Dom Gucci i Patrizia Reggiani. Od dziś w kinach film Ridleya Scotta ze zdjęciami Dariusza Wolskiego |
„Dom Gucci” inspirowany jest szokującą, prawdziwą historią rodzinnego imperium stojącego za włoskim domem mody Gucci. Trzy dekady miłości, zdrady, dekadencji, zemsty, zwieńczone morderstwem, pokazują, co znaczy nazwisko Gucci, ile jest warte i jak daleko posunie się rodzina, by nie wypuścić z rąk kontroli nad fortuną.
Gucci: nieprzyzwoicie bogaci, czasem niebezpieczni
W tym roku mija sto lat od założenia jednego z najsłynniejszych domów mody, który przetrwał wiele historycznych burz i pozostał rozpoznawalną na całym świecie marką, znaną nie tylko ze swych częstokroć astronomicznych cen, ale również z inwencji i zdolności dyktowania modowych trendów. Firmę założył ambitny Guccio Gucci z Florencji. W 1921 roku został właścicielem swego pierwszego butiku z wyrobami skórzanymi, wśród których wyróżniały się torby. On też wymyślił słynny logotyp „G”, który jest prawdopodobnie najczęściej podrabianym znakiem towarowym na świecie. Pod koniec lat 30. udało mu się spełnić marzenie – otworzył flagowy sklep w Rzymie. Już wtedy Guccio Gucci zdawał sobie sprawę, że jego firma ma szansę na światową ekspansję. W roku 1947 zaprojektował torbę bamboo, która do dziś jest jednym z najbardziej charakterystycznych produktów firmy.
Czytaj także → Historia domu Gucci. Burzliwe życie członków rodu Gucci
Guccio Gucci zmarł w 1953 roku. W tym samym czasie firma uruchomiła swój sklep na Manhattanie, co miało przypieczętować globalną pozycję marki. Jednak następcy Gucciego seniora przez długie dekady nie mogli dojść do porozumienia i, wskutek walk oraz sporów, znacznie osłabili potencjał firmy. „Wielka wojna zaczęła się pod koniec lat siedemdziesiątych od pewnego drobnego epizodu, który w opinii pracowników Gucciego nie był niczym niezwykłym„ – pisała Sara Gay Forden w książce z 2001 roku „Dom Gucci. Potęga mody, szaleństwo pieniędzy, gorycz upadku„ (wznowionej w Polsce w 2021 przez Marginesy w tłumaczeniu Anny Błasiak), która posłużyła jako podstawa scenariusza. Chodziło o sprzeczkę między Paolem i Rodolfem o jedną z torebek z wystawy. Scysja przerodziła się w długotrwały, niszczący konflikt. W latach 90. firmę wykupił François Pinault, poszerzając tym sposobem portfolio swojego koncernu PPR (który od 2013 roku nosi nazwę Kering i którego stery przejął w 2005 François-Henri Pinault, syn założyciela). Obecny dyrektor kreatywny marki, Alessandro Michele, uczynił z niej jedną z najważniejszych modowych marek na świecie. Oprócz torebek i ubrań, Gucci oferuje własne kosmetyki, luksusowe zegarki i cieszące się od lat popularnością, m.in. wśród gwiazd show biznesu, buty. Autorka książki przytacza następującą anegdotę, ilustrującą zamiłowanie aktorskiego firmamentu do produktów z logotypem z literą „G”: ”Cały świat okrążył dowcip Sidneya Poitiera (Oscar dla najlepszego aktora pierwszoplanowego w filmie „Polne lilie”): podczas podróży do Afryki pewien dziennikarz zapytał aktora, jakie to uczucie postawić stopę na ziemi przodków. Poitier spojrzał w dół i odparł: «Doskonałe, zwłaszcza w butach od Gucciego»”.
Patrizia i Maurizio – romans z krwawym finałem
W 1973 roku – po ukończeniu prawa na Katolickim Uniwersytecie Najświętszego Serca w Mediolanie – 25-letni Maurizio Gucci, wnuk założyciela domu mody, poślubił Patrizię Reggiani, córkę współwłaściciela przedsiębiorstwa transportowego z Mediolanu. Dziewczyna w krótkim czasie zyskała sympatię sceptycznego wobec niej teścia, Rodolfa („Szuka pieniędzy„ – mówił z początku), stała się również ulubienicą prasy. Także dzięki takim wypowiedziom: „Wolę płakać w rolls-roysie niż być szczęśliwą na rowerze”. Na temat jej wystawnego stylu życia i upodobania do luksusu krążyły plotki, które miały ponoć pokrycie w rzeczywistości. Na swe ulubione kwiaty – orchidee, potrafiła, jak głosiła fama, wydać 14 tys. dolarów miesięcznie.
Czytaj także → Czarna Wdowa domu Gucci. Dlaczego Patrizia Reggiani zabiła swojego męża?
W 1983 roku w klanie Guccich wybuchła nowa wojna. „Osobliwe, wysokogatunkowe nieszczęście Guccich rozwijało się na zebraniach zarządów, w salach sądowych i w prasowych nagłówkach, które śledził cały świat„ – pisała Sara Gay Forden. ”Historia Guccich to idealny przykład tego, jak nie powinna postępować rodzina” – mówił jeden z bohaterów książki.
