Michael Phelps – olimpijczyk wszech czasów

Fenomenalny! Żywa legenda! Niezwyciężony! – te określenia często padają pod adresem Michaela Phelpsa, sportowca, który w pływaniu osiągnął niebywały sukces i zapisał się na kartach historii sportu jako zdobywca 28 medali olimpijskich, w tym 23 złotych.

Phelps na igrzyskach olimpijskich (2016) / fot. tor Agência Brasil Fotografias, CC-BY-SA 3.0

Dzieciństwo

Michael Phelps urodził się 30 czerwca 1985 r. w Baltimore. Swoją przygodę z pływaniem rozpoczął w wieku 7 lat, kiedy to zdiagnozowano u niego ADHD– nadpobudliwość psychoruchową. Wbrew pozorom jego pierwsze kroki na basenie nie były tak proste, jak mogłoby się to wydawać, gdyż panicznie bał się wody i starał się jej unikać. Jednak dzięki wytrwałości swej pierwszej instruktorki Cathy Learsu dało mu się przełamać strach, a gdy to nastąpiło, trudno było wyciągnąć go z basenu. Treningi rozpoczął w klubie North Baltimore Aquatic Club (NBAC). Jego pierwszym trenerem był Tom Himesen, który również prowadził siostrę Michaela, Hilary. Himesen już od samego początku dostrzegł talent młodego pływaka, który w tym czasie startował z sukcesem na zawodach, wyrównując rekordy w swojej grupie wiekowej. Bez wątpienia przełomowym momentem w karierze młodego sportowca było pojawienie się nowego trenera – Boba Bowmana, który dołączył do NBAC na przełomie 1995/1996 r. Początkowo jego współpraca z Phelpsem nie układała się najlepiej. Pływak był bowiem uparty i często robił na przekór Bowmanowi. Nie zawsze też stosował się do jego planów treningowych, co nie raz skutkowało wyrzuceniem go z treningów. Z czasem jednak zaczęli się lepiej dogadywać, tworząc dobrze zgraną drużynę.

Pierwsze sukcesy

Przełomowe dla kariery pływaka były zawody rozegrane w Orlando w 1999 r., gdy mając 13 lat, wystąpił na mistrzostwach kraju. Nie odniósł w nich zwycięstwa, ale trzykrotnie był w pierwszej czwórce. Na kolejnych zawodach, w Indianapolis, wywalczył swoją pierwszą kwalifikację olimpijską. Na dystansie 200 m stylem motylkowym lepszy od niego okazał się tylko Tom Malchow1. 

Pierwsza olimpiada – Igrzyska w Sydney 2000

Startując na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney, pływak był najmłodszym członkiem ekipy reprezentującej Stany Zjednoczone. W swoim pierwszym olimpijskim wyścigu ostatecznie zajął 5. miejsce, poprawiając przy tym swój własny rekord. Była to zapowiedź przyszłych sukcesów młodego sportowca.

Mistrzostwa Świata – Fukuoka, Barcelona

Po Igrzyskach Olimpijskich zawodnik wziął udział w Mistrzostwach Świata w Fukuoka w 2001 r., które okazały się dla niego bardzo pomyślne. Udało mu się zdobyć złoty medal na 200 m stylem motylkowym, bijąc przy tym również rekord świata (1:54.58). Kolejnym przystankiem na drodze Phelpsa były zawody Pan Pacific2 w 2002 r., podczas których zdobył dwa złote krążki na dystansach 200 i 400 m stylem zmiennym i srebro na 200 m stylem motylkowym. Medale zdobył również w sztafecie: złoto 4x100 stylem zmiennym oraz srebro 4x200 stylem dowolnym. Worek medali rozwiązał się natomiast podczas Mistrzostw Świata w Barcelonie (2003 r.). Phelps zdobył tam cztery złote medale (200 m stylem motylkowym, 200 m stylem zmiennym3, 400 m stylem zmiennym4, sztafeta 4x100 stylem zmiennym5) oraz dwa srebrne (sztafeta 4x200 m stylem dowolnym oraz 100 m stylem motylkowym)6. Osiągnięte wyniki sprawiły, iż przez wielu postrzegany był jako faworyt przed zbliżającymi się igrzyskami w Atenach w 2004 r.

