„Igrzyska lekkoatletów. Olimpijska historia lekkoatletyki 1896-2020. Tom 1: Ateny 1896” – D. Grinberg, A. Parczewski – recenzja

Lekkoatletyka przez wielu uważana jest za „Królową Sportu”. Jednak popularnością nie dorównuje innym dyscyplinom, zwłaszcza zespołowym. Być może wpływ na to ma mnogość konkurencji, albo wynika to z zupełnie innych przyczyn. Sukcesy polskich lekkoatletów na przestrzeni lat sprawiły, że nad Wisłą sport ten cieszy się niemałym uznaniem, ale nie takim, żeby co kwartał ukazywała się jedna pozycja książkowa, traktująca o tej dyscyplinie sportu. Tę lukę rynkową zapełnić ma dopiero rozpoczęta seria wydawnicza.

W zamyśle autorów seria Igrzyska lekkoatletów ma być fascynującą opowieścią, prowadzącą czytelnika przez olimpijską historię lekkoatletyki. Pomysł ten jest niezwykle ambitny, a jego realizacji podjęli się Daniel Grinberg oraz Adam Parczewski. Pierwszy z nich jest z wykształcenia historykiem. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się m.in. na historii powszechnej XIX w., socjologii historycznej, historii idei czy ruchach społecznych. Ponadto jest także członkiem Komisji Statystycznej Polskiego Związku Lekkiej Atletyki oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Statystyków Lekkiej Atletyki. W swoim dorobku ma szereg publikacji poświęconych tej dyscyplinie sportu, spośród których na szczególną uwagę zasługuje przede wszystkim wydana na 90-lecie lekkiej atletyki w Polsce: 90 lat polskiej lekkoatletyki 1919-2009 (współautor). Drugi z autorów z wykształcenia jest poligrafem, ale z zamiłowania statystykiem – analitykiem sportowym. Współpracuje z takimi instytucjami jak Polski Komitet Olimpijski, Ministerstwo Sportu i Turystyki oraz wieloma związkami sportowymi. Jest również członkiem Komisji Statystycznej Polskiego Związku Lekkiej Atletyki oraz Stowarzyszenia Polskich Statystyków Sportowych „STATPOL”. W swoim dorobku ma publikacje poświęcone wielu dyscyplinom sportowym, w tym Nowy wunderteam? Miejsce polskiej lekkoatletyki na świecie 2011-2016.

Recenzowana publikacja poświęcona jest przede wszystkim historii lekkiej atletyki na igrzyskach olimpijskich, jednak autorzy nie planują się ograniczać tylko do tej imprezy. Jak napisali we wstępie do pierwszego tomu, w ich zamierzeniach jest także przybliżenie czytelnikowi tego, co działo się w czteroletnich cyklach olimpijskich. Pierwszy tom stanowi tego zapowiedź.

Omawiana publikacja podzielona jest na pięć głównych części. W pierwszej zaprezentowano dorobek oraz przedstawiono historię igrzysk rozgrywanych w starożytności. Część druga to historia i stan lekkiej atletyki w XIX w., przed rozegraniem pierwszej nowożytnej olimpiady. Część trzecia poświęcona została rozgrywanym w 1896 r. w Atenach zawodom wraz z przedstawieniem ciekawych historii, odbiorem igrzysk w innych krajach czy początkami Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl). Czwarta to statystyczne podsumowanie konkurencji lekkoatletycznych. Autorzy nie ograniczyli się w niej do przedstawienia samych tabel z wynikami, ale w barwny sposób opisali przebieg konkurencji, wraz z ich najważniejszymi bohaterami. Ostatnia część to podsumowanie. Całość wzbogaca dość obszerna, jak na opisywany problem, bibliografia. Od razu widać, że recenzowane dzieło wyszło spod pióra dwóch fachowców.

Autorzy, pisząc swoją pracę, czerpali z bogatego aparatu naukowego. Oprócz wspomnianej już bibliografii, w książce odnaleźć można wiele przypisów. Do tego dołożyć należy fantastyczną szatę graficzną. W książce znajduje się cała masa przeróżnych fotografii, zeskanowanych znaczków pocztowych, map, a każda z tabel jest starannie przygotowanym zestawieniem statystycznym. Zazwyczaj w tego typu zestawieniach obok nazwiska zawodnika podaje się kod kraju z którego pochodzi, tutaj dodano także ówczesną flagę danego państwa. Dzięki temu wielu młodszych czytelników będzie miało okazję, być może pierwszy raz w życiu, zobaczyć jeden z najważniejszych symboli narodowych, nieistniejących już państw, jak chociażby Cesarstwo Austro-Węgierskie, Cesarstwo Niemieckie czy dawne sztandary takich krajów jak Szwecja, Grecja, Węgry oraz Włochy. Publikacja jest starannie dopracowana i naprawdę ciężko jej cokolwiek zarzucić pod względem edytorskim. Książkę wydano w dwóch wersjach – w miękkiej oprawie, na matowym papierze oraz w twardej oprawie, na papierze kredowym. Okładka przyciąga wzrok fragmentem zdjęcia dokumentującego start biegu na 100 m na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 1896 r.

Niestety, w pierwszych nowożytnych igrzyskach nie uczestniczyło, z oczywistych względów, państwo polskie. Pomimo to w książce można odnaleźć polskie akcenty, podobnie jak wiele innych ciekawych wątków, jak choćby ten związany z brakiem udziału kobiet. Po resztę odsyłam jednak do publikacji, gdyż nie chcę odbierać czytelnikom satysfakcji z lektury.

Recenzowana pozycja jest swoistego rodzaju powiewem świeżości na polskim rynku wydawniczym, na którym nie ma zbyt wielu publikacji poświęconych lekkiej atletyce. Dlatego powinni po nią sięgnąć nie tylko pasjonaci tej dyscypliny, ale też wszyscy miłośnicy sportu, ruchu olimpijskiego, a także żywo zainteresowani historią. Pozostaje trzymać kciuki, aby autorzy zrealizowali swoje ambitne dzieło do końca, tj. wydali wszystkie tomy tej pasjonującej historii.

Plus minus:
Na plus:
+ barwny i przystępny język
+ podjęta tematyka wypełniająca lukę na polskim rynku wydawniczym
+ bogata szata graficzna
+ barwne opisy
+ dużo ciekawostek
+ garść informacji statystycznych
Na minus:
- brak

Tytuł: Igrzyska lekkoatletów. Olimpijska historia lekkoatletyki 1896-2020. Tom 1: Ateny 1896

Autorzy: Daniel Grinberg, Adam Parczewski

Wydawca: Fundacja na Rzecz Historii Polskiego Sportu

Rok wydania: 2019

ISBN: 978-83-942470-4-1

Liczba stron: 218

Okładka: miękka ze skrzydełkami/twarda

Cena: 40 zł (miękka) / 50 zł (twarda)

Ocena recenzenta: 10/10

^{Redakcja merytoryczna: Malwina Lange
Korekta językowa: Patrycja Grempka}