Po śmierci Rodolfa, Maurizio otrzymał większość udziałów w firmie, usunął z zarządu wielu krewnych i wprowadził szereg zmian; jak konstatowała Sara Gay Forden, „wziął na swoje barki cały ciężar Gucciego, lecz nie miał pojęcia, jak zachować równowagę pod takim brzemieniem”. Jego relacje z Reggiani trapił kryzys. Po powrocie z kolejnej podróży służbowej przekazał jej przez znajomego, że odchodzi do kochanki, dekoratorki wnętrz i byłej modelki Paoli Franchi. Podczas serii szeroko relacjonowanych rozpraw sądowych Reggiani wywalczyła alimenty w wysokości 500 tys. dolarów rocznie, co uznała za niewystarczające.
Gdy Reggiani dowiedziała się o planowanym ślubie byłego męża, udała się do zaprzyjaźnionej jasnowidzki Piny Auriemmy. To ona odegrała rolę pośredniczki, która wynajęła zabójców, którzy w 1995 roku zastrzelili Maurizia przed wejściem do jego biura w Mediolanie. Policja przez dwa lata bezowocnie szukała winnych morderstwa. Wreszcie pojawił się trop, który doprowadził do Patrizii. Wkrótce przez prasę została nazwana „Czarną wdową”. Skazano ją na 29 lat więzienia.
W 2007 roku Reggiani otrzymała ofertę zwolnienia warunkowego, o ile znajdzie zatrudnienie. „Nigdy w życiu nie przepracowałam ani jednego dnia i teraz też nie mam zamiaru” – skomentowała w swoim buńczucznym stylu ową propozycję. Ostatecznie więzienie opuściła w 2016 roku za dobre sprawowanie. Nadal chętnie rozmawia z prasą.
Uniwersalne tematy: zdrada, manipulacja i przeznaczenie
Za kamerą stanął niezawodny twórca wielkich widowisk Ridley Scott („Obcy – ósmy pasażer Nostromo„, „Łowca androidów„, „Ostatni pojedynek”). Film, podobnie jak książka, na podstawie której powstał scenariusz, koncentruje się na postaci Maurizia Gucciego oraz jego związku i małżeństwie z Patrizią Reggiani, a także na walce, jaką w latach 80. i 90. stoczył o władzę nad rodzinną firmą. A wreszcie na morderstwie, którego padł ofiarą i jego konsekwencjach. ”Gucci byli wielcy. Proszę, wybaczcie wszystkie błędy, ale któż ich nie popełnia?” – cytuje sentencjonalną wypowiedź Roberta Gucciego (najmłodszego syna Alda) autorka książki. Niedługo po ukazaniu się publikacji, firma producencka Scott Free, której gwiazdą jest reżyser i producent Ridley Scott, zakupiła prawa do filmu fabularnego. – Projekt powstał, ponieważ Giannina, żona Ridleya, zwróciła uwagę na tę książkę dwadzieścia lat temu – opowiadał Kevin Walsh, prezes Scott Free Productions, a także współproducent „Domu Gucci”. – Była zafascynowana historią Guccich, ich walką o władzę oraz tym, jak to jest, gdy rodzina tworzy modową dynastię. Doprowadziła ten projekt do szczęśliwego finału, co pokazuje jej klasę jako producenta. Ten film powstał tak naprawdę dzięki jej wielkiej wytrwałości.
Walsh nie przesadzał – na drodze do realizacji filmu przez lata piętrzyły się trudności. Jedną z najważniejszych był sceptycyzm producentów co do inwestowania poważnych środków (ostatecznie film kosztował ponad 75 milionów dolarów) w tak niepewny z ich punktu widzenia temat. Produkcje na temat mody nie przynosiły przecież wielkich pieniędzy. W dodatku obawiano się negatywnej reakcji ze strony osób obecnie zarządzających marką i samego rodu Gucci. Te problemy udało się rozwiązać dzięki energicznym działaniom Gianniny Scott, która od dawna przyjaźni się z Salmą Hayek. A mąż Hayek, francuski biznesmen François-Henri Pinault, jest dyrektorem generalnym Kering, czyli firmy, która (jak już wspomniano) jest obecnie właścicielem Gucci oraz innych luksusowych marek modowych. Pinault, przed przystąpieniem do preprodukcji, przeczytał scenariusz i nie miał żadnych uwag, poza słowem „spektakularny”, które odnosiło się do przyszłego filmu. Wykorzystanie nazwy marki Gucci i jej projektów zyskało więc zielone światło.
Giannina Scott mówiła: – Spędziłam połowę życia we Włoszech, fascynowała mnie moda, a ta tragiczna historia była pełna prawdziwych namiętności. Nawet jeśli jej bohaterowie popełniali potężne błędy, to wszystko, co robili było pełne pasji. Ridley Scott dodawał: – To przede wszystkim fascynująca historia rodzinna. Dynastia Guccich była niemal włoską rodziną królewską w branży modowej i sama przyczyniła się do swojego upadku. Nie da się zaprzeczyć, że to nadzwyczaj interesujące.
– Scenarzystą, który nas przekonał był Roberto Bentivegna – wyjawiał producent Kevin Walsh. – Wykonał świetny research, ale ogrom materiału nie przytłoczył go. Stworzył bardzo zachęcającą dynamikę postaci i ich wzajemnych relacji.
