci Romana Dmowskiego. W uchwale Sejm wyraził najwyższe uznanie dla dorobku i działalności Romana Dmowskiego - twórcy i przywódcy ruchu narodowego.

Roman Dmowski

Za uchwałą głosowało 381 posłów, przeciw było 40, wstrzymało się 18. Uchwały nie poparli posłowie Twojego Ruchu i SLD.

„W 150. roczrucę urodzin oraz 75. rocznicę śmieci Romana Dmowskiego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża najwyższe uznanie dla dorobku i działań wielkiego przywódcy narodowego, którego zaangażowanie w obronę niepodległości Polski na arenie międzynarodowej, stało się wyrazem prawdziwego patriotyzmu i walki o Państwo Polskie” - napisano w podjętej uchwale.

Roman Dmowski przyszedł na świat 9 sierpnia 1864 roku we wsi Kamionek pod Warszawą. Wybitny mąż stanu, delegat na konferencję paryską, sygnatariusz traktatu wersalskiego oraz Minister Spraw Zagranicznych i poseł na Sejm Ustawodawczy RP. Przez całe swoje życie udowadniał, że sprawa polska jest dla niego najważniejszą, życiową misją.

Dmowski już jako gimnazjalista założył uczniowskie kółko „Strażnica”, które było formą sprzeciwu wobec rusyfikacji. Jako przewodniczący koła, prowadził zebrania, na których odczytywano referaty, zwłaszcza dotyczące poezji romantycznej oraz historii porozbiorowej. Dmowski był zawsze przeciwnikiem solidaryzowania się młodzieży polskiej z rosyjską.

W setną rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja zorganizował pierwszą od czasu powstania styczniowego, manifestację uliczną pod postacią pochodu młodzieży akademickiej od ruin kaplicy w Ogrodzie Botanicznym do Katedry Św. Jana. Był to wyraz najwyższej odwagi i patriotycznej postawy. Za zorganizowanie narodowej manifestacji został skazany na 4 miesiące aresztu, a później zesłany.

W 1905 roku, gdy rosyjski rząd ogłosił w Królestwie stan wojenny, to właśnie Romanowi Dmowskiemu zaproponowano, żeby nieoficjalnie udał się do premiera Rosji Siergieja Wittego. Bez wahania przyjął tę propozycję. Podczas spotkania Witte zapytał polityka jak sprawić, żeby w Królestwie zapanował spokój. Otrzymał odpowiedź, że jedynym rozwiązaniem tego problemu jest oddanie władzy w ręce Polaków. Poddał także krytyce rządy rosyjskie.

W 1907 roku Roman Dmowski został posłem rosyjskiej Dumy, gdzie objął stanowisko przewodniczącego Koła Polskiego. To właśnie ta organizacja zgłosiła projekt autonomii Królestwa. W 191 O roku Roman Dmowski, wraz z Ignacym Paderewskim wziął udział w obchodach grunwaldzkich w Krakowie.

Pomnik Romana Dmowskiego w Warszawie / fot. masti, ten plik udostępniony jest na licencji CC Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0

W 1915 roku po zajęciu Warszawy przez Niemców wyjechał do Petersburga. Z własnej inicjatywy postanowił odwiedzić zachodnie stolice europejskie, a polityków przekonywać do polskich racji. Dmowski uważał, że to właśnie zachodnie demokracje rozstrzygną wojnę i będą decydować o zachodnich granicach Polski. W wielu dyskusjach z zagranicznymi politykami dowodził, że „odbudowanie wielkiej Polski będzie aktem sprawiedliwości i dobrodziejstwem dla świata”. Podczas swojego pobytu w Paryżu na ręce rosyjskiego ambasadora złożył memoriał, w którym dowodził, że Rosja powinna ogłosić niepodległość Polski. W uznaniu jego zaangażowania Uniwersytet w Cambridge nadał mu tytuł doktora honoris causa.

To właśnie na podstawie referatu Romana Dmowskiego, na zjeździe lozańskim w 1917 roku, sformułowano wytyczne dla prokoalicyjnych kół i przygotowano plany stworzenia narodowej reprezentacji na Zachodzie, która będzie się składała z mężów zaufania ze wszystkich zaborów. W tym samym roku powstał także, założony przez Dmowskiego, Komitet Narodowy Polski w Paryżu. Celem jaki założyła sobie organizacja była odbudowa polskiego państwa przy pomocy państw Ententy.

Jako Delegat Pełnomocny Polski na konferencje pokojową w Paryżu został wezwany na posiedzenie Rady Dziesięciu, czyli Rady Najwyższej, na której zapadały wszystkie kluczowe decyzje dot. podziału Europy. Roman Dmowski w swoim ponad 5- godzinnym wystąpieniu żądał przywrócenia w całości polskich praw. 28 czerwca 1919 roku w Wersalu, złożył swój podpis pod traktatem, który przywrócił Polskę na mapie Europy. Uznano Polskę z Wielkopolską i Pomorzem Gdańskim oraz nakazano referendum na W armii, Mazurach i Górnym Śląsku oraz ustanowienie Wolnego Miasta Gdańsk. Granice Polski postulowane przez Romana Dmowskiego znalazły swoje odzwierciedlenie w rzeczywistych granicach II RP. W uznaniu jego zasług w 1923 roku nadano mu Wielką Wstęgę Orderu Odrodzenia Polski.

Roman Dmowski wywarł ogromny wpływ na losy naszego państwa. Tworząc ideę, która połączyła Polaków w trzech zaborach, miał wizję odzyskania niepodległości i konsekwentnie ją realizował. Jego dyplomatyczna walka o granice zakończyła się sukcesem, zaś polityczne doświadczenie i wyczucie pozwalało mu wyznaczać cele, które decydowały o odrodzeniu ducha w Narodzie. Do dzisiejszego dnia pozostajemy pod wrażeniem dzieł pozostawionych przez Dmowskiego. Z nich wyłania się sylwetka polityka doskonale orientującego się w sprawach międzynarodowych.

Uchwała podjęta w 150. rocznicę urodzin oraz 75. rocznicę śmierci, stanowić będzie hołd oddany politykowi, który przyczynił się do rozwoju świadomości narodowej.

Źródło: sejm.gov.pl