Ateny 2004

Startując w Atenach, Phelps miał 19 lat i jeden cel, jakim było zdobycie złota. Igrzyska rozpoczęły się dla zawodnika bardzo dobrze, gdyż już na samym początku udało się mu wywalczyć złoty medal na dystansie 400 m stylem zmiennym. Kolejnym startem była sztafeta 4x100 m stylem dowolnym, gdzie wraz z kolegami z drużyny Ianem Crockerem, Jasonem Lezakiem i Neilem Walkerem zdobyli brązowy medal, z czego nie byli zbytnio zadowoleni, ponieważ liczyli na lepszą lokatę. Następnym wyścigiem, w którym brał udział pływak, było 200 m stylem dowolnym, chociaż odradzano mu ten start. Zmierzył się w nim z ówczesnymi legendami Ianem Thorpem7, Pieterem van den Hoogenbandem8 oraz Grantem Hackettem9. Ostatecznie uplasował się na 3. miejscu, ustanawiając przy tym rekord kraju i nowy rekord życiowy (1:45,32). Zwycięstwo odniósł także na dystansie 200 m stylem motylkowym. Następny w kolejności był wyścig na 200 m stylem zmiennym, który również wygrał, po czym musiał szybko odebrać swój medal i udać się ponownie na słupek startowy, gdyż tego samego dnia rozgrywany był półfinał 100 m stylem motylkowym, w którym zajął on 1. miejsce. Finał szczęśliwie dla zawodnika rozgrywany był następnego dnia. Pomimo słabszych pierwszych 50 m udało mu się dogonić rywali i wywalczyć złoty medal. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Atenach Phelps powinien startować jeszcze w jednym wyścigu – sztafecie 4x100 m stylem zmiennym, ale jego udział zakończył się na półfinałowym wyścigu. Z występu finałowego zrezygnował na rzecz swojego kolegi z drużyny Iana Crockera. Chciał dać mu w ten sposób szansę na zrehabilitowanie się za poprzedni wyścig sztafetowy, w którym Amerykanie zajęli 3. miejsce. Ian był wówczas chory i słabo popłynął na swojej zmianie, co zaprzepaściło szansę na złoty medal. Zawodnik nie mógł przeboleć tego faktu, co dostrzegł Phelps. Postanowił więc odstąpić mu swoje miejsce, na co zgodzili się trenerzy. Sztafeta amerykańska zdobyła złoto, a Ian znacznie się do tego przyczynił, płynąc na swojej zmianie bardzo dobrze.

Igrzyska w Atenach zakończył więc z ośmioma medalami, trzema rekordami olimpijskimi oraz jednym rekordem świata (sześć złotych i dwa brązowe), zapisując się dzięki temu w historii jako drugi sportowiec, któremu się to udało10.

Od Montrealu do Melbourne

W 2005 r. wziął udział w Mistrzostwach Świata w Montrealu, na których potwierdził swoją wysoką formę. Zdobył łącznie pięć medali – trzy indywidualnie (złoto na 200 m stylem dowolnym i 200 m stylem zmiennym oraz srebro na 100 m stylem motylkowym) oraz dwa złote krążki w sztafecie (4x100 stylem dowolnym oraz 4x200 m stylem dowolnym). 

Pan Pacific

Prawdziwy popis swoich umiejętności dał jednak na kolejnych Mistrzostwach Świata rozgrywanych w Melbourne w 2007 r. Podczas zawodów zdobył pięć złotych medali w wyścigach indywidualnych oraz dwa złote w drużynie. Do tego dorzucił pięć indywidualnych rekordów świata–200 m stylem dowolnym 1:43,86, 200 m stylem zmiennym (1:54.98 ); 400m stylem zmiennym (4:06,22 ) przed swoim kolegą z drużyny Ryanem Lochte; 100 m stylem motylkowym (50.77), oraz 200 m stylem motylkowym (1:52,09 ). Także amerykańska drużyna ustanowiła nowy rekord świata podczas wyścigu 4x200 m stylem dowolnym, złoto wywalczyli również na dystansie 4x100 m stylem dowolnym. Takie wyniki kolejny raz stawiały Phelpsa w roli murowanego faworyta przed igrzyskami w Pekinie.

Pekin 2008

Sportowiec za cel postawił sobie zdobycie na olimpiadzie ośmiu złotych medali – jeden ze sponsorów Speedo obiecał wypłacić mu milion dolarów w wypadku osiągnięcia przez niego tego celu. Złoto zdobył w następujących konkurencjach: 200 m stylem motylkowym, 200 m stylem dowolnym, 200 m stylem zmiennym, 400 m stylem zmiennym, 100 m stylem motylkowym oraz sztafetach – 4x100 m stylem zmiennym, 4x100 m stylem dowolnym oraz 4x200 m stylem dowolnym. Kiedy zdobył siódmy medal, Mark Spitz nie krył zachwytu: „To niesamowite. Widać jak na dłoni, że to nie tylko największy pływak wszechczasów i największy olimpijczyk wszechczasów, ale i prawdopodobnie największy sportowiec wszechczasów”11. Kwestia tego właśnie medalu (100 m motylem) poddawana była jednak weryfikacji, ponieważ wygrał go o przysłowiowy włos. Serbski zawodnik Milorad Cavic, który prowadził w wyścigu, a ostatecznie zajął drugie miejsce, zakwestionował wynik. Weryfikacja potwierdziła jednak zwycięstwo Phelpsa, który po prostu mocniej dotknął ściany, zapewniając sobie tym siódme złoto. Sytuacja ta sprawiła, iż na ostatnim starcie pływak skupił jeszcze większą uwagę. Była to sztafeta 4x100 m stylem zmiennym. W drużynie płynęli wraz z nim Brendan Hansen, Aaron Peirsol oraz Jason Lezak. Wyścig był pełen dramaturgii. Phelps płynął na trzeciej zmianie i wskakując do wody, drużyna amerykańska zajmowała dopiero 3. miejsce za Australią i Japonią. Swoją zmianę pływak przepłynął jednak niewyobrażalnie szybko i wyprowadził drużynę na pierwsze miejsce, które udało się utrzymać Lezakowi. Ósmy złoty medal wzbogacił kolekcję zawodnika. Na osiem wygranych wówczas wyścigów aż siedem zakończyło się ustanowieniem nowego rekordu świata.