Bentivegna (ur. 1982) uważany jest za wschodzącą gwiazdę scenopisarstwa. Urodził się w Londynie, jednak – ponieważ oboje jego rodzice pochodzą z Włoch – dorastał w Mediolanie i w Londynie. Uczył się w Emerson College w Bostonie, a potem studiował na wydziale filmowym Columbia University. Realizował krótkie filmy, które pokazywano na festiwalach w Locarno, Atlancie i w Miami. Jeszcze podczas studiów zdobył szereg nagród (m.in. Hollywood Foreign Press Award). Napisał scenariusze: „Shella” dla Alberta Watsona, „The Eel„, w którym mają wystąpić Sam Rockwell i Maria Bello i który ma sam reżyserować, „Spirit House„, na zamówienie Film Nation, oraz adaptację powieści A.M. Homes „Niech będzie nam wybaczone„ (”May We Be Forgiven”) dla reżyserki Lynne Ramsay, jak również ”The Disappearance of a Quiet Man”.
– Roberto miał doskonałe podejście do tego tematu, także dlatego, że jest Włochem i sam dorastał w rodzinie związanej z modą – wskazywała Giannina Scott. – Jego poczucie humoru i życiowe doświadczenia wzbogaciły tę historię, a jego pomysły były zgodne z wizją Ridleya.
– Dorastałem we Włoszech, a moja mama była projektantką mody – potwierdzał Bentivegna. – Znam też wiele wspaniałych miejsc, w których mieszkała i bawiła się rodzina Guccich. Pamiętam, jak czytałem o morderstwie i myślałem: to byłby materiał na świetny film.
Scenarzysta odrobił lekcję: bardzo dokładnie przeczytał książkę Forden i przestudiował setki artykułów o dynastii Guccich, a także zapoznał się z aktami sądowymi z procesu o morderstwo zlecone przez Reggiani. Wysiłek się opłacił: – To było fascynujące – usiąść z największymi włoskimi gazetami, takimi jak „La Repubblica” i poczytać, co pisały o różnych osobach z kręgu Guccich. Odkryłem wiele intrygujących szczegółów, których wcześniej nie znałem, takich jak obsesja Paola (w filmie gra go Jared Leto) na punkcie gołębi. Dało to dodatkowy klucz do zrozumienia jego charakteru – mówił Bentivegna. Jego zdaniem losy dynastii Guccich można osadzić w tradycji wielkich rodów toskańskich okresu renesansu, takich jak Medyceusze czy klan Sforzów. – Wszyscy walczyli ze sobą nawzajem, początkowo nie zdając sobie sprawy, że takie postępowanie prowadzi do zniszczenia tego, co udało im się stworzyć – komentował. – Zdrada i manipulacja to odwieczne tematy literackie i filmowe.
– Roberto zrozumiał, że historia ta jest komedią pomyłek, która przeradza się w tragedię – mówił reżyser. Precyzował, że na początku Maurizio jest nieśmiały, zamknięty w sobie i znajduje się pod wielkim, przytłaczającym wpływem ojca. Niczym duch, Rodolfo Gucci żyje przeszłością. – Maurizio nie może żyć własnym życiem, co wyjaśnia, dlaczego ostatecznie buntuje się przeciwko ojcu i poślubia Patrizię.
Brat Rodolfa Aldo jest pod wieloma względami jego przeciwieństwem – twierdził Bentivegna. Pod jego kierownictwem firma rodzinna wydaje się kwitnąć. Jednak to pozory. – Aldo to przebiegły lis, skłonny do oszustwa. W końcu wyprowadzi to Maurizia z równowagi – mówił. Walsh komentował: – Aldo chciał komercjalizacji firmy. Chciał sprzedawać drobiazgi, kubki i tanie podróbki torebek. Zamierzał otworzyć centrum handlowe w Japonii. Gdy zaczął wprowadzać do firmy agresywny komercjalizm, nie wszystkim się to spodobało. Ale kiedy się temu sprzeciwili, spotkali się z wielkim oporem.
Paola (syna Alda) można by uznać za szlachetnego głupca. Chociaż Aldo go kocha, to jednak go nie poważa i nie boi się tego otwarcie powiedzieć, podkopując i tak już kruche ego Paola. Dzieje się więc podobnie jak w przypadku relacji między Rodolfem i Mauriziem. – Aldo przytłacza Paola, który cierpi z powodu ciągłego życia w jego cieniu – tłumaczył Bentivegna. Z kolei grający Alda Al Pacino był zdania, że choć Aldo naprawdę kochał swojego syna, to jednocześnie ostro widział jego ograniczenia. Zwykł mawiać: „Mój syn to idiota, ale to mój idiota”.
Podczas gdy nieufny Rodolfo patrzy z góry na Patrizię, Aldo postrzega ją jako pokrewną duszę, a więc kogoś, kto jest ambitny i agresywny i doskonale potrafi manipulować otoczeniem. Razem przekonują niechętnego zrazu Maurizia, by przyłączył się do rodzinnego biznesu. Patrizia pcha męża do radykalnych działań, a on staje się nie tylko coraz bardziej pewny siebie, ale także cyniczny i bezwzględny. Eliminuje z biznesu wszystkich pozostałych członków rodziny, w tym w końcu także i wujka Alda. – Wreszcie pozbywa się również Patrizii – wskazywał Bentivegna. Droga Maurizia, jak zauważył scenarzysta, przywodzi na myśl historię innego spadkobiercy rodzinnej dynastii, Michaela Corleone z „Ojca chrzestnego”. – Podobnie jak w przypadku Michaela, w dojście Maurizia do władzy wpisany jest fatalizm. On wie, że w pewnym momencie wszystko pójdzie bardzo źle. Przeznaczenie i jego akceptacja grają swoją rolę w rodzinnym biznesie.
