Mechaniczna Pomarańcza Michelsa i pozostałe najważniejsze postacie Euro 1988

Euro 1988 upłynęło pod znakiem dominacji piłkarzy Holandii. Dlatego też, to oni w głównej mierze zasłużyli na miano gwiazd imprezy.

Marco van Basten

holenderski piłkarz, a także (od 2003 r.) trener. Urodzony w Utrechcie w 1964 r. Na Mistrzostwach Europy 1988 r. obok tytułu mistrzowskiego zdobytego z reprezentacją Holandii wywalczył także miano króla strzelców, zdobywając pięć bramek w turnieju finałowym. Jeden z najbardziej utalentowanych piłkarzy lat 80. i 90. XX w. Jego drugim największym sukcesem reprezentacyjnym był brązowy medal Mistrzostw Europy 1992 r. Karierę zawodową realizował w klubach Ajax Amsterdam i AC Milan, z którymi łącznie sięgnął po sześć tytułów mistrza kraju. W sumie w lidze holenderskiej zagrał 133 mecze, w czasie których strzelił 128 goli, natomiast w 147 meczach zagranych w lidze włoskiej zdobył ich 90. Ponadto Marco van Basten ma na swoim koncie wiele indywidualnych osiągnięć i nagród: zdobywca Złotej Piłki miesięcznika „France Football„ dla najlepszego piłkarza grającego w Europie w 1988, 1989 i 1992 r.; król strzelców Serie A w 1990 (19 goli) i 1992 r. (25 goli); najlepszy piłkarz 1988 r. według magazynu ”World Soccer”; Piłkarz Roku 1992 w rankingu FIFA.

Ruud Gullit

obok Marco van Bastena jeden z najlepszych piłkarzy linii ataku reprezentacji Holandii i całych Mistrzostw Europy 1988 r. Urodził się w 1962 r. w Amsterdamie. Początki kariery związał z holenderskimi klubami: HFC Haarlem, Feyenoord Rotterdam i PSV Eindhoven, po czym zasadniczą część kariery piłkarskiej spędził we włoskim AC Milan. Gullit zdobył z tym klubem trzy tytuły mistrzowskie w Serie A oraz dwa w Pucharze Europy Mistrzów Krajowych w latach 1989 i 1990 (późniejsza Liga Mistrzów UEFA). Zawodnik wyróżniał się z powodu swoich umiejętności wyskoku do piłki i gry głową, jak również wielkim talentem kreowania gry (zajmował pozycję ofensywnego pomocnika).

Rinus Michels

holenderski piłkarz, ale przede wszystkim trener zwycięskiej reprezentacji Holandii Mistrzostw Europy 1988, żyjący w latach 1928-2005. W latach 1946-1958 jako napastnik grał w Ajaxie Amsterdam, z którym dwukrotnie zdobył tytuł mistrzowski. Na swoim koncie miał też pięć występów w reprezentacji narodowej. Od początku lat 60. XX w. zajął się pracą trenerską. W latach 1965-1971 prowadził Ajax Amsterdam, który pod jego okiem zdobył cztery tytuły mistrzowskie i trzy Puchary Ligi. W 1971 wygrał Puchar Europy, pokonując 2:0 ateński Panathinaikos. W 1971 r. rozpoczął pracę z FC Barceloną, z którą w 1974 wywalczył mistrzostwo kraju. W tymże roku zaczęła się też jego współpraca z reprezentacją narodową Holandii, którą doprowadził do wicemistrzostwa świata w 1974 r. Był jej trenerem ponownie w latach 1984-1985, 1986-1988 i 1990-1992. Właśnie pod jego okiem rozwinęli się m.in. Marco van Basten czy Ruud Gullit, z którymi sięgnął po mistrzostwo Europy w 1988 r. Michelsowi przypisuje się autorstwo teorii futbolu totalnego, opartego na uczestniczeniu zarówno w obronie, jak i ataku wszystkich piłkarzy danego zespołu, przy maksymalnym wykorzystaniu pozycji boiskowych. Specyficzny styl jego pracy spowodował, że nadano mu przydomek „Generała”. W 1999 r. FIFA przyznała mu tytuł „Trenera Stulecia”.

Walery Łobanowski

ukraiński napastnik, reprezentant Związku Radzieckiego w latach 1960-1961 i 1963, ale przede wszystkim wieloletni trener zespołu ZSRR, który w 1988 r. doprowadził do wicemistrzostwa Europy. W 1976 r. zdobył z reprezentacją Związku Radzieckiego także brązowy medal na igrzyskach olimpijskich w Montrealu. Znaczną część swojej trenerskiej kariery spędził w Dynamie Kijów, który od lat 70. do początku 90. XX w. odnosił swoje największe sukcesy: ośmiokrotne mistrzostwo kraju, sześciokrotne zdobycie pucharu kraju, dwukrotne sięgnięcie po Puchar Zdobywców Pucharów (1975 i 1986 r.) oraz, w 1975 r., zdobycie Superpucharu Europy. W latach 1990-1996 prowadził kadrę Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Kuwejtu. W roku następnym powrócił do Dynama Kijów, zdobywając do 2001 r. pięć kolejnych tytułów mistrzowskich oraz w 1999 r. docierając do półfinału Ligi Mistrzów. Krótko prowadził też reprezentację Ukrainy. Po śmierci uzyskał tytuł Bohatera Ukrainy (najwyższe państwowe odznaczenie w Ukrainie). Jego imię nosi stadion Dynama Kijów.

Josef „Sepp” Piontek

urodzony we Wrocławiu w 1940 r. niemiecki piłkarz i trener reprezentacji Danii z czasów Mistrzostw Europy 1988. W zasadniczym okresie kariery piłkarskiej, tj. w latach 1960-1972, reprezentował barwy Werderu Brema, z którą zdobył mistrzostwo i puchar Niemiec. W latach 60. XX w. grał też w reprezentacji narodowej Niemiec. Następnie w latach 70. rozpoczął karierę trenerską. Prowadził kolejno Werder Bremę, reprezentację Haiti i FC St. Pauli, a od 1979 r. narodową drużynę Danii, z której uczynił jedną z czołowych reprezentacji w Europie. W ciągu dziesięciu lat pracy z tym zespołem Piontek zastosował nowe wzorce szkoleniowe, przez co znacznie zmienił mentalność piłkarzy i stworzył jeden ze skuteczniejszych zespołów lat 80. XX w. Za jego sukces należy uznać występy Danii na Mistrzostwach Europy 1984 (dojście do półfinału) oraz Mistrzostwach Świata 1986 (dojście do 1/8 finału). Duńską reprezentację określano wówczas często jako „dynamit”, gdyż lubiła pozytywnie zaskakiwać i mogła to zrobić także w czasie Euro 1988. Tym bardziej, że wielu wybitnych piłkarzy myślało już o zakończeniu kariery. Niestety, słaby występ Duńczyków (ostatnie miejsce w grupie) spowodował, że Sepp Piontek po Euro w RFN musiał powoli myśleć o końcu współpracy, co uczynił w 1990 r. Następnie do 1993 r. był selekcjonerem Turcji, w której także stworzył solidne podstawy dalszego rozwoju. Trenował także turecki Bursaspor, duński Aalborg BK i Silkeborg IF (1997-1999), a w latach 2000-2002 był selekcjonerem reprezentacji Grenlandii.

Cykl „Tydzień z Euro” powstaje przy współpracy z Wydawnictwem Sine Qua Non

^{Korekta: Adrianna Szczepaniak}