Michael Phelps, Garett Weber-Gale, Cullen Jones i Jason Lezak na najwyższym stopniu podium sztafety 4x100 m, Pekin 2008 / fot. Jmex60, CC-BY-SA 3.0

Zgodnie z obietnicą za zdobycie ośmiu medali w Pekinie firma Speedo wypłaciła pływakowi milion dolarów. Pieniądze te zostały przeznaczone na założenie fundacji Michael Phelps Foundation, której celem jest „propagowanie zdrowego, aktywnego stylu życia dzieci przez stwarzanie im możliwości pływania”12, a także popularyzacja pływania.

Rysa na wizerunku

Po Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie sportowca pochłonęły wywiady, występował również w popularnych programach. Już wtedy rozważał zakończenie kariery. Jak sam mówił, po zdobyciu ośmiu medali brakowało mu motywacji do dalszych treningów, które zaczął opuszczać. „No dobra, to dokąd mam dalej iść? Nie miałem motywacji„– tak wypowiadał się na łamach pisma ”Details” w 2012 r.13 Wówczas stał się gwiazdą skandalu, po tym jak ujawniono fotografię, na której palił marihuanę. Za ten wybryk został zawieszony przez amerykański związek pływacki, przez trzy miesiące nie mógł brać udziału w zawodach. Okres ten stanowił także próbę zarówno dla osób wspierających zawodnika, jak i jego sponsorów. Znaczna część jednak została przy nim i nie zerwała obowiązujących kontraktów. Z pewnością duża w tym zasługa samego pływaka, który nie miał zamiaru się poddać i wrócił do sportu.

Powrót

W 2009 r. Phelps wziął udział w Mistrzostwach Stanów Zjednoczonych, w których wygrał wszystkie trzy wyścigi, w jakich startował. Na Mistrzostwach Świata w Rzymie (2009 r.) potwierdził swoją formę, zdobywając pięć złotych medali i jeden srebrny: srebro na 200 m stylem dowolnym 1:43.22; złoto na dystansie 100 i 200 m stylem motylkowym, kolejny raz ustanawiając nowe rekordy świata odpowiednio 49,82 oraz 1:51.51. Startował także w trzech wyścigach sztafetowych, które również przyniosły mu złote medale. Sztafeta 4x200 m stylem dowolnym ustanowiła nowy rekord świata 6:58.55. Ten wyczyn udało się Amerykanom powtórzyć w kolejnym wyścigu tym razem 4x100 m stylem zmiennym, który zakończyli z czasem 3:27.28. W wyścigu 4x100 m stylem dowolnym ustanowiono natomiast rekord mistrzostw 3:09.21.

Na kolejnych Mistrzostwach Świata rozgrywanych w Szanghaju w 2011 r. również pokazał się z dobrej strony. Do dorobku medalowego dorzucił cztery złote medale (100 i 200 m stylem motylkowym, 4x200 m stylem dowolnym, 4x100 m stylem zmiennym), dwa srebrne (200 m stylem zmiennym, 200 m stylem dowolnym) oraz jeden brązowy (4x100 m stylem dowolnym). Wysoka dyspozycja zawodnika dobrze wróżyła przed zbliżającymi się kwalifikacjami do Igrzysk Olimpijskich w Londynie. Podczas zawodów w Omaha (Nebraska) Phelps wywalczył prawo startu w tych samych konkurencjach, co w Pekinie. Do Londynu wybierał się więc kolejny raz w roli faworyta, zapowiadając, iż będzie to jego ostatnia olimpiada. Sportowiec już przed igrzyskami dokonał nie lada wyczynu w amerykańskich kwalifikacjach – wziął udział w sześciu wyścigach indywidualnych i ustanowił dwa rekordy życiowe14.