Parada gwiazd, czyli najlepsi z najlepszych
W Patrizię Reggiani, która odsiedziała wyrok za zlecenie zabójstwa swojego byłego męża, wcieliła się słynna wokalistka Lady Gaga („Narodziny gwiazdy„, serial ”American Horror Story”). – Lady Gaga zaciekawiła mnie szczególnie po „Narodzinach gwiazdy” – wspominał reżyser. – Pomyślałem: oto niesamowity talent – artystka estradowa, piosenkarka, producentka i autorka własnego programu. Prawdziwa maszyna inwencji twórczej! A potem się spotkaliśmy i od razu ją polubiłem. Z pewnością nie bez znaczenia była też rynkowa pozycja gwiazdy – jej pozyskanie było gwarancją dopięcia budżetu.
Rolą w „Narodzinach gwiazdy„, za którą otrzymała nominację do Oscara w kategorii Najlepsza aktorka pierwszoplanowa, Lady Gaga zaintrygowała nie tylko Ridleya Scotta, lecz także Akademię Filmową. Wokalistce przypadł wówczas Oscar za najlepszą piosenkę oryginalną, ”Shallow”.
Choć postać ambitnej piękności Patrizii Gucci jest zupełnie inna od niewinnej i subtelnej artystki w tamtym filmie, to Scott i jego współproducenci byli przekonani, że wybór Lady Gagi to strzał w dziesiątkę. – Lady Gaga ma niezwykły talent i widzowie poznają ją od innej niż do tej pory strony – stwierdził Walsh. – Była w pełni zaangażowana od pierwszego dnia pracy. Pokazuje w filmie różne strony osobowości Patrizii. Wiarygodnie przechodzi od zakochanej kobiety do osoby napędzanej niepohamowaną ambicją, aż wreszcie eksploduje wręcz psychotyczną energią. To w wielkiej mierze dzięki jej grze film rozwija się z perspektywy tej bohaterki.
Lady Gagę przekonała do występu złożoność postaci Patrizii Reggiani – omylnej i czasami moralnie skompromitowanej kobiety, która jest jednocześnie szczerze zakochana w Mauriziu Guccim i pragnie pomóc mu w przekształcaniu legendarnej firmy.
– Przed obejrzeniem filmu niektórzy mogą myśleć, że Patrizia była naciągaczką – tłumaczyła Lady Gaga. – Ale kiedy ona i Maurizio się pobrali, jego rodzina odwróciła się od niego. Moim zdaniem ona nie wyszła za mąż dla pieniędzy, wyszła za mąż z miłości. Dopiero po tym, gdy Maurizio odziedziczył połowę fortuny Guccich po swoim zmarłym ojcu, jej ambicja wzięła górę. Ale nawet wtedy, według Lady Gagi, w Patrizii była wielka potrzeba akceptacji. – Bardzo chciała, by ta rodzina traktowała ją poważnie. Była mądra. Czuła, że wie, co zrobić, aby rozwinąć firmę. Ale ich akceptacja była tylko iluzją. Wszyscy wykorzystywali ją tylko po to, by być bliżej Maurizia i umocnić swoją własną pozycję. Zawsze była outsiderem, kobietą w męskim świecie, która niewiele może zrobić. Wiele kobiet zna sytuacje, gdy ich możliwości pozostają niezauważone.
Aktorka znalazła sposób, by pokochać tę postać za wszystkie jej niedoskonałości. – Wierzę, że podjęta przez nią próba poprawy pozycji życiowej nie była cyniczna i wyrachowana. Niestety, ostatecznie Patrizia nie osiągnęła swojego celu, wręcz przeciwnie.
Lady Gaga była pełna uznania dla Scotta, w którym widziała „wizjonera, architekta obrazu”. – Jest jak malarz – tak podchodzi do swoich filmów. Ale rozumie również emocjonalną wagę scenariusza i potrafi pracować z aktorami – mówiła.
Wysoki poziom występu i wielkie zaangażowanie Lady Gagi były oczywiste dla wszystkich jej współpracowników. – Byliśmy zdumieni tym, jak bardzo była oddana tej roli – wspominała Giannina Scott. – Stała się Patrizią w stu procentach. Przeżyła intensywnie swój występ od początku do końca, bez żadnej taryfy ulgowej.
Jared Leto, grający Paola, też zauważył, że Lady Gaga wniosła wielką odwagę i poświęcenie do swojej gry: – Nie widzieliśmy jej zbyt często na ekranie jako aktorki i to było ekscytujące, ponieważ naprawdę nie wiedzieliśmy, czego się spodziewać. Moim zdaniem, ona potrafi zaskakiwać publiczność. Al Pacino dodawał: – Była zupełnie inna niż w „Narodzinach gwiazdy”. To absolutna rewelacja. Taki komplement z ust mistrza na pewno nie pada zbyt często.
– Tajemnicą jej talentu jest to, że jest wyjątkowa we wszystkim, co robi – nie kryła podziwu Salma Hayek. – To właśnie czyni ją prawdziwą artystką. Wykracza poza bycie piosenkarką lub po prostu aktorką. Zawsze dąży do oryginalności.
