„Maria Magdalena” – P.F. Nowakowski – recenzja

Maria Magdalena jest jedną z najbardziej fascynujących kobiet w historii. Kim była? Jak została przedstawiona w Biblii, a jak widziano ją przez wieki? Paweł Nowakowski podjął się wyzwania stworzenia czegoś w rodzaju biografii kobiety, która towarzyszyła Jezusowi w jego podróży.

„Nowy Testament przynosi nam zaledwie zarys wiedzy o niej. Wiemy, że była uczennicą Jezusa z Nazaretu, która wraz z innymi kobietami szła za Nim do Galilei (Łk 8,2–3), słuchając nauk i usługując ze swego majątku. Chrystus uwolnił ją od siedmiu demonów, a ona wiernie pozostawała przy Nim także wówczas, gdy umierał na krzyżu. A później, gdy postanowiła o poranku odwiedzić grób swojego Nauczyciela, stała się pierwszym świadkiem Jego Zmartwychwstania. Otrzymała też polecenie, by tę wiadomość przekazać innym uczniom. To wszystko co wiemy. Właśnie zakończyli państwo lekturę biografii Marii Magdaleny”. Po tym wstępie zawartym w recenzowanej książce autor zaznacza, że to nie wszystko, że pewne zagadki dotyczące bohaterki jego pracy można i trzeba rozwiązać, czego właśnie się podjął. No cóż, mając za sobą całą lekturę, można jednak odnieść wrażenie, że powyższy cytat w zasadzie mógłby wystarczyć.

Nie dziwi mnie wcale fakt, że taka książka powstała – zapełniła pewną lukę na rynku wydawniczym, a temat jest oczywiście bardzo chwytliwy, na pewno więc uda się to sprzedać. Nie twierdzę, że taka pozycja jest zupełnie niepotrzebna, bo każda luka w końcu zacznie domagać się wypełnienia. Istnienie tej książki nie przeszkadza, pytanie jednak brzmi: po co? Owszem, autor dokładnie analizuje chyba wszelkie dostępne źródła wiedzy na temat Marii Magdaleny, które pojawiły się na przestrzeni wieków. Nie ignoruje nawet tych najbardziej błahych, choć wydaje się, że jedynie dlatego, iż jest ich po prostu zbyt mało, żeby pozwolić sobie na pominięcie któregokolwiek. Cała książka jest więc wyjaśnieniem kolejnych tekstów poświęconych tej kobiecie, z zaznaczeniem, które z nich są wiarygodne, a które należy włożyć między bajki. Przedstawia Marię Magdalenę taką, jaką zapewne była, a więc zwykłą kobietę, która zdecydowała się podążać za Jezusem i pobierać od niego nauki. Osoby, które czekają na jakieś pikantne teorie mówiące o tym, że była ona żoną Jezusa, będą zawiedzione. Nowakowski oczywiście ich nie pomija, bo są istotnym elementem współczesnego wizerunku Marii Magdaleny, lecz na dzień dobry zaznacza, że to wszystko bujdy i nie pozostawia zbyt wiele miejsca na dyskusję. Sporo miejsca jednak poświęca swojej analizie książek typu Kod Leonarda da Vinci czy Święty Graal, święta krew. Mało tego, wspomina nawet autobiografię wokalistki Tori Amos, która Marii Magdalenie poświęciła jeden rozdział, a nawet piosenkę Marys of the Sea. Muszę przyznać, że dodanie czegoś takiego do bądź co bądź naukowej książki jest dosyć zabawne.

Czy ta książka zmieni coś w życiu czytelnika? Raczej nie. Czy zmieni wizerunek Marii Magdaleny? Wątpliwe. Być może lektura wzbudzi czyjeś zainteresowanie, otworzy na możliwości własnych poszukiwań i wykreowania swojego wizerunku Marii Magdaleny, co jest oczywiście plusem. Sama w sobie jednak książka w moim odczuciu nie wprowadza zbyt wiele. Nie jest to jednak wcale dziwne – wszystko, o czym w niej mowa, to tak naprawdę spekulacje, których podstawą jest indywidualne podejście czytelnika do wiarygodności tego, co zapisano w Biblii. Czy należy to traktować dosłownie, czy w przenośni? Czy Maria Magdalena miała szansę zagrać ważną rolę w życiu Chrystusa? Nikt nie jest w stanie tego stwierdzić na pewno, jest to ponad możliwości. Tak więc ta książka powstała. Jest poprawna i nawet nieźle napisana pod względem literackim. Czeka na swoich czytelników. Jeśli jesteście zainteresowani, sięgnijcie po nią, wyróbcie swoje zdanie. Moje odczucia co do niej pozostaną mieszane, bo choć lektura była szybka i dość przyjemna, to mam wciąż w głowie pytanie: po co?

Plus minus:

Na plus:

+ interesujący temat
+ dokładna analiza źródłowa

Na minus:

- umieszczenie nieistotnych fragmentów

Tytuł: Maria Magdalena

Autor: Paweł F. Nowakowski

Wydawca: Znak

Rok wydania: 2019

ISBN: 978-83-240-5549-4

Liczba stron: 288

Okładka: miękka

Cena: 34,90 zł

Ocena recenzenta: 5/10

^{Redakcja merytoryczna: Malwina Lange
Korekta: Edyta Chrzanowska}