Koloseum – cud architektury rzymskiej (krótki zarys dziejów)

Koloseum, czyli teatr Flawiuszy, bez wątpienia należy do jednych z najbardziej znanych zabytków starożytnego Rzymu. Przez wiele stuleci był miejscem rozrywki dla Rzymian. Dzisiaj turyści mogą podziwiać jego piękno i trwałość.

Koloseum / źródło: pl.wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 2.5

Budowę tego okazałego gmachu rozpoczęto w 70 r. podczas panowania cesarza Tytusa Flawiusza. Przyszły Amphitheatrum Novum postanowiono wybudować na miejscu dużego sztucznego jeziora w ogrodach otaczających Domus Aurea. Ze względu na bliską odległość, słynnego już posągu Nerona zwanego colossus (Neron był przedstawiony jako bóg Helios) postanowiono nazwać budowlę Koloseum. Głównym celem Koloseum było dostarczanie rozrywki mieszkańcom antycznego Rzymu. Urządzano na nim walki gladiatorów, polowania (venationes) oraz bitwy morskie (naumachie) Wspaniałą konstrukcję otworzono z wielką pompą w roku 80 za czasów panowania cesarza Wespazjana. Ta olbrzymia budowla o eliptycznym kształcie mogła pomieścić około 50 tys. widzów. Głęboko posadowione betonowe fundamenty pozwalały konstrukcji utrzymać stabilność na gliniastym podłożu. Budowlańcy postanowili również wzmocnić zarówno ściany zewnętrzne, które wykonano z twardego wapienia (trawertynu) jak również ściany wewnętrzne, wykonane z twardego tufu wulkanicznego.

Z upływem czasu Koloseum było niszczone przez trzęsienia ziemi, co spowodowało, że stało się cennym materiałem budowlanym dla różnego rodzaju projektów architektonicznych. Zjawisko to zakończyło się podczas pontyfikatu papieża Benedykta XV, który ogłosił Koloseum miejscem pamięci męczeńskiej  śmierci pierwszych chrześcijan. Od tej pory odbywa się tam droga krzyżowa.

Cztery arkadowe kondygnacje, które są widoczne z zewnątrz zostały wzniesione w czterech różnych stylach. Pierwszy, najniższy, reprezentuje porządek toskański, kolejny ozdobiony jest kolumnami w stylu doryckim, trzeci w korynckim, a najwyższy korynckimi pilastrami. Zachowały się również pozostałości po belkach służących do rozpinania nad teatrem zasłon przeciwsłonecznych tzw. velarium. Rzędy siedzeń zostały podzielone schodami (vomitoria) na sektory (caneus) . Wejście do tej wspaniałej budowli umożliwiało 76 bram, gdzie cyfry wyryte nad bramą odpowiadały numerowi biletu. Najważniejsze wejścia prowadziły do loży cesarskiej jak również do miejsc specjalnych dla urzędników i westalek. Jak powszechnie wiadomo jakość miejsca odpowiadały statusowi mieszkańców. Pierwsze trzy rzędy były przeznaczone dla najbogatszych, reszta natomiast dla mniej zamożnych obywateli. Prawdopodobnie bilet wstępu był bezpłatny.

W 2007 r. zabytek został uznany za jeden z siedmiu nowych cudów świata. Współcześnie jest jednym z najbardziej charakterystycznych i znanych zabytków Rzymu.

Bibliografia:

1. Bronowski J, Fascynujące zabytki antycznej Europy, Katowice 2005.
2. Sadurska, A, Archeologia starożytnego Rzymu – okres cesarstwa, Warszawa 1980.