„Święte i tygrysice. Piastówny i żony Piastów 1138-1320” - B. Faron - recenzja

Święte i tygrysice. Piastówny i żony Piastów 1138-1320 to kolejna publikacja, która wpisuje się w nurt przywracania kobiet do polskiej świadomości historycznej. Książka Barbary Faron przedstawia świat ambitnych żon i matek, które intrygami, siłą ducha i wytrwałością wpłynęły na historię bardziej, niż mogłoby się wydawać.

Barbara Faron do grona „świętych i tygrysic” wybrała w większości kobiety będące praprzodkami Jadwigi Andegaweńskiej. To właśnie ją nota bene autorka stawia we wstępie za uwieńczenie politycznej roli jej poprzedniczek. Tyle że Jadwigę koronowano na króla Polski, a opisane kobiety w większości zostały zapomniane. Jednak takie seriale jak Korona królów, recenzowana publikacja czy książki Iwony Kienzler pokazują, że rola kobiety nie sprowadzała się li tylko do rodzenia dzieci. Wystarczy wziąć jakikolwiek podręcznik do historii by zobaczyć, że miejsce kobiet jest tam zredukowane do odgrywania roli córki do wydania lub matki dzieci.

W książce Faron jest jednak zupełnie inaczej. Czytelnik poznać może kobiety z krwi i kości, które odgrywają ważną rolę polityczną i mają niemały wpływ na swoich mężów. Autorka może momentami na siłę, ale co do zasady w zgodzie ze źródłami stara się docenić rolę kobiet w historii Polski. Skupia się przy tym na okresie rozbicia dzielnicowego. Po lekturze Świętych i tygrysic czytelnik powinien nabrać przekonania, że ten czas w polskiej historii jest gotowym scenariuszem na serial. Przez 200 lat kobiety brały nad wyraz czynny udział w brutalnej i pełnej zwrotów akcji walce o polski tron. Porównania tego okresu do Gry o tron nie będą przesadzone.

Na kartach Świętych i tygrysic znalazły się rozdziały poświęcone Salomei z Bergu i Agnieszce z Babenberg, czyli odpowiednio żonach Bolesława Krzywoustego i Władysława Wygnańca. Na ich przykładzie autorka stara się ukazać wpływ kobiet na sytuację polityczną po podziale kraju na synów Krzywoustego. Salomea została przedstawiona jako kobieta, która miała istotny wpływ na kształt testamentu męża. Zaborczo walczyła, by to jej synowie zostali seniorami. Jako największa rywalka Salomei, wobec której żona Krzywoustego miała kompleks niższości związany z pochodzeniem, przywołana została córka Leopolda Świętego - Agnieszka. W książce opisano także Jadwigę Bolesławównę, co powinno zadowolić fanów telenoweli o Kazimierzu Wielkim - była jego matką. Autorka słusznie nazywa ją królową całej Polski, bo to właśnie jej mąż Władysław Łokietek jest symbolem zjednoczenia kraju. W recenzowanej pozycji znalazło się też miejsce dla wielu innych kobiet, takich jak: Agafia Świętosławówna, Ryksa Elżbieta czy Eufrozyna opolska.

Łącznie w książce autorka przedstawiła historię 17 kobiet. Podziału na rozdziały dokonano wedle pochodzenia geograficznego bohaterek (księżne śląskie, wielkopolskie, małopolskie, mazowieckie i kujawskie). Nadto w książce znajduje się spis książąt i seniorów oraz drzewa genealogiczne kilku piastowskich linii. Nie zapomniano również o historycznych mapach i indeksie nazwisk. W publikacji prócz treści poświęconych kobietom są także wkładki przedstawiające miejsca z nimi związane wraz ze współczesną fotografią. Na końcu autorka przedstawiła bogatą bibliografię.

Wydawnictwo Astra przyzwyczaiło już czytelnika do porządnych wydań swoich książek. Nie inaczej jest tym razem. Święte i tygrysice wydrukowano w twardej oprawie z obwolutą. Szczególnie udanie prezentuje się okładka, która jest spójna z pozostałymi publikacjami krakowskiego wydawcy. Nie mam też uwag do korekty i układu książki. Warto wspomnieć, że praca jest napisana w sposób przystępny i ciekawy. Powinna zainteresować nawet czytelnika, który rzadko sięga po pozycje historyczne.

Książka jest udaną publikacją. Jej największym walorem jest to, że opisuje historie osób z drugiego planu. Są to żony, księżniczki, a także wspominani niejednokrotnie rycerze i duchowni. Są to postacie historyczne, których próżno szukać w szkolnych podręcznikach lub telewizyjnych produkcjach. Ich rola jest tam marginalizowana, a autorka pragnie przekonać czytelnika, skąd inąd udanie, ze „święte i tygrysice” miały znacznie większy wpływ na losy polskiego królestwa, niż się powszechnie wydaje.

Plus minus:

Na plus:

+ jasny i logiczny wywód autorki

+ przywraca pamięć o roli kobiet w historii

+ wizualnie bardzo ładne wydanie

Na minus:

- brak istotnych wad

Tytuł: Święte i tygrysice. Piastówny i żony Piastów 1138–1320

Autor: Barbara Faron

Wydawca: Astra

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-65280-36-7

Liczba stron: 380

Okładka: twarda

Cena: 49,90 zł

Ocena recenzenta: 8,5/10

^{Redakcja i korekta: Adrianna Szczepaniak}