Historycy z UMCS stworzą wirtualne muzeum Akademickiego Związku Sportowego

Pracownicy Instytutu Historii UMCS, dr hab. Dariusz Słapek, prof. UMCS, dr hab. Mirosław Szumiło oraz doktorant mgr Paweł Markiewicz uzyskali grant finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Sportu. W ramach projektu „Rozwój Sportu Akademickiego”   aplikacja historyków z UMCS, „Akademicki Związek Sportowy w sporcie polskim w latach 1908-2015. Archiwizacja wyselekcjonowanych zasobów - udostępnienie i ekspozycja w internetowym muzeum „Dzieje AZS”, znalazła się w ścisłym gronie najwyżej ocenionych wniosków. 

W jego tytule tkwią najważniejsze zadania stojące przed badaczami związanymi z uruchomionym w 2013 roku w IH UMCS projektem Lubelskie Centrum Dokumentacji Historii Sportu. Warto o tym wspomnieć, gdyż Centrum traktować można jako swego rodzaju poligon, na którym lubelscy historycy zdobywali niezbędne przy prowadzeniu większych przedsięwzięć w zakresie relatywnie nowej subdyscypliny, historii sportu, doświadczenie, umiejętności i wiedzę.

Produktem finalnym projektu „Akademicki Związek Sportowy w sporcie polskim w latach 1908-2015” ma stać się wirtualne muzeum dziejów tej niezwykle zasłużonej i wartej szczególnego upamiętnienia organizacji. W historii AZS, niczym w soczewce, skupiają się nie tylko sportowe dzieje państwa i narodu, zwłaszcza jego niekwestionowanych elit. W pewnym uproszczeniu można nawet pokusić się o nieco patetycznie brzmiące stwierdzenie, że przeszłość AZS personifikuje dzieje państwa polskiego, a losy Azetesiaków spektakularnie egzemplifikują losy narodu. Wybór spuścizny AZS jako przedmiotu digitalizacji (upamiętnienia i udostępnienia) wydaje się zatem w pełni uzasadniony.

Droga do realizacji tkwiących w tytule projektu najważniejszych zadań, które stoją przed lubelskimi badaczami nie jest jednak łatwa. Chodzi przede wszystkim zdefiniowanie, dookreślenie, co do formy, proweniencji, pochodzenia oraz zhierarchizowanie pod względem wagi i znaczenia dla badań nad dziejami AZS mocno rozproszonego zasobu źródeł służących realizacji projektu. Kolejnymi etapami będą gromadzenie i zabezpieczenie wyselekcjonowanego materiału źródłowego o pierwszorzędnym znaczeniu historycznym, jego uporządkowanie wedle określonych, roztropnych kategorii, a następnie trwała archiwizacja, digitalizacja tych źródeł. Należy to uczynić w taki sposób, aby powstał ogólnie dostępny, wewnętrznie spójny i właściwy do prowadzenia badań historycznych zbiór, swego rodzaju archiwum cyfrowe. To na podstawie tego repozytorium zostanie ostatecznie zbudowanie nowoczesne, wirtualne muzeum „Dzieje AZS”.

Wydaje się, iż niemal wszystkie z tych prac będą miały istotne znaczenie w pewnej teoretycznej refleksji nad dziejami sportu, dotąd raczej bagatelizowanych.  Dadzą bowiem szansę na pokazanie nowoczesnego podejścia do badań nad historią sportu, odejścia od jego „wynikowej wizji” ograniczonej jedynie do przestrzeni stadionu. Sport zawsze musi mieścić się w określonym szerokim kontekście. Nie chodzi zatem wyłącznie o pokazanie wkładu, roli i znaczenia AZS w nowożytnych i najnowszych dziejach polskiego sportu, ale pewnie w historii całej Polski (z pewnością jego elit!).

Autorzy projektu mają ogromną nadzieję na doskonałą współpracę z wszystkimi aktualnie funkcjonującymi strukturami AZS od Zarządu Głównego poczynając na Klubach Uczelnianych w najmniejszych nawet ośrodkach akademickich kończąc.