Ambicja i przebiegłość Patrizii Gucci są nieodłączną częścią jej osobowości, podczas gdy Maurizio Gucci jest najpierw introwertykiem, zagłębionym w książkach, potem zakochanym mężczyzną, a dopiero na końcu człowiekiem potężnym i bezwzględnym. To rola wymagająca prezencji i finezji. Powierzono ją Adamowi Driverowi (cykl „Gwiezdne wojny„, „Milczenie„, „Paterson”, ”Ostatni pojedynek”). – Uwodzenie to ważny element tego filmu – mówił. – Maurizio zostaje uwiedziony przez Patrizię, potem uwiedziony przez władzę, a na koniec przez własną dumę. Daje się uwieść temu, o czym od pewnego momentu wie, że jest dla niego zgubne. Zdaniem Drivera uczucia Maurizia do Patrizii są szczere: – On nie pragnie niczego, co zbytnio ułatwiałoby im życie. Ale dziedziczy połowę firmy i to wszystko zmienia. Wydaje się, że nie ma zdolności do zarządzania, sprawowania władzy. Jednak Patrizia jest bardzo ambitna...
Driver, który niedawno grał także w „Ostatnim pojedynku” Ridleya Scotta, zauważył: – Ridley naprawdę ufa swoim aktorom. A takie zaufanie przynosi, jak myślę, doskonałe rezultaty – zarówno jeśli chodzi o mnie, jak i o wszystkich innych aktorów.
– Adam to rzadki przypadek – mówił z kolei Scott. – Jest obecnie jednym z najlepszych w branży, w której młode talenty pojawiają się i często znikają. A Adam jest po prostu coraz lepszy i lepszy.
– Adam Driver to światowej klasy aktor – potwierdzał Walsh. – Jego występ jako Maurizia to fenomenalny wzór powściągliwości. Wspaniale było obserwować, jak całkowicie odmiennie podszedł do dwóch zupełnie różnych ról w filmach Ridleya. Maurizio potrafi być wyrachowany, ale jest też cichy i powściągliwy. Trzyma swoje karty bardzo blisko siebie. Obserwujemy, jak z łagodnego baranka staje się wilkiem. Adam niezwykle wiarygodnie oddał tę przemianę.
– Casting ma dla Ridleya kluczowe znaczenie – przyznawała Giannina Scott. – Adam jest znakomitym aktorem i fizycznie odpowiadał roli Maurizia, więc Ridley natychmiast o nim pomyślał. Pracowali już razem i wiedzieli, czego się po sobie spodziewać.
– Jedną ze wspaniałych rzeczy w występie Adama jest to, że nie okazuje on prawie emocji na zewnątrz, a jednak udaje mu się przekazać wszystko, co myśli Maurizio. To było bardzo trudne, ponieważ wiele jego odczuć nie jest zwerbalizowanych – zauważył Bentivegna. Pacino mówił: – Adam jest po prostu świetny. Nadał filmowi głęboki wymiar. Grając z nim scenę, miałeś pewność, że idziesz właściwą drogą.
Według Walsha aktorska chemia między Lady Gagą i Driverem jest namacalna: – Są całkowicie wiarygodni. Potrafili pokazać przejście od miłości do nienawiści. Giannina Scott wspominała: – Od pierwszego spotkania Adam i Lady Gaga stali się przyjaciółmi. A to ważne, bo to bardzo intymna historia i trudno byłoby dobrze ją zagrać, mając do partnera dystans czy darząc go niechęcią. Lady Gaga komentowała: – Gra Adama jest zarówno instynktowna, jak i akademicka, przemyślana i jednocześnie bezwarunkowa. To niezwykłe i cenne połączenie.
Jako Aldo wystąpił znakomity Al Pacino („Ojciec chrzestny„, „Adwokat diabła„, „Zapach kobiety”). Postać Alda jest niestabilna, zabawna i charyzmatyczna, wprost wymarzona dla brawurowego i zarazem niezwykle precyzyjnego Ala Pacino, który w ciągu swojej kariery zdobył osiem nominacji do Oscara i otrzymał złotą statuetkę za ”Zapach kobiety” w 1993 roku. Chociaż obaj są weteranami kina, Scott i Pacino nigdy do tej pory ze sobą nie pracowali, a nawet się nie spotkali. Giannina Scott stwierdziła: – Jednym z najważniejszych aspektów filmu była dla Ridleya współpraca z Alem.
Scott opisuje Ala Pacino jako „tour-de-force w amerykańskim kinie i teatrze – a także najmilszego człowieka, z jakim kiedykolwiek chciałbyś pracować”: – Świetnie się dogadywaliśmy. Kiedy tylko zaczynał grać, wszystko natychmiast szło wspaniale.
Według Pacino, scenariusz „Domu Gucci” umiejętnie łączył wiele wątków i tematów: – Chodzi o zaufanie, zdradę i cudzołóstwo oraz o to, jak czas wszystko zmienia. Jednak przede wszystkim zainteresował się tym projektem, bo chciał pracować z reżyserem, którego od dawna cenił. – Ridley to świetny filmowiec. Bierze scenariusz i wnosi do niego niepowtarzalną energię. Potrafi połączyć dramat i humor – stwierdził.
Aldo Gucci prowadzi firmę wraz ze swoim bratem Rodolfem, ale to Aldo, jak mówił Pacino, zna firmę na wylot: – Walczy o utrzymanie prestiżowej marki w okresie wielkich zmian i konkurencji w modzie. Zawsze szuka nowych rozwiązań. A jednocześnie jest wyjątkowo sprawnym manipulatorem. Wiele uchodzi mu na sucho, ponieważ ma mnóstwo ekscentrycznego uroku. Jest postacią wielowymiarową.