Londyn 2012

Jaki cel mógł postawić sobie Michel Phelps przed olimpiadą w Londynie? Otóż postanowił pobić rekord w łącznej liczbie medali zdobytych na olimpiadzie. Wynosił on wówczas 18 medali i należał do ukraińskiej gimnastyczki Łarysy Łatyninej, która ustanowiła go w latach 50. i 60. XX w. Do tej pory początek każdych igrzysk był dla sportowca pomyślny. Jednak w Londynie szczęśliwa passa została przerwana. Startując w swoim pierwszym wyścigu na 400 m stylem zmiennym, zajął dopiero 4. miejsce. Ta porażka w sposób znaczący wpłynęła na wzrost skupienia i mobilizacji zawodnika. Nic bowiem nie pobudzało go do działania tak jak porażki, z nową siłą odżyła w nim również chęć rywalizacji. Niektórzy obserwatorzy po pechowym początku zaczęli wątpić, czy uda się mu osiągnąć zamierzony cel. Kolejny dzień igrzysk jednak rozwiał te spekulacje. Wraz z kolegami z drużyny (Nathanem Adrianem, Cullenem Jonesem oraz Ryanem Lochte’em ) zdobył srebro na dystansie 4x100 m stylem dowolnym. Ważny start miał miejsce 31 lipca, gdy rozgrywana była jego popisowa konkurencja –200 m stylem motylkowym. Był w niej murowanym faworytem do złota. Od samego początku narzucił swoje tempo i kontrolował wyścig. Niestety na ostatnich 3 metrach stracił wypracowaną przewagę i dał się wyprzedzić reprezentantowi Republiki Południowej Afryki –Chadowi le Closowi– o dwie setne sekundy. Musiał więc zadowolić się srebrnym medalem, który zrównał go z wynikiem ukraińskiej gimnastyczki, a to jeszcze nie był koniec zawodów. Miał bowiem jeszcze cztery szanse na zdobycie medalu.

Michael Phelps podczas Igrzysk Olimpijskich w Lodynie 2012 / fot. Rory, CC-BY-SA 3.0

Startem w sztafecie 4x200 m stylem dowolnym pobił rekord wszechczasów w liczbie zdobytych medali. Dzięki kolegom z drużyny (R. Lochte, C. Dwyer, R. Berens) dorzucił kolejne złoto do swojego dorobku. Gratulacje za swój wyczyn otrzymał także od Łatyniny, która obserwowała zmagania jako gość Międzynarodowej Federacji Gimnastycznej. Nazwała go „największym olimpijczykiem na świecie”15 i życzyła, aby jak najdłużej cieszył się ustanowionym rekordem.

Kolejnym ważnym wydarzeniem był jego indywidualny wyścig na 200 m stylem zmiennym. Zdobył nim kolejny złoty medal (łącznie 20) i jako pierwszemu pływakowi udało mu się zwyciężyć w tej samej konkurencji na trzech kolejnych Igrzyskach Olimpijskich. Ostatnim indywidualnym wyścigiem, w którym brał udział, było 100 m stylem motylkowym. Starcie to było przykładem zaciętej rywalizacji i walki do ostatnich metrów. Phelps długo odstawał od prowadzących: le Closa oraz Rosjanina Korotyszkina, których wyprzedził na ostatnich 50 m. Dzięki temu zdobył swój 17 złoty medal i podobnie jak w wyścigu na 200 m stylem zmiennym zapisał się w historii jako triumfator tego dystansu trzy raz z rzędu. Sztafeta 4x100 m stylem zmiennym miała być jego ostatnim olimpijskim startem, biorąc pod uwagę wcześniejsze deklaracje. Koledzy z drużyny (Matt Grevers – grzbiet, Brendan Hansen – klasyk, Nathan Adrian –dowolny) postanowili dać z siebie wszystko, aby dla Phelpsa ostatnim medalem było złoto. Powzięty zamiar udało się im zrealizować i z czasem 3:29.35 wywalczyli pierwsze miejsce. Dla Phelpsa był to 18 złoty medal, łącznie zdobył ich więc 22.Dzięki temu przeszedł do historii nie tylko w klasyfikacji igrzysk, ale także stał się legendą. Podczas olimpiady od Światowej Federacji Pływania (FINA)otrzymał nagrodę dla „Największego olimpijskiego sportowca wszechczasów”.

Kłopoty…

W sierpniu 2012 r. oficjalnie ogłosił zakończenie kariery, Igrzyska Olimpijskie w Londynie miały być więc jego ostatnimi. Niestety kolejny raz wpadł w kłopoty z powodu alkoholu i narkotyków. Często widywany był również w kasynach. W 2014 r. został zatrzymany przez policję za prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu. Udało mu się jednak pokonać kryzys i powrócić do pływania. Pasja i miłość do sportu zwyciężyły. Wywalczył także kwalifikacje do Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro. Bez pływania wytrzymał więc tylko dwa lata.

