Korona królów i jej bohaterowie. Kazimierz Wielki, Bolko II Mały, Aldona Giedyminówna, Jarosław Bogoria i inni

Korona królów to nowy serial przygotowany przez TVP. Jego bohaterami będą postacie historyczne żyjące w okresie panowania Władysława Łokietka i jego syna Kazimierza Wielkiego. Obok królów pojawią się postacie mniej znane, dla których serial jest szansą zaistnienia w powszechnej świadomości Polaków. Dlatego aby wprowadzić Was w ten świat, przygotowaliśmy zestawienie bohaterów z metryczką i krótkim opisem.

Król Władysław Łokietek

Władysław Łokietek

Urodzony: między 3 marca 1260 r. a 19 stycznia 1261 r.
Koronowany: 20 stycznia 1320 r.
Zmarły: 2 marca 1333 r. w Krakowie
Rodzice: Kazimierz I kujawski i Eufrozyna opolska
Żona: Jadwiga Bolesławówna
Dzieci: Kunegunda, Stefan, Władysław, Elżbieta, Kazimierz III Wielki i Jadwiga

W serialu króla Władysława Łokietka poznamy u schyłku jego życia. Koronację tego władcy w 1320 r. uważa się za koniec rozbicia dzielnicowego polskiego państwa. W wymiarze politycznym to wydarzenie stanowiło przywrócenie Królestwa Polskiego na arenę międzynarodową. Jednak mimo sukcesu króla, jego państwu daleko było do rozmiarów terytorialnych państwa Bolesława Krzywoustego. Polska w momencie jego koronacji nie posiadała dostępu do morza, a Krzyżacy stanowili realną groźbę dla jego stabilności. Ostatecznie następcy Łokietka doprowadzili do odzyskania ziem straconych w rozbiciu dzielnicowym. Następcą zmarłego w 1333 r. króla został Kazimierz Wielki.

W Koronie królów w jego rolę wcielił się Wiesław Wójcik.

Jadwiga Bolesławówna

Pieczęć Jadwigi Kaliskiej, 1332

Urodzona: 1266–1270/1275 r. w Kaliszu
Koronowana: 20 stycznia 1320 r.
Zmarła: 10 grudnia 1339 r. w Starym Sączu
Rodzice: Bolesław Pobożny i Jolenta Helena
Mąż: Władysław I Łokietek
Dzieci: Kunegunda, Stefan, Władysław, Elżbieta, Kazimierz III Wielki i Jadwiga

Jadwiga Bolesławówna urodziła się prawdopodobnie między 1270–1275 r. w Kaliszu, którego była księżną. Jej ojcem był Bolesław Pobożny, a matką Jolenta Helena (błogosławiona). To jedyna żona Władysław Łokietka, któremu urodziła sześcioro dzieci: Kunegundę, Stefana, Władysława, Elżbietę, Jadwigę i królewskiego następcę Kazimierza. W latach 1320–1333 była królową Polski. Po śmierci męża w 1333 r. w ramach swojego zabezpieczenia otrzymała ziemię sądecką. Mimo śmierci Łokietka próbowała aktywnie uczestniczyć w polityce. Nie godziła się na koronację synowej Aldony Anny. Po naleganiach syna uległa – wyjechała do klasztoru klarysek w Nowym Sączu, gdzie ostatecznie zmarła w 1339 r.

W Koronie królów w jej rolę wcieliła się Halina Łabonarska.

Kazimierz Wielki

Kazimierz Wielki

Urodzony: 30 kwietnia 1310 r. w Kowalu
Koronowany: 25 kwietnia 1333 r.
Zmarły: 5 listopada 1370 r. w Krakowie
Rodzice: Władysław I Łokietek i Jadwiga Bolesławówna
Żony: Aldona Anna Giedyminówna, Adelajda Heska, Krystyna Rokiczana i Jadwiga Żagańska
Dzieci: Elżbieta, Kunegunda, Anna, Kunegunda i Jadwiga

Kazimierz Wielki w 1325 r. ożenił się z litewską księżniczką Aldoną Giedyminówną. Następnie od 1331 r. piastował stanowisko namiestnika królewskiego w Wielkopolsce, na Kujawach i ziemi sieradzkiej. Po śmierci ojca Władysława Łokietka przejął władzę w kraju, koronując się 25 kwietnia 1333 r. Na zjeździe w Wyszehradzie w 1335 r. wykupił od króla Czech Jana Luksemburskiego pretensje do polskiego tronu. W 1343 r. zawarł w Kaliszu pokój z Zakonem Krzyżackim, a w 1348 r. z Czechami w Namysłowie. W 1364 r. ufundował uniwersytet w Krakowie. Był czterokrotnie żonaty, jednak żadna z żon nie dała mu męskiego potomka. W polityce wewnętrznej wspierał lokacje polskich miast. Zreformował armię. Za jego panowania ufortyfikowano 53 zamki. Doprowadził do zwiększenia dochodów skarbu państwa oraz kodyfikacji prawa. Zorganizował system sądownictwa. W 1369 r. adoptował wnuka Kazimierza IV Słupskiego, zaś rok później w dniu 5 listopada zmarł w Krakowie.