Jako Paolo, syn Alda, wystąpił wspomniany wcześniej Leto („Requiem dla snu„, „Legion samobójców„), dwukrotnie uznany przez magazyn ”People” za jednego z 50 najpiękniejszych ludzi świata. Jego zadaniem było, w duecie z Alem Pacino, oddać złożoną, dysfunkcyjną relację ojciec–syn. Leto rozkoszował się każdą chwilą pracy z kolegą po fachu: – Grać i rozmawiać z Alem Pacino. Nie ma nic lepszego niż to – stwierdził. Leto oceniał, że Pacino był „cierpliwy, hojny i miły i, oczywiście, wybuchowy i pełen ognia, jak można się było spodziewać”: – Co za prezent! Sama możliwość pracy z nim to przywilej – zapewniał.
Wybitny brytyjski aktor Jeremy Irons („Lolita„, „Kochanica Francuza„, „Ukryte pragnienia”) zagrał Rodolfa, człowieka, który żyje przeszłością, a jednocześnie stara się uniemożliwić swojemu jedynemu synowi Mauriziowi samodzielne decyzje. Rola ta wydaje się doskonale pasować do emploi Ironsa. Pracujący z nim wcześniej przy ”Królestwie niebieskim” Scott mówił: – Znałem elegancję Jeremy’ego i chciałem, aby Rodolfo był pozornie szczęśliwy jako dżentelmen unikający, jak się da, przyziemności.
Ironsa pociągała ta postać ze względu na jej złożoność: – Rodolfo jest współwłaścicielem rodzinnego biznesu, ale nie jest prowadzeniem interesów zbytnio zainteresowany. Był kiedyś aktorem i ożenił się z niemiecką aktorką, która była zdolniejsza od niego, więc w końcu zrezygnował z kariery. Potem ona przedwcześnie zmarła, a on wpadł w obsesję na punkcie przeszłości. Wiele czasu poświęca na oglądanie fragmentów filmów żony.
Obdarzony urodą amanta Rodolfo Gucci (1912–1983) pojawiał się na ekranie pod pseudonimem Maurizio D’Ancora. Występował w filmach w latach 1929–1946. Jego żoną była znana w latach 30. aktorka Sandra Ravel, o korzeniach niemiecko-szwajcarskich, która zmarła na raka w 1954 roku. Ich synem był Maurizio.
Rodolfo próbuje kontrolować Maurizia i potępia jego małżeństwo, czego później zaczyna żałować. – Myślę, że wszyscy oni byli wobec siebie podejrzliwi. Jak w każdej włoskiej rodzinie. Było w tym dużo prężenia muskułów, konkurencji. Kochali się, ale nie opisałbym ich jako szczęśliwej rodziny – mówił Irons, znany ze swego talentu do niedopowiedzeń.
Być może najtrudniejszą rolą w filmie była rola Paola Gucciego. Syn Alda to ujmująco szczery i żałośnie nieporadny marzyciel, który chce zostać projektantem mody. – Postać Paola jest napisana w bardzo zabawny sposób – mówił Scott. – To niemal satyra. Dążyłem do tego, by film miał satyryczny wymiar, na pewno w odniesieniu do relacji między Aldem i Paolem. Pod względem fizycznym Jared Leto na pewno nie był oczywistym wyborem do tej roli. Ale aktor znany jest ze spektakularnych transformacji – przykładem nagrodzona Oscarem rola w „Witaj w klubie„ (”Dallas Buyers Club”, 2013). Leto sam zaproponował Scottowi, że wystąpi w roli Paola. – Zapytałem Jareda: jak zamierzasz to zrobić? – wspominał Scott. – A on powiedział: no cóż, makijaż. Mieliśmy szczęście, że znaleźliśmy w Skandynawii geniusza, Görana Lundströma, który codziennie o 4:30 przychodził pracować z Jaredem. Leto pojawiał się potem na planie jako zupełnie inna osoba.
Protetyka i makijaż były tak przekonujące, że gdy Leto po raz pierwszy wszedł na plan jako Paolo, Al Pacino pomyślał, że to musi być jakiś intruz. – Podchodzi do mnie ten dziwnie wyglądający facet i mówi „Cześć, papa” – opowiadał. – Rozejrzałem się trochę zakłopotany, ponieważ nie byłem pewien, co to za gość. A potem ktoś powiedział: „To Jared”.
Podobnie jak Lady Gaga, Leto podczas zdjęć nie wychodził z roli. Giannina Scott mówiła: – Wniósł do tej roli coś głęboko wzruszającego. Doskonale uchwycił tragiczny humor, oddając to, kim był Paolo. Lady Gaga komentowała zaś: – Jared stworzył naprawdę sympatyczną postać. Doceniam go, bo tak jak ja nie lubi grać przeciw swemu bohaterowi.
Leto wyznawał: – Zawsze chciałem pracować z Ridleyem Scottem. Jest grupa twórczych ludzi, których filmy do mnie przemawiają. Tak jest z filmami Ridleya. Urzekał moją wyobraźnię, odkąd byłem dzieckiem. A jeśli chodzi o Paola, to jest on czarną owcą w tej rodzinie, sfrustrowanym artystą, który marzy, by podzielić się swoją pracą ze światem. Jest mi bliski. Naprawdę miałem dla niego dużo zrozumienia. Paolo w pewien sposób złamał mi serce. Uważam, że odznacza się humorem i miłością do rzeczy i ludzi, ale ma też swoją tragiczną stronę, wartą odkrycia. Bentivegna komentował: – Jared szanował Paola, nie kpił z niego, ani go nie poniżał. Walsh podsumowywał: – Jared potrafił oddać złożoność tej postaci. W świetnych proporcjach połączył komizm i smutek. Paolo desperacko pragnie być lubiany i doceniany, ale po prostu nie może znaleźć swojej drogi.
