Krakowskie kolokwium: Czy Polska mogła uniknąć rozbiorów?

Czy Polska mogła uniknąć rozbiorów? Na tak postawione pytanie odpowiedzi szukać będą historycy podczas muzealnej debaty zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Debata w Muzeum / fot. Andrzej Janikowski/Muzeum Historyczne Miasta Krakowa

Udział w debacie wezmą:

• prof. Bożena Popiołek (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
• prof. Zofia Zielińska (Uniwersytet Warszawski)
• prof. Wojciech Kriegseisen (Polska Akademia Nauk w Warszawie)

Rozmowę poprowadzi Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Sala audytoryjna Kupferhaus, Pałac Krzysztofory (Rynek Główny 35) - 27 lutego 2017 (wtorek), godz. 18.00

5 sierpnia 1772 r. Rosja, Prusy i Austria podpisały w Petersburgu traktat dotyczący podziału ziem Rzeczypospolitej. Nastąpił I rozbiór. Pierwsza próba zaboru ziem Rzeczypospolitej Polski i Litwy miała jednak miejsce znacznie wcześniej – w okresie potopu szwedzkiego. W 1656 r. w Radnot podpisany został traktat, na mocy którego miał się dokonać podział państwa polsko-litewskiego. Układ ten zawarły Szwecja, Brandenburgia, Siedmiogród, Kozacy oraz książę Bogusław Radziwiłł.

W dyskusji o przyczynach rozbiorów nierozstrzygnięte pozostaje wciąż pytanie o to, czy w procesie upadku państwa polskiego większą rolę odegrały czynniki zewnętrzne, czy wewnętrzne.

W polskiej historiografii spory trwają również wokół tezy, według której Polska miała szansę zachować formalną niepodległość, gdyby jej przedstawiciele nie podejmowali prób reformowania państwa i odzyskiwania pełnej suwerenności.

Czy rację ma prof. Norman Davies, pisząc: „Rzeczpospolita została unicestwiona nie z powodu anarchii wewnętrznej, została unicestwiona dlatego, że wielokrotnie próbowała się reformować”?

Czy rację mają historycy uważający, że dla słabej i podzielonej w XVIII w. Rzeczypospolitej jedynym zabezpieczeniem przed rozbiorami było trwanie jako protektorat Rosji?

Czy konfederacja barska, a następnie reformy Sejmu Wielkiego przyśpieszyły upadek Rzeczypospolitej?

A może gdyby nie doszło do wojny polsko-rosyjskiej w 1792 r., a następnie insurekcji kościuszkowskiej Polska miałaby szansę na ocalenie niepodległości?

Krakowskie kolokwium to cykl debat na ważne tematy dotyczące historii i współczesności Krakowa. Nazwa kolokwium pochodzi od łacińskiego wyrazu colloquium, czyli rozmowa. Muzealne kolokwium to miejsce wymiany poglądów na tematy związane z Krakowem, najczęściej w szerszym kontekście ogólnopolskim i europejskim. To forum prezentacji różnorodnych myśli i koncepcji w zabytkowych wnętrzach muzealnych. Uczestnikami debat są znani przedstawiciele świata nauki i kultury Krakowa oraz najważniejszych polskich ośrodków naukowych. Spotkania te popularyzują aktualny stan wiedzy na temat miasta oraz inspirują do samodzielnego odkrywania go na nowo.