W Koronie królów w jego rolę wcielił się Mateusz Król.

Aldona Anna Giedyminówna

Aldona Anna Giedyminówna

Urodzona: ok. 1311–1313 r.
Koronowana: 25 kwietnia 1333 r.
Zmarła: 25 maja 1339 r. w Krakowie
Rodzice: Giedymin i prawdopodobnie Jewna
Mąż: Kazimierz III Wielki
Dzieci: Elżbieta i Kunegunda

Aldona Anna wywodziła się z litewskiej dynastii Giedyminowiczów – była córką wielkiego księcia Litwy Giedymina. Na świat przyszła między 1311–1313 r. To pierwsza żona Kazimierza Wielkiego. Małżeństwo Kazimierza i Aldony zaaranżowali rodzice, mając na celu umocnienie sojuszu polsko-litewskiego, któremu zagrażał wspólny wróg, czyli Krzyżacy. Aby poślubić Kazimierza, Aldona przyjęła chrzest, przybierając imię Anna. Ślub młodej pary odbył się w Krakowie 16 października 1325 r. W trakcie związku z Kazimierzem Aldona urodziła dwie córki – Elżbietę i Kunegundę. Zmarła w 1339 r.

W Koronie królów w jej rolę wcieliła się Marta Bryła.

Kunegunda Łokietkówna

Urodzona: ok. 1295 r.
Zmarła: 9 kwietnia 1331 lub 1333 r.
Rodzice: Władysław I Łokietek i Jadwiga Bolesławówna
Mąż: Bernard świdnicki i Rudolf I Askańczyk
Dzieci: Bolko II Mały, Konstancja, Elżbieta, Henryk II świdnicki, Beata i dwoje dzieci zmarłych w dzieciństwie

Kunegunda Łokietkówna to siostra Kazimierza Wielkiego oraz żona księcia świdnickiego Bernarda. Z ich związku na świat przyszedł m.in. Bolko II Mały. Po śmierci Bernarda wyszła za mąż po raz drugi. Tym razem za Rudolfa I Askańczyka, z którym nie doczekała się potomstwa.

W Koronie królów w jej rolę wcieliła się Anna Grycewicz.

Bolko II Mały

Bolko II Mały

Urodzony: między 1309–1312 r.
Zmarły: 28 lipca 1368 r. w Krzeszowie
Rodzice: Bernard świdnicki i Kunegunda Łokietkówna
Żona: Agnieszka, córka Leopolda I Habsburga

Syn Kunegundy Łokietkówny i Bernarda świdnickiego. Od 1336 r. był związany z dworem Kazimierza Wielkiego. W 1338 r. ożenił się z Agnieszką, córką Leopolda I Habsburga. Po śmierci swojego brata w 1343 r. przejął samodzielną władzę na ziemi świdnickiej. Był jedną ze stron antyluksemburskiego sojuszu zawiązanego z Kazimierzem Wielkim, Ludwikiem Andegaweńskim i Wittelsbachami. Przez cały okres swojego książęcego panowania pozostawał wiernym sojusznikiem Królestwa Polskiego. Był najpotężniejszym księciem śląskim swoich czasów. Zmarł bezpotomnie. 

W Koronie królów w jego rolę wcielił się Andrzej Popiel.

Elżbieta Łokietkówna

Elżbieta Łokietkówna

Urodzona: 1305 r.
Zmarła: 29 grudnia 1380 r. w Budzie
Rodzice: Władysław I Łokietek i Jadwiga Bolesławówna
Mąż: Karol Robert
Dzieci: Karol Andegaweński, Władysław Andegaweński, Ludwik Węgierski, Andrzej Andegaweński i Stefan Andegaweński

Córka Władysława Łokietka i Jadwigi. Poślubiła króla Węgier Karola Roberta. Następnie została koronowana na królową Węgier. Jej małżeństwo było sukcesem politycznym Łokietka, który w ten sposób zabezpieczył swoje stosunki z Węgrami. Dzięki Elżbiecie wielu Polaków zrobiło karierę na węgierskim dworze, obejmując ważne urzędy. Z małżeństwa z Karolem Robertem przyszedł na świat Ludwik Węgierski, późniejszy następca tronu węgierskiego. Po śmierci Kazimierza Wielkiego Ludwik objął także tron polski, a Elżbieta została jego regentką. Regencję z powodu zaawansowanego wieku zakończyła w 1375 r. Zmarła 29 grudnia 1380 r. w Starej Budzie.

