Polacy w misjach poza granicami kraju. Pakiet edukacyjny

Na fali popularności filmu Karbala w reżyserii Krzysztofa Łukaszewicza doszło do kilku pozytywnych zjawisk. W pierwszej kolejności pokazano Polakom czyny rodaków walczących daleko od domu, często nie o swoją sprawę. Następnie obraz ten przypomniał czym jest honor i odwaga, nie szumny, lecz związany z obowiązkiem, rozkazem do wykonania. Cieszy fakt, iż niedługo uczestnicy walk powinni doczekać się należytego odznaczenia. Na fali popularności akcji z udziałem naszych żołnierzy pojawiło się kolejne pozytywne zjawisko. W ręce nauczycieli oddano specjalny pakiet edukacyjny pt. „Polskie wojsko w misjach międzynarodowych”.

Rzecz pozornie mała, kolejna broszura i forma promocji skierowana w stronę nauczycieli, którzy być może postanowią zmusić swoich uczniów do wycieczki do kina. Dla mnie, jako dla osoby zainteresowanej tematyką, jest to kamień milowy. Od dawna mówiło się o braku świadomości znaczenia misji zagranicznych wśród najmłodszych. Temat ten przez pewien czas jedynie bardzo pobieżnie zaznaczany był w podręcznikach szkolnych – bo to już nie historia, bo misje trwają i nie warto o nich mówić. Nic bardziej mylnego. To niezwykle ważny element powojennej historii naszego kraju. Wstąpienie do NATO i udział w misjach pokojowych i stabilizacyjnych pozwolił wyszkolić kadry świetnie przygotowanego wojska, mogącego mierzyć się z wyzwaniami współczesnego pola bitwy. Misje pokojowe – co przygnębiające – przez pojawiające się ofiary wśród żołnierzy, obrazowały braki w wyposażeniu armii. To także poprzez uczestnictwo w misjach udało nam się odejść od konwencjonalnego postkomunistycznego sposobu walki i jej planowania. Nie twierdzę, że w tej materii wszystko jest dobrze, niemniej należy wskazać na postępy poczynione w kwestii dozbrojenia i wdrażania nowego sprzętu, o czym świadczą dalsze plany rozwoju i propaganda tworzona wokół armii, czego przykład możemy obserwować poniżej.

Misje to nareszcie poświęcenie żołnierzy, którym należy się szczery hołd za ich służbę. Weteranów wojen należy szanować i wspierać, aby to z kolei osiągnąć potrzebne jest zrozumienie i wiedza. Wiedza, którą należy szerzyć u podstaw. Pakiet edukacyjny stworzony przez wydawcę filmu (sic!) składa się z kilku części. Od ogólnego zarysu i odniesienia do filmu – druk cały czas jest przecież formą promocji – przechodzimy płynnie do zarysu historii udziału Polaków w misjach poza granicami kraju, od Korei, poprzez Bałkany, po Bliski Wschód. Opracowanie prezentuje także wszystkie formy struktur, w których służyli nasi żołnierze, od IFOR[1] po PKW[2]. Kolejnym elementem składowym tej niewielkiej publikacji jest wywiad z ppłk. Grzegorzem Kaliciakiem, dowodzącym słynną już obroną City Hall, który także można wedle mojego zdania śmiało wykorzystać przy tworzeniu scenariuszy zajęć. Następna część ma ułatwić nauczycielom zrozumienie odniesienia do treści zawartych w podstawie programowej nauczania. Odwołania do szerzenia patriotyzmu i sposobu działania organizacji międzynarodowych, wydają się momentami odrobinę naciągane, niemniej pozwalają na odpowiednie powiązanie treści ustaw obowiązujących nauczycieli do proponowanych scenariuszy.

Ostatni element to wisienka na torcie. Scenariusze zajęć opracowane przez Tamarę Olszewską stanowią kompleksowy przegląd zagadnień zawiązanych ze współczesnym patriotyzmem, znaczeniem misji i trudnościami, z jakimi zderzają się żołnierze. Taka konstrukcja umożliwia zrozumienie podstawy działania organów NATO, co może wspomóc działania nauczycieli wiedzy o społeczeństwie, którzy powinni wedle istniejących ustaw objaśniać uczniom zagadnienia tego typu. Z drugiej strony, poznanie kulisów poszczególnych misji pokojowych pozwala na zrozumienie podstawowych zagadnień związanych z zagrożeniem pokoju we współczesnym świecie. Wzbogacenie scenariuszy o wypowiedzi i wspomnienia żołnierzy nadaje im głębszego wymiaru. Przyswojenie problematyki pozwoli na wybudowanie niezwykle potrzebnego szacunku i zrozumienia roli działań naszych żołnierzy, bez szumnej propagandy.

Prezentowanych scenariuszy nie przyjmuje bezkrytycznie, jednak to ważny punkt w budowaniu współczesnych postaw patriotycznych i punkt wyjścia do dalszego rozwoju scenariuszy i szczerzenia tego typu zagadnień. Żywię nadzieje, że pozwoli to nauczycielom na przekazanie tych niezwykle ważnych treści uczniom. Szerzenie tego typu postaw, może także zwiększyć zainteresowanie armią wśród młodych Polaków. Armii zaś dać przyszłych rekrutów, którzy będą rozumieli swoje zadania i cele jakie stawia przed nimi ojczyzna. Czas pokaże, niemniej z wielkim entuzjazmem przyjmuje takie inicjatywy.

[1] Implementation Force – międzynarodowe siły NATO, działające od grudnia 1995 r. do grudnia 1996 r. na terenie Bośni i Hercegowiny.

[2] Polski Kontyngent Wojskowy – wydzielone oddziały Sił Zbrojnych RP przeznaczone do operacji wojskowych poza granicami kraju.