9 faktów o sułtanie Ahmedzie I

Wstąpił na tron jako nastoletni i niedoświadczony chłopak, a do historii przeszedł głównie dzięki temu, że u jego boku stała wyjątkowa i silna kobieta, która zdobyła jego serce i władzę. Poznajcie bliżej sułtana Ahmeda I.

Ahmed I

1. Drugi syn

Ahmed urodził się w 1590 r. jako syn sułtana Mehmeda III oraz jego faworyty o imieniu Handan. Miał jednak starszego brata, Mahmuda, dlatego być może nie spodziewał się, że kiedyś zostanie władcą. Wszystko się zmieniło, gdy Mahmud zbuntował się przeciw ojcu, przez co został skazany na śmierć.

2. Mały padyszach

Sułtan Mehmed zmarł w 1603 r., pozostawiając imperium osmańskie swojemu młodszemu synowi. Ahmed miał wtedy zaledwie trzynaście lat, był najmłodszym władcą w historii Imperium Osmańskiego i, według wielu, nie nadawał się do rządzenia. Był inteligentnym chłopcem i odebrał całkiem solidne wykształcenie, jednak ze względu na wiek nie traktowano go poważnie. Stał się przez to ofiarą manipulacji, a także małego pośmiewiska gdy okazało się, że wstępując na tron nie był jeszcze obrzezany.

3. Pomiędzy matką a babką

Młody sułtan nie został sam – miał u swego boku dwie silne kobiety – swą matkę Handan, którą teraz tytułowano Valide Sultan, oraz babkę, potężną sułtankę Safiye. Obie chciały mieć jak największy wpływ na Ahmeda, co dałoby  im większą władzę. Ten, kogo będzie słuchał nastoletni padyszach, posiądzie rzeczywistą władzę nad imperium. Najbardziej zdeterminowana była Safiye, która nie chciała odsunąć się w cień. Ahmed jednak skutecznie walczył z naciskającymi na niego kobietami – ostatecznie zmusił babkę do opuszczenia seraju, co powinna uczynić zaraz po śmierci swego syna, a czego za wszelką cenę chciała uniknąć.

4. Wbrew tradycji

Jedną z pierwszych poważnych decyzji sułtana Ahmeda I było zrezygnowanie z 126-letniej tradycji, która nakazywała sułtanom zabicie swoich młodszych braci. Młodszy od niego o rok książę Mustafa został oszczędzony, lecz zamknięty w tzw. „złotej klatce”, czyli areszcie domowym, gdzie postradał zmysły, ale i tak doczekał się objęcia władzy po śmierci brata. Mimo tego Ahmed co najmniej kilka razy miał ponownie rozważać możliwość skazania Mustafę na śmierć, jednak za każdym razem zmieniał zdanie nie mogąc się zdobyć na taki krok.

5. Miłość życia

Ahmed miał wiele kobiet, w tym trzy oficjalne faworyty: Mahfiruz, Fatmę i Kösem, lecz tylko ta ostatnia doczekała ślubu i stała się oficjalną małżonką sułtana. Kösem zawojowała serce Ahmeda, który poznał ją zaledwie dwa lata po objęciu władzy. Ukochana miała ogromny wpływ na jego decyzje, a dzięki swojej determinacji i osiągnięciom jest dzisiaj bardziej znana niż jej małżonek – sułtan.

Błękitny meczet sułtana Ahmeda I

6. Twórca Błękitnego Meczetu

Jednym z największych osiągnięć sułtana Ahmeda było zbudowanie Błękitnego Meczetu w Konstantynopolu. Sułtan, zmuszony do uznania władzy Habsburgów,  kazał wnieść meczet jako przeprosiny dla Allaha. Znajduje się on pomiędzy pałacem Topkapı a Hagią Sophią. Został uznany  za jeden z najwspanialszych przykładów klasycznego okresu sztuki islamskiej. Sam Ahmed nie miał wielu okazji, aby pomodlić się w swoim meczecie, gdyż zmarł zaledwie kilka miesięcy po jego otwarciu.

7. Bahti

Być może nie każdy o tym wie, ale wielu sułtanów miało duszę artysty i tworzyło poezję. Należał do nich także Ahmed, który napisał wiele wierszy  – był znany pod pseudonimem Bahti. Zapewne wiele swoich dzieł poświęcił ukochanej żonie, która inspirowała go każdego dnia.

8. Wiele uciech

Ahmed miał wiele zainteresowań, a wśród nich były… zegary. Mówiło się, że władca posiadał ich około tysiąca sztuk, co jednak wydaje się być lekką przesadą. Oprócz tego sułtan uwielbiał jeść i po wstąpieniu na tron szybko przybrał na wadze, co nie umknęło jego sługom, którzy starali się kontrolować ilość spożywanych przez niego posiłków. Na szczęście Ahmed kochał także polowania i potrafił spędzać w siodle wiele godzin, co nieco pomagało mu utrzymać w miarę odpowiednią wagę.

9. Ojciec trzech sułtanów

Powinno być naturalne, że po ojcu władzę przejmuje jego syn, a następnie wnuk. Jednak wysoka śmiertelność lub nieudolne rządy doprowadzały do odmiennej sytuacji. Po śmierci Ahmeda na tronie zasiadł jego brat Mustafa, który jednak nie nadawał się na władcę. Po nim sułtanami zostali kolejni synowie Ahmeda I: Osman II, spłodzony z Mahfiruz, oraz dwóch synów Kösem – Murad IV oraz Ibrahim I. Ciężko stwierdzić, czy któryś z nich był wybitnym władcą.

Bibliografia:

1. Kienzler I., Imperium Osmańskie we władzy kobiet. Dzieje Anastazji-Kösem, Warszawa 2016.
2. Łątka J. S., Tajemnice Haremów, Poznań 2015.
3. Kumrular Ö., Sułtanka Kösem. Władza i intrygi w haremie, Warszawa 2016.

^{Redakcja merytoryczna: Malwina Lange
Korekta: Jagoda Marek}