„Henryk VII. Świt Anglii Tudorów” – T. Penn – recenzja

Z punktu widzenia państw kontynentalnych, historia Anglii wydaje się niezwykle spokojna, a niekiedy nawet stagnacyjna. Wojny europejskie zdawałoby się omijały szczęśliwą wyspę, dzięki czemu Korona Brytyjska mogła się rozwijać i prowadzić mocno ekspansywną politykę. Stwierdzenie to przegrywa jednak z rzeczywistością i faktografią historyczną. Niezwykle skomplikowane dzieje Anglii, Szkocji, Irlandii i Walii powoli przedzierają się do świadomości polskiego czytelnika miedzy innymi dzięki tłumaczeniom takich prac jak „Henryk VII Świt Anglii Tudorów” Thomasa Penna.

Wydawnictwo Astra dostarczyło odbiorcom bardzo starannie wydaną propozycję czytelniczą, na którą warto znaleźć czas i miejsce w domowej bibliotece. Wyposażona w interesujące zaplecze źródłowo-bibliograficzne praca przedstawia w obrazowy sposób jeden z ciekawszych momentów w dziejach Anglii. Koniec wewnętrznych walk określanych „Wojną Dwóch Róż” i początek nowej dynastii, która wydała na świat prawdopodobnie najbardziej znanych monarchów brytyjskich, stał się dla autora punktem wyjścia. Od tego momentu prezentowany jest krajobraz polityczny Anglii, a także kultura dworska tamtych czasów. Thomas Penn dokonał istotnej z punktu widzenia czytelnika charakterystyki najważniejszych postaci swojego dzieła i ich wzajemnych powiązań. Dzięki temu prowadzona przez niego narracja jest przejrzysta i łatwa w odbiorze. Kolejne wydarzenia, mimo iż ukazywane w zaburzonej chronologii, nawiązują do wcześniej omawianych faktów. Taki zabieg pozwala na swobodne poruszanie po Anglii z przełomu XV i XVI wieku nawet osobom nie znającym faktografii i specyfiki dziejów kraju.

W odniesieniu do prac bardziej popularyzatorskich niż naukowych trudno polemizować z doborem prezentowanych faktów czy literatury i źródeł. „Świt Anglii Tudorów” jest utworem, w którym autor mocno kładzie nacisk na wewnętrzne kwestie Anglii, niekiedy nazbyt pomijając międzynarodowy wydźwięk prezentowanych zdarzeń. Trudno zgodzić się z interpretacją prowadzonej polityki przez osobowości tamtych czasów jak Maksymilian I Habsburg, Filip I Burgundzki, Ferdynand Aragoński czy Izabela Kastylijska. Autor nie uniknął tendencyjnych opinii i nadinterpretacji w odniesieniu do wyżej wymienionych. Niemal każdy element ukazywany jest z perspektywy dworu angielskiego, co może powodować wypaczenie niektórych faktów. Z całą pewnością praca ta jest o wiele lepiej skonstruowanym obrazem wewnętrznym Anglii, niż ukazaniem jej z punktu widzenia międzynarodowego. Najmocniejszym elementem dzieła Thomasa Penna jest drobiazgowa i precyzyjna prezentacja struktur władzy na angielskim dworze. Czytelnik ma okazję zapoznać się z prawami do tronu niemal wszystkich pretendentów i obserwować rzetelną rekonstrukcję walki o koronę. Zawiłości polityki dworskiej i przynależności do określonych frakcji wydają się niemal oczywiste i jasno zaprezentowane. Dodatkowym walorem jest wykorzystanie wydarzeń takich jak bunt Perkina Warbecka, jako elementów sensacyjnych.

„Henryk VII. Świt Anglii Tudorów” to biografia niestandardowa. Głównego bohatera nie poznajemy od momentu narodzin i nie śledzimy jego losów od lat dzieciństwa, systematycznie obserwując kolejne etapy życia. Właściwa akcja rozgrywa się w okresie między objęciem władzy, a śmiercią Henryka VII, pierwszego Tudora na angielskim tronie. Jego życiorys wydaje się jedynie tłem dla prezentacji angielskiej polityki ostatnich dekad XV wieku i pierwszej dekady XVI wieku. O pierwszym Tudorze autor napisał stosunkowo niewiele, przedstawił go jako władcę i niemal wyłącznie z perspektywy tronu obserwujemy jego działania. Uszczupla to możliwości poznania osoby Henryka VII i nie pozwala na samodzielną próbę oceny decyzji i czynów. Główny bohater niekiedy umyka czytelnikowi w nadmiarze opisów ceremoniałów, strojów, krajobrazów. To, co w takich pracach może być pozytywnym dodatkiem, w pewnych momentach bierze górę nad właściwą treścią. Wynikiem tego jest stosunkowo obszerne finalne dzieło. Książka Thomasa Penna zdecydowanie należy do wartościowych, mimo iż autor nie ustrzegł się elementów utrudniających odbiór. Penn zaprezentował czytelnikom atrakcyjną podróż w głąb XV- i XVI-wiecznej Anglii, którą warto za jej pomocą odbyć.

Plusy:

- atrakcyjny sposób prowadzenia narracji

- obszerna bibliografia

- wielowątkowość

- odpowiedni dobór faktografii

- atrakcyjna szata graficzna

Minusy:

- mocno subiektywne prezentowanie treści

- nadmierna ilość opisywanych szczegółów

- wysoka cena

Tytuł oryginału : Winter King: Henry VII and the Dawn of Tudor England

Autor: Thomas Penn

Wydawnictwo: Astra

 Data wydania: 15 września 2014

ISBN: 9788389981745

liczba stron: 438

Ocena recenzenta: 8/10