„Poza horyzont. Polscy podróżnicy” – J. Łenyk-Barszcz, P. Barszcz – recenzja

Czy ktoś z Was wiedział, że Świętosława, córka Mieszka I i Dobrawy, była matką trzech królów: Anglii, Danii i Szwecji? A może ktoś słyszał, że w bazylice podkrakowskiego Miechowa znajduje się replika Grobu Pańskiego z Jerozolimy? Czy znamy jakieś szczegóły podróży Benedykta Polaka, Kaspera z Poznania, Michała Boyma, czy Maurycego Beniowskiego? A może chcecie poznać trudne życie pierwszych europejskich osadników i mieszkańców Jamestown, w tym również polskich rzemieślników? Odpowiedzi na te wszystkie pytania można znaleźć w najnowszej książce wydawnictwa Zona Zero zatytułowanej Poza horyzont. Polscy podróżnicy.

Autorami omawianej pracy jest małżeństwo Joanna Łenyk-Barszcz i Przemysław Barszcz. Według biogramów zamieszczonych na stronie wydawcy Joanna Łenyk-Barszcz jest podróżnikiem, filozofem i kulturoznawcą. Odwiedziła Amerykę Południową, Centralną i Północną. Koleją transsyberyjską pokonała przestrzenie Azji, pływała z rybakami po Bajkale i przemierzyła mongolski step. Jest autorką publikacji podróżniczych i filozoficznych. Przemysław Barszcz jest prezesem Polskiej Fundacji Przyrodniczo-Leśnej, popularyzatorem polskiej przyrody oraz autorem wielu artykułów przyrodniczych i historycznych. Swoje teksty publikował m.in. w następujących pismach: „wSieci„, „Fronda„, ”Mały Gość” oraz w periodykach dla dzieci niewidomych.

Pomysł na książkę historyczno-podróżniczą zrodził się w umysłach autorów niejako przy okazji zwiedzania świata oraz poznawania niezwykłych losów polskich odkrywców. Wszystko zaczęło się od serii artykułów miesięcznika „Fronda” poświęconych polskim podróżnikom. To wszystko razem wzięte stało się impulsem dla autorów oraz wydawnictwa, aby zająć się szerzej tematem podróży i stworzyć taką właśnie książkę.

Praca składa się z dwunastu rozdziałów, każdy z nich przedstawia inną postać. Pierwszy rozdział mówi o Świętosławie, córce Mieszka I i Dobrawy, a siostrze Bolesława Chrobrego, która, wydana za mąż za księcia wikingów Eryka, popłynęła w stronę nieznanej dla swoich rodaków północy. Bardzo zgrabnie zbudowany został rozdział drugi, przedstawiający losy polskiego krzyżowca Jaksy z Miechowa. To mój ulubiony fragment książki. Młody student za sprawą mejla z zagranicy wziął się za odkrywanie tajemnic i powiązań miechowskiego rycerza Jaksy Gryfity z połabskim księciem Jaxą. Rzeczywistość miesza się z legendą, a śledztwo miechowskiego studenta prowadzi do naprawdę zaskakujących odkryć. Rozdział trzeci to opowieść o niezwykłej podróży włoskiego zakonnika i Benedykta Polaka. Obaj wysłannicy papieża udali się w wędrówkę „poza granice świata” i dotarli przed tron nowego chana Gujuka aż do współczesnej Mongolii. Kolejni bohaterowie książki są nie mniej ciekawi: Kasper z Poznania, dziegciarz Robert z Jamestown, Michał Boym, Krzysztof Arciszewski, Maurycy Beniowski, Benedykt Dybowski, a nawet Julian Fałat. Nie wspominając o tych zupełnie nieznanych – Józefie Warszewiczu i Janie Kubarze.

Recenzowana książka wciąga niesamowicie, a przedstawione losy mało znanych polskich podróżników zaskakują często niespodziewanym zwrotem akcji. Pokonywanie niezliczonych kilometrów wędrówki po lądzie i mil morskich na drewnianych statkach poraża dziś swoim ogromem. Zaciekawia odkrywanie nowych światów, ludów, roślin i zwierząt. Najznamienitsze w tym wszystkim jest to, że cichymi bohaterami opowieści są nasi rodacy. Silnie przemawia do mnie również zaprezentowana formuła treści książki. To nie są skondensowane naukowe biogramy, ale raczej beletrystyczne przygody przedstawionych bohaterów.

Mam w zasadzie dwie uwagi do recenzowanej książki. Po pierwsze, nie przekonuje mnie ilustracja zamieszczona na okładce. Takie trochę komiksowe zdjęcie nie współgra z treścią zawartą w środku. Jednak to tylko moje subiektywne odczucia. Mam też żal do autorów, że w ich niezwykłej książce zabrakło miejsca dla polskiego odkrywcy Ameryki, a mianowicie dla Jana z Kolna. Chyba że autorzy myślą już o drugim tomie Poza horyzontem, a Jana z Kolna zostawili sobie na sztandarowego bohatera planowanej drugiej części publikacji.

Podsumowując, książka Poza horyzontem jest niezwykłą lekturą, która przeciętnemu czytelnikowi może przybliżyć niezwykłe losy i odkrycia polskich podróżników. Jest to książka przeznaczona praktycznie dla każdego czytelnika, do zgłębiania jej treści w różnych warunkach. Świetnie się ją czyta np. w pociągu, co sprawdziłem osobiście. Podróże i przygody to jest dokładnie to, co znajdziemy w środku recenzowanej książki. Polecam.     

Plus minus:

Na plus:

+ poruszony temat polskich podróżników i odkrywców

+ beletrystyczna forma opowiadania o bohaterach

+ mało znane postacie

+ bardzo dobry styl autorów

+ ładne wydanie, układ książki i wiele zdjęć

Na minus:

- ilustracja na okładce

- brak polskiego odkrywcy Ameryki – Jana z Kolna

Tytuł: Poza horyzont. Polscy podróżnicy

Autor: Joanna Łenyk-Barszcz, Przemysław Barszcz

Wydawca: Zona Zero

Rok wydania: 2016

ISBN: 978-83-935847-5-8

Liczba stron: 352

Okładka: twarda

Cena: 49,90 zł

Ocena recenzenta: 7,5/10

^{Redakcja merytoryczna: Aleksandra Cyfrowicz}

^{Korekta: Anna Kuncewicz}