„Siła w jedności” - obchody powstania Komitetu Obrony Robotników

Z okazji 40. rocznicy powstania Komitetu Obrony Robotników Dom Spotkań z Historią w dniach 20-25 września zaprasza na cykl wydarzeń upamiętniających działalność KOR pod nazwą Siła w jedności.

Organizatorzy zapraszają na koncert poezji Komitetu Obrony Robotników z udziałem znakomitych artystów polskiej sceny muzycznej i wybitnych aktorów, wystawę plenerową o historii KOR oraz seminarium edukacyjne i pokazy filmowe.
Na wszystkie wydarzenia wstęp jest wolny.

Program:

Koncert plenerowy Siła w jedności
23 września (piątek), godz. 19.30-21.00
Plenerowy koncert poetycki Siła w jedności
Miejsce: Krakowskie Przedmieście róg Karaszewicza-Tokarzewskiego (w pobliżu Hotelu Bristol)

Wiersze i piosenki poetów pokolenia KOR, do muzyki Karima Martusewicza, wykonają znakomici artyści polskiej sceny muzycznej i teatralnej, m.in.: Anna Cieślak, Gaba Kulka, Sylwia Wiśniewska, Abradab, Rafał Mohr, Adam Nowak, Jan Nowicki, Krzysztof Zalewski oraz Karimski Club. W koncercie usłyszymy utwory: Stanisława Barańczaka, Zbigniewa Herberta, Jana K. Kelusa, Ryszarda Krynickiego, Ewy Lipskiej, Adama Zagajewskiego i innych.
Scenariusz i reżyseria: Agnieszka Uścińska
Organizator: Dom Spotkań z Historią

Wystawa plenerowa KOR. Samoobrona społeczna
23 września (piątek), godz. 19.00
Wernisaż wystawy KOR. Samoobrona społeczna
Miejsce: skwer im. ks. Jana Twardowskiego (przy Domu Spotkań z Historią)

 Wystawa przygotowana przez Ośrodek KARTA jest źródłową opowieścią o twórcach Komitetu Obrony Robotników, jego działalności oraz ludziach, którym KOR pomagał.
Autorem koncepcji wystawy jest Zbigniew Gluza.
Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających do 30 października 2016.
Organizatorzy: Ośrodek KARTA i Dom Spotkań z Historią

Seminarium dla nauczycieli Czego uczą nas działacze KOR?
20 września (wtorek), godz. 14:00–18:00
Seminarium Czego uczą nas działacze KOR?
Miejsce: Dom Spotkań z Historią, przy ul. Karowej 20
Promocja pakietu edukacyjnego dla nauczycieli przygotowanego z okazji 40. rocznicy powstania KOR. W programie spotkanie ze świadkiem oraz warsztaty metodyczne.
Zapisy: magdalena.wisnioch@wcies.edu.pl
Organizatorzy: Dom Spotkań z Historią i Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń

Pokaz filmów dokumentalnych
24 i 25 września (sobota-niedziela), godz. 16.00
Pokazy filmów dokumentalnych o Komitecie Obrony Robotników
Miejsce: Dom Spotkań z Historią

24 września, godz. 16.00
KOR (1988, 53′), reż. Agnieszka Holland, Andrzej Wolski
Film opowiada o działalności Komitetu Obrony Robotników od jego zawiązania 23 września 1976 po wybuch Solidarności w sierpniu 1980. Autorzy filmu pokazują KOR oczami jego członków, m.in.: Seweryna Blumsztajna, Jana Józefa Lipskiego i Jacka Kuronia. Film zawiera liczne archiwalia dotyczące powstania Biura Interwencyjnego, Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWA, Uniwersytetu Latającego, a także wspomnienia o członkach i współpracownikach KOR-u. Pierwsza wersja filmu powstała we Francji w 1982 roku.

25 września, godz. 16.00
NiepoKORni (2006, 49′), reż. Borys Lankosz, Maciej Dancewicz
O działalności Komitetu Obrony Robotników, życiu w stanie ciągłego zagrożenia
i związanych z tym problemach rodzinnych oraz o odwadze i poświęceniu opowiadają członkowie i współpracownicy KOR, m.in.: Władysław Bartoszewski, Ludwik Dorn, Antoni Macierewicz, Jan Olszewski, Maciej Rayzacher, Eugeniusz Smolar, Bronisław Wildstein oraz Maciej Kuroń.
Organizator: Dom Spotkań z Historią

Komitet Obrony Robotników. Nota historyczna.
Komitet Obrony Robotników (KOR) został powołany 23 września 1976. Był pierwszą w Peerelu jawną organizacją opozycyjną, której głównym celem było niesienie pomocy finansowej i prawnej represjonowanym przez peerelowskie władze robotnikom i ich rodzinom. Powstanie KOR-u było reakcją na represje, które w czerwcu 1976 spotkały robotników z Radomia, Ursusa i Płocka, gdy na wiadomość o drastycznej podwyżce cen żywności wyszli oni na ulice. Aresztowanych zostało wówczas blisko 2,5 tysiąca osób, większość była katowana w więzieniach i aresztach, setki osób skazano.

W odpowiedzi na te wydarzenia, 23 września 1976 czternaście osób ogłosiło „Apel do społeczeństwa i władz PRL”, informując o powstaniu KOR-u. Sygnatariusze wzywali do: przyjęcia do pracy wszystkich zwolnionych, ogłoszenia amnestii dla skazanych i więzionych za udział w strajkach, ujawnienia rozmiarów zastosowanych represji i ukarania osób winnych łamania prawa. Podpisali go: Jerzy Andrzejewski, Stanisław Barańczak, Ludwik Cohn, Jacek Kuroń, Edward Lipiński, Jan Józef Lipski, Antoni Macierewicz, Piotr Naimski, Antoni Pajdak, Józef Rybicki, Aniela Steinsbergowa, Adam Szczypiorski, ksiądz Jan Zieja i Wojciech Ziembiński. Nieco później dołączyli do KOR-u m.in.: Halina Mikołajska, Mirosław Chojecki, Emil Morgiewicz, Wacław Zawadzki, Bogdan Borusewicz, Józef Śreniowski, Anka Kowalska, Stefan Kaczorowski, Wojciech Onyszkiewicz i Adam Michnik.

Wcześniej, w latach 60., nie działała w Peerelu żadna jawna, zorganizowana opozycja antysystemowa; tylko Kościół katolicki stawiał władzom instytucjonalny opór. Jednak reakcja państwa na protesty społeczne w marcu 1968 i grudniu 1970 obnażyła jego, maskowany po 1956 roku, totalitarny charakter. Kolejna pacyfikacja masowego protestu nie mogła już przejść bez reakcji. Gdy w czerwcu 1976 komuniści użyli swych służb do brutalnego wygaszania buntu, liczyli, że społeczeństwo – jak dotąd – uda się przestraszyć i opanować. Tym razem jednak uruchomili lawinę, która w ciągu półtorej dekady zmiotła nie tylko Peerel, ale i komunizm w Europie Środkowej. Obrona robotników okazała się wyrokiem na „robotniczą” władzę. Istniejący latach 1976–81 KOR, przekształcony 29 września 1977 w Komitet Samoobrony Społecznej KOR, był jednym z najważniejszych ugrupowań, które stało się intelektualną i organizacyjną odstawą dla ruchu solidarnościowego.