Pochodząca z Meksyku gwiazda kina Roberta Rodrigueza Salma Hayek („Frida„, „Desperado„, ”Eternals”) wystąpiła jako enigmatyczna i ekscentryczna wróżka Pina Auriemma. Tak mówiła o swej postaci: – Pina była bardzo interesującą kobietą. To jasnowidzka, która jest przekonana, że potrafi przepowiedzieć przyszłość. Kiedy ona i Patrizia spotykają się, natychmiast nawiązują nić porozumienia. Coś, co zaczyna się jako swoista usługa, zamienia się w silną i ważną dla obu kobiet przyjaźń.
– Salma wniosła człowieczeństwo do postaci Piny. W jej interpretacji ona naprawdę dba o Patrizię. Mogliśmy pokazać ją jako osobę, która w cyniczny sposób wykorzystuje ją do wyłudzenia pieniędzy – zauważał Bentivegna. – Zamiast tego Salma i Lady Gaga potrafiły pokazać mocną więź, która nawiasem mówiąc przeniosła się poza ekran. Podobnie jak Patrizia, Pina pochodzi ze skromnego środowiska. – Obie są samotnymi kobietami, każda na swój sposób. Pina dostrzega potencjał Patrizii i dodaje jej otuchy – tłumaczyła Hayek. – Ale nawet w momencie, gdy Patrizia ma wszystko, Pina czuje, że to osamotniona i krucha osoba. Utrata miłości doprowadza Patrizię do szaleństwa, co Pina doskonale rozumie.
Francuzkę Camille Cottin (serial „Gdzie jest mój agent?„, ”Stillwater” z Mattem Damonem) Scott wybrał po części ze względu na jej urodę i elegancję. Cottin nie znała wcześniej historii Guccich, ale przygotowując się do roli wiele na ten temat przeczytała i obejrzała kilka filmów dokumentalnych. Wcieliła się w Paolę Franchi, dawną przyjaciółkę Maurizia Gucciego, która w końcu zastępuje u jego boku Patrizię. – Jej uczucia do Maurizia są szczere – mówiła Cottin – ale obcowanie z Guccimi to wyzwanie. Paola nie czuje się swobodnie z powodu zazdrości Patrizii. Mnie bardzo jej postać poruszyła. Jest dojrzałą kobietą, wie, czego chce od życia i nie próbuje nikomu niczego udowadniać. Ma pewność swoich celów, czego brak Patrizii. Ale rozumie jej sytuację, wie, że została porzucona w sposób bezlitośnie chłodny. Większość scen Cottin zagrała z Driverem: – Adam jest bardzo precyzyjny i subtelny, jego gra jest przemyślana, a zarazem elastyczna. Jest też coś z ducha teatralnego w tym, jak używa swojego ciała, jak pozwala mu przemawiać.
Scott wchodzi do gry
O filmie na temat klanu Guccich myślano od lat. Do pomysłu przymierzał się Martin Scorsese, a sam Ridley Scott był w 2006 roku bliski realizacji projektu. Patrizię Reggiani miała zagrać wtedy Angelina Jolie, Maurizia zaś Brad Pitt. Do roli Patrizii były przez te lata rozważane, poza Angeliną Jolie, także Penélope Cruz, Anne Hathaway oraz Natalie Portman. Christian Bale był brany pod uwagę do roli Maurizia. Wreszcie Jeremy Irons zastąpił Roberta De Niro w roli Rodolfa. Machina produkcyjna ruszyła dwa lata temu. W listopadzie 2019 potwierdzono, że Ridley Scott zasiądzie w fotelu reżysera, Roberto Bentivegna napisze scenariusz, a Lady Gaga zagra Reggiani. W kwietniu 2020 Metro-Goldwyn-Mayer ostatecznie nabyło prawa do produkcji filmu. W październiku udział w filmie potwierdzili Adam Driver, Jared Leto oraz Al Pacino.
Zdjęcia rozpoczęły się w lutym 2021 roku, w Rzymie. Film kręcono łącznie przez 43 dni, również w Mediolanie, Florencji oraz we włoskich Alpach. Prace na planie zakończyły się 8 maja. Autorem zdjęć był urodzony w Warszawie, lecz mieszkający i pracujący w Los Angeles Dariusz Wolski, od lat współpracujący ze Scottem (m.in. „Marsjanin„, ”Obcy: Przymierze”). Wolski studiował w łódzkiej Filmówce (studiów nie ukończył), a w 1979 wyemigrował do Nowego Jorku. Poza filmami ma na koncie także ponad sto teledysków, w tym do utworów takich muzycznych gwiazd jak Paula Abdul, David Bowie, Elton John, Neil Young, Aerosmith czy Sting.
Scott swoim zwyczajem zatrudnił wypróbowanych współpracowników. – Moim zdaniem nie ma lepszego zespołu filmowego na świecie, ponieważ są to skłonni do refleksji profesjonaliści – mówił Walsh. – Ridley potrafi wejść na plan, kręcić pięcioma lub sześcioma kamerami i sfinalizować scenę w niecałą godzinę. Dlatego udało nam się ukończyć film w ramach budżetu i do tego tydzień wcześniej, niż planowaliśmy, mimo ograniczeń wprowadzonych ze względu na pandemię COVID-19.