Rio de Janeiro 2016

Michael Phelps ze swoim 20 medalem olimpijskim, Rio de Janeiro 2016 / fot. Fernando Frazão/Agência Brasil, CC-BY-SA 3.0

Podczas Igrzysk Olimpijskich Phelps startował w sześciu wyścigach –trzech indywidualnych: 100 i 200 m stylem motylkowym oraz 200 m stylem zmiennym oraz trzech sztafetach: 4x200 m stylem dowolnym, 4x100 m stylem dowolnym,4x100 m stylem zmiennym. Dzięki tym stratom wzbogacił swój dorobek medalowy o pięć złotych medali i jeden srebrny. Nie udało mu się zwyciężyć tylko w wyścigu na 100 m motylem, w którym musiał ustąpić miejsca Singapurczykowi, Josephowi Schoolingowi. Co ciekawe, w tym wyścigu aż trzech zawodników uzyskało ten sam czas, więc Phelps srebro dzielił z Chadem le Closem oraz Laszlo Csehem. Łącznie stał się zdobywcą 28 medali olimpijskich: 23 złotych,3 srebrnych oraz 2 brązowych.

Warto nadmienić, iż w konkurencji 200 m stylem zmiennym został mistrzem olimpijskim czwarty raz z rzędu16, dzięki czemu stał się trzecim sportowcem w historii, któremu udało się zdobyć ten tytuł na czterech kolejnych igrzyskach17.

Trzeba wiedzieć kiedy ze sceny zejść…

Igrzyska w Rio de Janeiro były, jak deklaruje sportowiec, jego ostatnimi –„To najlepszy czas na zejście ze sceny – ze złotym medalem”18. Czas pokaże, czy ta decyzja była już ostateczną i zawodnik definitywnie postanowił odwiesić okulary pływackie. Bez wątpienia jednak dyscyplina zawdzięcza mu bardzo dużo i z pewnością będzie go brakowało podczas zawodów. Phelps swoim zamiłowaniem do rywalizacji zmuszał rywali do dawania z siebie wszystkiego podczas każdego z wyścigów. Dzięki temu były one niezwykle pasjonujące i często trzymające w napięciu do ostatnich metrów. Swoim przykładem zainspirował także rzesze młodych zawodników, stając się dla nich wzorem do naśladowania.

Podejrzenia

Nie wszyscy śledzący karierę pływaka podchodzili z uznaniem do jego sukcesów. Jest bowiem wiele osób, które bardzo sceptycznie odnoszą się do jego niesamowitych osiągnięć. Mnożyły się z tego powodu podejrzenia o przyjmowanie przez niego dopingu. Michael Phelps był najczęściej kontrolowanym sportowcem w USA19. Przyłączył się również do programu opracowanego przez Amerykańską Agencję Antydopingową (USADA) dla olimpijczyków „Project Belive„, w którym zawodnicy dobrowolnie poddawali się testom na wykrycie stosowania niedozwolonych substancji. Uczestniczy także w programie ”My Victory”, w ramach którego prowadzona jest kampania medialna uświadamiająca młodych sportowców o skutkach brania dopingu20. Wszystkie testy, które przechodził, zawsze dawały wynik negatywny, co tylko potwierdzało fakt, iż sukcesy zawdzięczał ciężkiej pracy oraz maksymalnemu wykorzystaniu swych możliwości fizycznych.

Cechy wyróżniające sportowca ((K. Olszewski, Fenomen Phelpsa „od kuchni”, „Pływanie.pl” z 17 sierpnia 2008 r., http://www.plywanie.pl/aktualnosci/item/fenomen-phelpsa-od-kuchni (dostęp: 27sierpnia2018).))

Wielu znawców dyscyplin uważa, iż Phelps jest stworzony do pływania, o czym świadczy jego budowa ciała. Ma bowiem 193 cm wzrostu, a rozpiętość jego ramion wynosi 200 cm. Rozmiar jego stopy to 48–48,5, odznacza się również bardzo dobrą gibkością stawów skokowych. Dzięki temu jest w stanie uzyskiwać przewagę na nawrotach oraz szybciej pływać. Sportowiec odznacza się również bardzo dobrą pływalnością. Według wyliczeń długość jego torsu odpowiada osobie mierzącej 205 cm, a długość nóg osobie o wzroście 183 cm. Kolejnym atutem zawodnika jest duża pojemność płuc oraz serce, które pompuje 30 litrów na minutę(u przeciętnego człowieka tylko 15l na minutę). Phelps wyróżnia się również dużo szybszą zdolnością regeneracji niż u pozostałych zawodników. Wedle słów głównego fizjologa drużyny amerykańskiej: „Phelps potrzebuje 10 minut, aby poziom kwasu mlekowego we krwi osiągnął optymalny poziom, całkowita regeneracja następuje zaś w przeciągu 22–24 minut poprzez rozpływanie w wodzie”21.

