Jedz jak gladiator

Zapewne duża część spośród nas widziała serial HBO „Spartacus”, który traktuje o gladiatorach, a wśród nich o tym najsłynniejszym - Spartakusie z Tracji. Odgrywający role gladiatorów aktorzy wiele wysiłku włożyli w odpowiednie przygotowanie swojej tężyzny fizycznej, co zapewne wymagało również odpowiednich posiłków. Co jednak, jeśli powiemy, że prawdziwi gladiatorzy wbrew pozorom wcale nie odżywiali się mięsem?

Jean-Léon Gérôme, Pollice Verso

Jak donosi serwis sciencedaily.com, badacze z Departamentu Medycyny Kryminalnej na Uniwersytecie Medycznym we Wiedniu we współpracy z antropologami z Wydziału Archeologii Instytutu Medycyny Kryminalnej Uniwersytetu w Bernie, zajęli się swego czasu badaniem kości wojowników. Analiza próbek kości znalezionych podczas wykopalisk w Efezie wykazała, iż dieta gladiatorów była głównie, według dzisiejszych standardów, wegetariańska. Podstawą diety była fasola i zboża, skąd bierze się nawet potoczne określenie gladiatorów - „hordearii”, czyli „jedzący jęczmień”. Gladiatorzy po walkach pili także specjalne napoje tonizujące wyrabiane z użyciem popiołu.

Metoda badań, jaką zastosowano, opiera się na analizie składu chemicznego kości. Stosując spektroskopię1 w białkowych tkankach kości wyszukiwane były cząsteczki węgla, azotu i siarki. Prócz tego badano także stosunek strontu do wapnia w kościach. Wyniki badań jasno określają, że gladiatorzy nie byli karmieni inaczej, niż większość mieszkańców ówczesnych miast. Skoro więc wszyscy jedli to samo, dlaczego akurat gladiatorów nazywano „jedzącymi jęczmień”? Naukowcy spieszą z wyjaśnieniem - prawdopodobnie określenie to wzięło się stąd, że gladiatorzy dostawali gorszej jakości ziarno i tym się wyróżniali pośród społeczności.

Tym, co wyróżnia kości gladiatorów od przeciętnych mieszkańców miasta, jest zawartość strontu w strukturze kości. Wskazuje to na fakt, że gladiatorzy przyjmowali większe dawki minerałów. Jak je pozyskiwali? Mianowicie pijąc ów eliksir, czy też tonik z popiołów. Wysoce zmineralizowany popiół powstały z rozkładu roślin wpływał korzystnie na leczenie urazów kości i wzmaciał po intensywnych treningach. Popiołowe toniki działały podobnie, jak dzisiejsze tabletki z magnezem albo wapniem.

Źródło: Roman Gladiators ate a mostly vegetarian diet and drank a tonic of ashes after training

1. Nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na materię rozumianą jako zbiorowisko atomów i cząsteczek. [↩]