Czy Memoriał zostanie zlikwidowany?

Parę dni temu media poinformowały o nowej propozycji Ministerstwa Sprawiedliwości Federacji Rosyjskiej. 24 września wystąpiło ono mianowicie do Sądu Najwyższego Federacji z wnioskiem o likwidację Memoriału. Rozprawa ma odbyć się 13 listopada.

Logo stowarzyszenia Memoriał

Memoriał to międzynarodowe stowarzyszenie istniejące od stycznia 1989 roku, które zajmuje się badaniami nad historią radzieckich represji, stalinowskich zbrodni oraz ochroną praw człowieka w krajach byłego ZSRR, jak i upowszechnianiem tej wiedzy. Memoriał był wielokrotnie nagradzany takimi odznaczeniami, jak Medal Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej (2008), Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” (2010) czy Right Livelihood Award (2004). W 2012 roku polski minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski przyznał uroczyście Memoriałowi nagrodę „Pro Dignitate Humana” za zasługi na polu ujawniania prawdy o zbrodni katyńskiej.

Polska Agencja Prasowa podaje, że wniosek o zlikwidowanie Memoriału nie jest przez Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadniony, a przynajmniej nie zostało owo uzasadnienie podane do opinii publicznej. Tak czy owak, Moskiewski Sąd Miejski już 12 września orzekł, że Memoriał powinien figurować jako organizacja mająca na celu agenturę na rzecz zagranicy. Według orzecznictwa Sądu Konstytucyjnego, każda organizacja, która jest finansowana z zagranicy, powinna zostać zarejestrowana jako „zagraniczny agent”. Kilka miesięcy temu prezydent Władimir Putin zaakceptował poprawkę do tejże ustawy, w myśl której Ministerstwo Sprawiedliwości otrzymuje prawo do samodzielnego wpisania każdej organizacji finansowanej z zagranicy na listę „agentów zagranicznych”. Organizacja, którą to dotyczy, ma prawo do odwołania do sądu.

Niedawno także w telewizji NTV pomiędzy wierszami podano, iż organizacja wspiera aktywnie północnokaukaskich terrorystów. Członkowie Memoriału jednogłośnie zaprzeczają wszelkim tego rodzaju atakom oraz określają próby likwidacji, czy też wpisania na listę agentów, jako działania niezgodne z prawami człowieka. „Memoriał odmawia zarejestrowania się jako ‚zagraniczny agent’, argumentując, że uderzyłoby to w reputację stowarzyszenia. Podkreśla przy tym, że nie uważa się za ‚zagranicznego agenta’.”1).

Sąd Konstytucyjny zaprzecza, jakoby wpisanie na taką listę miało oznaczać dyskredytację Memoriału i zaznacza, że takie myślenie jest pozostałością po poprzedniej epoce, kiedy takie określenia miały negatywne konotacje.

Teraz jednak pojawiły się głosy o planach całkowitego zlikwidowania Memoriału. Poinformujemy Was o rezultacie listopadowej rozprawy.

Źródło: Rosyjskie ministerstwo sprawiedliwości wystąpiło o likwidację Memoriału

1. Jerzy Malczyk (PAP [↩]