Przede wszystkim jednak najwięcej zawdzięcza systematycznym i ciężkim treningom, które odbywał pod okiem swego trenera Bowmana. Podczas nich dawał z siebie wszystko, starając się jak najlepiej wypełnić zalecenia trenera. Nigdy też bez ważnego powodu ich nie opuszczał.

Wpływ Phelpsa na pływanie

Od czasu debiutu Phelpsa w 2000 r. w Sydney aż do 2010 r. amerykański związek pływacki odnotował 24% wzrost liczby aktywnych członków22. Dla wielu głównym powodem stały się sukcesy odnoszone przez pływaka. Podobnie było ze znacznym wzrostem zainteresowania igrzyskami. Olimpiada w Atenach przyciągnęła wedle szacunków ok. miliarda widzów więcej niż poprzednie zmagania. Bez wątpienia jednym z powodów były właśnie sukcesy Phelpsa. W opinii trenera Bowmana na następcę genialnego pływaka będziemy musieli długo poczekać: „O tym wyczynie nie można powiedzieć, że zdarza się raz na pokolenie. Na drugiego Phelpsa trzeba będzie czekać może nawet 10 pokoleń”23.

Otrzymane wyróżnienia24

Najlepszy pływak na świecie: 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2009, 2012, 2016

Laureus World Sports Award: Nagroda Specjalna za Wyjątkowe Osiągnięcia (2013)

Lauresus World Sports Award: Powrót roku (2017)

Sportowiec Roku Sports Illustrated (2008)

Associated Press Male Athlete of the Year: 2008, 2012

Nagroda ESPY (Excellence in Sports Performance Yearly): Najlepszyrekordowywystęp: 2009, 2013, 2017

ESPY Award Best Moment: the Men’s 4x100 m freestyle relay event at the 2008 Summer Olympics

Nagroda USOC (United States Olimpic Committee – Amerykański Komitet Olimpijski): Sportowiec roku: 2004, 2008, 2011, 2012, 2016

Nagroda ESPY: Najlepszy amerykański olimpijczyk: 2009, 2013, 2017

Nagroda: Teen Choice: dla najlepszego sportowca roku(2005)

Nagroda Google za najlepsze męskie wykonanie roku: 2004 (100 m stylem motylkowym na IO), 2006 (200 m stylem motylkowym na mistrzostwach Pan-Pacificu), 2007 (200 m stylem motylkowym na Mistrzostwach Świata), 2008 (100 m stylem motylkowym na IO) 

Medale Igrzysk Olimpijskich

Ateny 2004 – 6 złotych; 2 brązowe medale

Sztafeta 4x100 m stylem zmiennym

Stany Zjednoczone (3:30,68)

Niemcy (3:33,62)

Japonia (3:35,22)

400 m stylem zmiennym

Złoto – Michael Phelps (4:08,26)

Srebro – Erik Vendt (Stany Zjednoczone, 4:11,21)

Brąz – Laszlo Cseh (Węgry, 4:12,15)

Sztafeta 4x100 m stylem dowolnym

Złoto – Republika Południowej Afryki (3:13.17)

Srebro – Holandia (3:14,36)

Brąz – Stany Zjednoczone (3:14, 62) 

200 m stylem dowolnym

Złoto – Ian Thorpe (Australia, 1:44,71)

Srebro – Pieter van den Hoogenbad (Holandia, 1:45,23)

Brąz – Michael Phelps (1:45,32)

200 m stylem motylkowym

Złoto – Michel Phelps (1:54,04)

Srebro – Takashi Yamamoto (Japonia,1:54, 56)

Brąz – Stephen Parry(Wielka Brytania, 1:55,52)

Sztafeta 4x200 m stylem dowolnym

Stany Zjednoczone (7:07,33)

Australia (7:07,46)

Włochy (7:11,83)

200 m stylem zmiennym

Michael Phelps (1:57,14)

Ryan Lochte (USA, 1:58,78)

George Bovell (Trynidadi Tobago, 1:58,80)

100 m stylem motylkowym

Michael Phelps (51,25)

Ian Crocker (USA, 51,29)

Andrij Serdinow (Ukraina, 51,36)

Pekin 2008

400 m stylem zmiennym

Michael Phelps (4;03,84)

Laszlo Cseh (Węgry, 4:06,16)

Ryan Lochte (USA, 4:08,09)

4x100 m stylem dowolnym

Stany Zjednoczone (3:08,24)

Francja (3:08,32)

Australia (3:09,31)

200 m stylem dowolnym

Michael Phelps(1:42,96)

Tae-hwan Park (Korea Południowa, 1:44,85)

Peter Vanderkaay (USA, 1:45,14)

200 m stylem motylkowym

Michael Phelps (1,52,03)

Laszlo Cseh (Węgry, 1:52,70)

Takeshi Matsuda (Japonia, 1:52,97)

4x 200 m stylem dowolnym

Stany Zjednoczone (6:58,56)

Rosja (7:03,70)

Australia (7:04,98)