W Koronie królów w jej rolę wcieliła się Katarzyna Czapla.

Niemierza z Gołczy

Urodzony: ok. 1305 r.
Zmarły: ok. 1350 r.
Żona: Cudka
Dzieci: Pełka, Niemierza, Jan, Elżbieta i Pachna

Niemierza z Gołczy h. Mądrostki, zwany Mądrostka, był dyplomatą króla Kazimierza Wielkiego. Był jednym ze świadków dokumentu potwierdzającego lokację miasta Kazimierz pod Krakowem (dziś dzielnica Krakowa). Wchodził w skład delegacji polskiego monarchy w trakcie rokowań z królem czeskim Janem Luksemburczykiem, które odbyły się w Trenczynie. Na skutek negocjacji czeski król zrzekł się pretensji do polskiej korony. Na życzenie króla udał się wraz z biskupem Janem Grotowicem do Awinionu. Niemierza jest również uważany za jednego z autorów polsko-cesarskiego przymierza zakończonego układem w Krakowie i małżeństwem córki Kazimierza Kunegundy z cesarskim synem Ludwikiem.

W Koronie królów w jego rolę wcielił się Piotr Gawron-Jedlikowski.

Władysław Garbaty

Urodzony: między 1303–1305 r.
Zmarły: w 1351 lub 1352 r.
Rodzice: Siemowit dobrzyński i Anastazja Lwówna
Żona: Anna
Dzieci: brak

Władysław Garbaty to książę dobrzyński urodzony między 1303 a 1305 r. Był synem Siemowita dobrzyńskiego i Anastazji Lwównej. Został osierocony przez ojca w wieku 11–13 lat. Wychowywał się pod opieką matki i stryja Władysława Łokietka. W 1327 lub 1328 r. ziemia dobrzyńska została mu zamieniona na ziemię łęczycką. Po zawarciu przez Kazimierza Wielkiego pokoju z Krzyżakami w Kaliszu ziemia dobrzyńska powróciła pod władanie Władysława. Po jego śmierci Kazimierz Wielki wcielił ziemię dobrzyńską do Korony.

W Koronie królów w jego rolę wcielił się Jan Wieczorkowski.

Jarosław Bogoria ze Skotnik

Jarosław Bogoria ze Skotnik

Urodzony: ok. 1276 r.
Sakra biskupia: 8 lipca 1342 r.
Zmarły: 17 września 1376 r. w Kaliszu
Rodzice: Piotr Bogoria

Jarosław Bogoria ze Skotnik to poplecznik Kazimierza Wielkiego i zwolennik umocnienia jego władzy. W latach 1331–1337 był kanclerzem kujawskim. W 1339 r. został pełnomocnikiem króla w procesie polsko-krzyżackim w Warszawie. Od 1342 r. był arcybiskupem gnieźnieńskim. Sakrę arcybiskupią otrzymał w Awinionie od papieża Klemensa VI. Był jednym z autorów pokoju kaliskiego. Dokonał kodyfikacji polskiego ustawodawstwa kościelnego, ponadto został budowniczym i fundatorem kościołów i zamków. Po utracie wzroku w 1371 r. zrezygnował z arcybiskupstwa. Zmarł w 1376 r. w Kaliszu.

W Koronie królów w jego rolę wcielił się Andrzej Deskur.

Spycimir Leliwita

Spycimir Leliwita

Urodzony: ok. 1300 r.
Zmarły: ok. 1352 r.
Żona: Stanisława z Bogoryi i Skotnik h. Bogoria
Dzieci: Czuchna z Tarnowa, Niewstęp z Tarnowa, Pakosław z Tarnowa, Wojciech z Tarnowa, Jan z Melsztyna i Rafał z Tarnowa

Był doradcą i dyplomatą Władysława Łokietka oraz wychowawcą Kazimierza Wielkiego. Kasztelan sądecki od 1317 r., wiślicki od 1319 r., krakowski od 1331 r., a od 1320 r. wojewoda krakowski. Dokonał lokacji Tarnowa na podstawie dokumentu wystawionego przez Władysława Łokietka 7 marca 1330 r.

W Koronie królów w jego rolę wcielił się Sławomir Orzechowski.

^{Redakcja merytoryczna: Adrianna Szczepaniak
Korekta: Jagoda Marek}