Ucztuj jak wiking!

Dzięki licznym znaleziskom archeologicznym oraz źródłom pisanym możemy obecnie odtworzyć dietę wczesnośredniowiecznych mieszkańców Skandynawii, która jak na tamte czasy była wykwintna, a przede wszystkim składa się z różnorodnych bogactw naturalnych…

Festiwal wikingów / fot. Ardfern, CC-BY-SA-3.0

Opierała się głównie na produktach mlecznych, rybach oraz mięsie zwierząt dzikich lub też hodowlanych. Dzięki przekazom pisemnym (takim jak „Pieśń Rigsƿula”) wiadomo, iż nawet w najuboższych domostwach przybyłego gościa częstowano zupą oraz duszoną wołowiną1. Dodatkowo bardzo często mięso duszono jako gulasz w kotle na ogniu, ale także często pieczono na rożnie. Mogło być także gotowane w zagłębieniach w ziemi napełnionych wodą, którą ogrzewano przez wrzucanie gorących kamieni z ogniska2. Jedną z licznych metod przyrządzania mięsa było obłożenie go rozgrzanymi kamieniami we wcześniej wykopanym dole i wówczas przysypywano je ziemią. Według jednego z duńskich archeologów- „mięso stawało się wtedy na wpół upieczone, na wpół uduszone we własnym sosie”3. Na stanowisku w Jarlshofie pieczono ryby w piecu rozgrzanym drobnymi kamieniami. Dodatkowo mięso i ryby jedzono także na surowo, suszone, marynowane w solance lub serwatce, a także solone (począwszy od XII wieku) oraz prawdopodobne wędzone. Istnieją dowody, że w Islandii i Norwegii produkowano podobne do kiełbas liczne przetwory mięsne: jelita wypchane słoniną, krwią i mięsem. Zazwyczaj suszonego dorsza jadano z masłem4. A wykorzystywaną w kuchni sól uzyskiwano z gotowania wody morskiej lub też z importu (lecz dopiero od XII wieku). Badania archeologiczne grobowca w Osebergu potwierdzały, iż wikingowie importowali także takie egzotyczne przyprawy jak: jałowiec, kminek, gorczyca oraz chrzan5.

Podczas uczt bardzo często na wikińskim stole występowały także napoje. Jednym z najpopularniejszych alkoholi był miód pitny, a także piwo robione z jęczmieni. Bogatsi sprowadzali wino6. W trakcie jednej uczty wikingowie wypijali bardzo wiele napojów alkoholowych.

Kobiety wyrabiały domowe piwo ol, które zawierało mało chmielu oraz bjor- jest to wysokoprocentowe piwo podawane podczas uczt7. Było przygotowywane w wielkich beczkach, płyn podgrzewano stale dorzucając do beczek kamienie rozpalone w ogniu.

Jedzono dwa posiłki dziennie. Pierwszy z nich nazywał się dagverdr, czyli posiłek dzienny i spożywano go  wczesnym rankiem. Drugi posiłek jedzono wczesnym wieczorem, po zakończeniu całodziennej pracy. Nazywał się on nattverdr, czyli posiłek nocny8. W porze posiłków wszyscy zasiadali do stołu i jedli z drewnianych talerzy. Noże były zazwyczaj jedynym narzędziem przy stole, choć do jedzenia gulaszu i kaszy używano drewnianych lub rogowych łyżek. Pito z kubków lub rogów.

Właśnie w ten sposób przedstawia się wikiński jadłospis, który głównie opierał się na różnego rodzaju potrawach mięsnych. Wykorzystywano także sezonowy połów ryb, które po wysuszeniu były znakomitym posiłkiem. Był to prosty posiłek, który można było zabrać jako pokładowe zapasy na zamorską, długą podróż…

1. J. Graham- Campbell,  „Wielkie  kultury świata: Wikingowie”, Świat Książki, 1998, s. 66. [↩]
2. P. G. Foote, D. M. Wilson, „Wikingowie”, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975, ss. 159 – 164. [↩]
3. L. Nougier, „Tak żyli ludzie w czasach wikingów”, s. 33. [↩]
4. http://www.dzikibez.pl/index.php/news/50/63/Rumaki-Wczesnego-sredniowiecza [dostęp online: 19/06/2015] [↩]
5. H. M. Martell,” Mity i Cywilizacje: Wikingowie”, s. 24 [↩]
6. http://polter.pl/O-jedzeniu-sredniowiecznym-odc-2-b13565 [dostęp online:19/06/2015] [↩]
7. J. D. Clare, „Byliśmy tam: Wikingowie”, Wydawnictwo I&I , Hong Kong, 1991, ss. 28 – 29. [↩]
8. Ł. Malinowski, „Szatan w beczce piwa”, Wiedza i Życie, 02/ 2014. http://www.wiz.pl/8,1446.html [dostęp online: 19/06/2015] [↩]