200 m stylem zmiennym

Michel Phelps (1:54,23)

Laszlo Cseh (1:56,52)

Ryan Lochte (1:56,53)

100 m stylem motylkowym

Michael Phelps (50,58)

Milorad Cavic (Serbia, 50,59)

Andrew Lauterstein (Australia, 51,12)

Sztafeta 4x100 m stylem zmiennym

Stany Zjednoczone (3:29,34)

Australia (3:30,04)

Japonia (3:31,18)

Londyn 2012 – 6 medali (4 złote, 2 srebrne)

400 m stylem zmiennym

Ryan Lochte (USA, 4:05,28)

Thiago Pereira (Brazylia, 4:08,86)

Kosuke Hagino (Japonia, 4:08,94)

4. miejsce – Michel Phelps (4:09,28)

4x100 m stylem dowolnym

Francja (3:09,93)

Stany Zjednoczone (3:10,38)

Rosja (3:11,41)

200 m stylem motylkowym

Chad le Clos (Republika Południowej Afryki, 1:52,96)

Michael Phelps (1:53,01)

Takeshi Matsuda (Japonia, 1:53,21)

Sztafeta 4x200 m stylem dowolnym

Stany Zjednoczone (6:59,70)

Francja (7:02,77)

Chiny (7:06,30)

200 m stylem zmiennym

Michel Phelps (1:54,27)

Ryan Lochte (1:54,90)

Laszlo Cseh (1:56,22)

100 m stylem motylkowym

Michel Phelps (51,21)

Srebro – ex aequo Chad le Clos (51,44)

Jewgienij Korotyszkin (51,44)

Sztafeta 4x100 m stylem zmiennym

Stany Zjednoczone (3:29,35)

Japonia (3:31,26)

Australia (3:31,56)

Rio de Janeiro 2016 – 6 medali (5 złotych, 1 srebrny)

sztafeta, 4x200 m stylem dowolnym

USA (7:00.66)

Wielka Brytania (7:03.13)

Japonia (7:03.50)

200 m stylem motylkowym

Michel Phelps (1:53,36)

Masato Sakai (Japonia, 1:53,40)

Tamas Kenderesi (Węgry, 1:53,62)

Sztafeta, 4x100 m stylem dowolnym

USA (3:09.92)

Francja (3:10.53)

Australia 3:11.37

200 m stylem zmiennym

Michel Phelps (1:54.66)

Kosuke Hagino (Japonia, 1:56,61)

Wang Shun (Chiny, 1:57.05)

100 m stylem motylkowym

Joseph Schooling (Singapur,50.39)

Michel Phelps; Chad le Clos (RPA); Laszlo Cseh (Węgry) (51.14)

Sztafeta, 4x100m stylem zmiennym

USA (3:27,95) OR

Wielka Brytania (3:29.24)

Australia (3:29.93)

Bibliografia

1. Cazenueve B., Michael Phelps M.. Autobiografia, Kraków 2012.
2. Jaworski M., Czwarte złoto Phelpsa w Rio i kolejne historyczne osiągnięcie, „Przegląd Sportowy” z 12 sierpnia 2016 r., https://www.przegladsportowy.pl/igrzyska-olimpijskie/rio-2016/rio-2016-michael-phelps-zdobyl-22-zloty-medal-olimpijski/g2k19ks(dostęp: 30 maja 2018).
3. Michel Phelps, „Legendy sportu – najlepsi sportowcy wszechczasów” z 18 października 2017 r., http://legendysportu.blogspot.com/2017/10/michael-phelps-legendy-sportu.html (dostęp: 11 maja 2018).Legendy sportu - najlepsi sportowcy wszech czasów. Michel Phelps,http://legendysportu.blogspot.com/2017/10/michael-phelps-legendy-sportu.html (dostęp: 11 maja 2018).
4. Milewski P., Michael Phelps. Koniec, czyli początek, „Newsweek” z 15 sierpnia 2012 r., http://www.newsweek.pl/sport/wiadomosci-sportowe/michael-phelps--koniec--czyli-poczatek,94932,1,1.html (dostęp: 27 sierpnia 2018).Mielewski P., Michael Phelps. Koniec, czyli początek http://www.newsweek.pl/sport/wiadomosci-sportowe/michael-phelps--koniec--czyli-poczatek,94932,1,1.html(dostęp: 2 maja 2018).
5. Olszewski K., Fenomen Phelpsa od „kuchni”, „Pływanie.pl” z 17 sierpnia 2008 r.,http://www.plywanie.pl/aktualnosci/item/fenomen-phelpsa-od-kuchni (dostęp: 10 maja 2018).
6. Pells E., USADA launches „My Victory” anti-doping program, „The Seattle Times” z 3 lipca 2008 r.,https://www.seattletimes.com/sports/usada-launches-my-victory-anti-doping-program/ (dostęp: 10 maja 2018).
7. Rudnik J., Phelps znowu na celowniku łowców dopingu, „Przegląd Sportowy” z 15 listopada 2014 r., https://www.przegladsportowy.pl/plywanie/michael-phelps-najczesciej-kontrolowanym-sportowcem-usa/6l3ynqc (dostęp: 5 maja 2018).
8. Walków M., Knowlton E., Tym wyścigiem Michael Phelps zakończył sportową karierę, „Business Insider” z 14 sierpnia 2016 r., https://businessinsider.com.pl/sport/michael-phelps-konczy-kariere-ile-medali-zdobyl-phelps/nycv9th, (dostęp: 27 sierpnia 2018).
9. Walków M., Knowlton, Tym wyścigiem Michel Phelps zakończył sportową karierę, https://businessinsider.com.pl/sport/michael-phelps-konczy-kariere-ile-medali-zdobyl-phelps/nycv9th (dostęp: 10 maja 2018).

Więcej o historii Stanów Zjednoczonych przeczytasz klikając na poniższą grafikę:

^{Redakcja merytoryczna: Marcin Rozmarynowski
Korekta językowa: Aleksandra Czyż}

1. Thomas Malchow – amerykański pływak, dwukrotny medalista olimpijski. [↩]
2. Mistrzostwa Pacyfiku w pływaniu (Pan Pacific Swimming Championships) to zawody rozgrywane od 1985 r. na basenie 50-metrowym. Organizowane są przez Pacyficzne Stowarzyszenie Pływackie, w skład którego wchodzą federacje pływackie z Japonii, Kanady, Stanów Zjednoczonych i Australii. Od 2002 r. rozgrywane są co 4 lata. [↩]
3. Na tym dystansie ustanowił rekord świata 1:56.04. [↩]
4. Rekord świata 4:09.09. [↩]
5. Rekord świata 3:31.54 (Aaron Peirsol, Brendan Hansenm, Ian Crocker, Michael Phelps). [↩]
6. Michel Phelps, „Legendy sportu – najlepsi sportowcy wszechczasów” z 18 października 2017 r., http://legendysportu.blogspot.com/2017/10/michael-phelps-legendy-sportu.html (dostęp: 11maja 2018). [↩]
7. Ian Thorpe - australijski pływak, wielokrotny mistrz olimpijski oraz mistrz świata. [↩]
8. Pieter van den Hoogenband - holenderski pływak, trzykrotny mistrz olimpijski. [↩]
9. Grant Hackett – australijski pływak, trzykrotny mistrz olimpijski. [↩]
10. Pierwszym sportowcem z dorobkiem ośmiu medali na IO był Aleksandr Ditiatin – sowiecki gimnastyk (Moskwa 1980). [↩]
11. B. Cazenueve, M.Phelps, Autobiografia, Kraków 2012, s. 8. [↩]
12. P. Milewski, Michael Phelps. Koniec, czyli początek,„ Newsweek” z 15 sierpnia 2012 r.,http://www.newsweek.pl/sport/wiadomosci-sportowe/michael-phelps--koniec--czyli-poczatek,94932,1,1.html (dostęp: 27 sierpnia 2018). [↩]
13. B. Cazenueve, M. Phelps, dz. cyt., s. 10. [↩]
14. Tamże, s. 7–8. [↩]
15. Tamże, s. 13. [↩]
16. Ateny (2004 r.), Pekin (2008 r.), Londyn (2012 r.), Rio de Janeiro (2016 r.). [↩]
17. Wcześniej wyczyn ten udał się tylko Alfredowi Oerter, amerykańskiemu lekkoatlecie, dyskobolowi, oraz Carlowi Lewisowi – amerykańskiemu skoczkowi w dal i sprinterowi. [↩]
18. M. Walków, E. Knowlton, Tym wyścigiem Michael Phelps zakończył sportową karierę, „Business Insider” z 14 sierpnia 2016 r., https://businessinsider.com.pl/sport/michael-phelps-konczy-kariere-ile-medali-zdobyl-phelps/nycv9th (dostęp:27 sierpnia 2018). [↩]
19. J. Rudnik, Phelps znowu na celowniku łowców dopingu, „Przegląd Sportowy” z 15 listopada 2014 r.,https://www.przegladsportowy.pl/plywanie/michael-phelps-najczesciej-kontrolowanym-sportowcem-usa/6l3ynqc (dostęp: 5maja 2018). [↩]
20. E. Pells, USADA launches „My Victory” anti-doping program, „The Seattle Times” z 3 lipca2008 r., https://www.seattletimes.com/sports/usada-launches-my-victory-anti-doping-program/ (dostęp: 10maja 2018). [↩]
21. Tamże. [↩]
22. B. Cazenueve, M. Phelps, dz. cyt., s. 13–14. [↩]
23. M. Walków, dz. cyt. [↩]
24. Wybrane. [↩]