Walsh nie krył podziwu dla zmysłu plastycznego Scotta: – Odręcznie rysuje każdą klatkę filmu. Gdy zaczyna zdjęcia, ma już za sobą miesiące przygotowań i wszyscy dokładnie wiedzą, co będą robić danego dnia. Jego dbałość o szczegóły jest oszałamiająca. Giannina Scott dodawała: – Pejzaże są dla Ridleya bardzo ważne. Jak malarz widzi nastrój poprzez kolor. W naszym filmie jest dużo koloru, zwłaszcza w początkowej jego części. Potem, gdy opowieść przeradza się w tragedię, przechodzimy płynnie w ciemniejsze barwy. Al Pacino konstatował: – Ridley to magia. Któregoś razu wziął mnie na bok i powiedział: „Może zagrasz tę scenę od środka, a potem pierwszą część na końcu„. Nikt nigdy wcześniej nie powiedział mi czegoś takiego. I pomyślałem: ”Cóż, to szaleństwo”. Ale potem to zrobiłem. I zadziałało!
– Scott używa jednego dużego monitora i sześciu do ośmiu mniejszych, które umożliwiają mu montaż filmu podczas kręcenia – wyjaśniał Walsh. – To sposób, którego nauczył się przez lata pracy dla BBC i reżyserowania telewizji na żywo. Dzięki temu może ukończyć scenę w jednym lub dwóch ujęciach. To dobrodziejstwo dla aktorów, którzy nie muszą wielokrotnie powtarzać ujęć, co często wysysa z nich energię twórczą.
O montażystce Claire Simpson Scott mówił, że jest „najlepsza w branży, kropka”. Według niego, montując film podczas zdjęć, zachowuje się czystość i świeżość: – Jeśli siedzisz w montażowni lub pokoju mikserskim i dłubiesz bez końca, tracisz spontaniczność. Zawsze mam materiał zmontowany przez Claire, i wiem, że to jest dobre.
Luksus w dobrej cenie
Według scenografa Arthura Maxa, „na ekranie miały królować elegancja i luksus”: – Świat przywilejów bez żadnych oszczędności – ale z ograniczonym budżetem i zgodnie z harmonogramem.
Wnętrza kręcono w słynnym studiu Cinecittà. Ponadto nakręcono kilka wnętrz i ujęć ulicznych w Mediolanie, w tym jedną scenę, która miała „grać” centrum Manhattanu. – Przeprowadziliśmy głęboki research, ponieważ musieliśmy pokazać produkty firmy Gucci z trzech dekad, a także zainscenizować pokazy mody różnych projektantów – mówił Max, który wraz ze swoim zespołem przeglądał czasopisma, zdjęcia i filmy dokumentalne z interesujących ekipę okresów, by uchwycić charakterystyczne cechy każdej z dekad: – Oświetlenie, którego używano wtedy podczas pokazów mody było bardzo specyficzne. Prezentacja była inna, muzyka też była inna.
Charakterystyczny wygląd mają sklepy. Sklep Gucci przy Piątej Alei na Manhattanie (odwzorowano go w Rzymie) był w całości wykonany z ciemnego drewna, złota i brązu, by – jak wyjaśniał Max – oddać atmosferę „starych pieniędzy”. Dla kontrastu, mediolańskie centrum mody, w którym zjawia się Patrizia, jest błyszczące i modernistyczne, skąpane w srebrze i chromie. Niektóre z nowojorskich lokalizacji były znane Maxowi, który wcześniej pracował dla kilku fotografów mody. Być może najbardziej kultowym miejscem było Studio 54, dyskoteka z końca lat 70., którą odwiedzali członkowie rodziny Gucci.
Szczególnym wyzwaniem było przekształcenie nowoczesnego budynku banku ze szkła i polerowanego kamienia w Mediolanie w nieco tandetny dom handlowy Guccich przy Canal Street na dolnym Manhattanie. – Użyliśmy porowatego betonu, który zespół projektowy pokrył następnie graffiti. Nakładaliśmy warstwy plakatów jeden na drugim, aby oddać wygląd Nowego Jorku z lat 80. XX wieku. Następnie wypełniliśmy przestrzeń dyskontowymi sprzedawcami i ich towarami, dodaliśmy też stare blachy faliste – opowiadał Max. Postawiono skrzynki pocztowe, budki telefoniczne, hydranty przeciwpożarowe, stanowiska sprzedawców hot dogów. – To było dużo pracy, ale się opłaciło – stwierdził Max – ponieważ nie mogliśmy znaleźć niczego podobnego ani we współczesnym Nowym Jorku, ani we Włoszech.
Aby odtworzyć wygląd domu rodzinnego Patrizii, Max konsultował się z członkami swojej włoskiej ekipy filmowej. – Wygląda na to, że wszyscy mieli rodziców lub członków rodziny ze środowiska podobnego do tego, w którym wychowała się Reggiani, co okazało się świetne, by dopracować szczegóły ich stylu życia – mówił.
Jednak przeważnie zadaniem Maxa było ukazanie świata bogatych rezydencji i domów wakacyjnych. Dom Rodolfa Gucciego „zagrała” mediolańska Villa Necchi. – Teraz to muzeum, ale kiedyś mieszkała tu rodzina Necchi. (Necchi był dla włoskich maszyn do szycia tym, czym Singer dla amerykańskich). Poza uproszczeniem niektórych elementów wystroju, aby zwolnić miejsce na kamery, oświetlenie i ekipę, wnętrza pozostały nietknięte. To samo dotyczyło wspaniałych terenów wokół willi – opowiadał scenograf.
Drugą luksusową willą była włoska rezydencja Alda Gucciego, renesansowy dom nad jeziorem Como, wyposażony w antyczne meble. Pierwotnie był to dom arcybiskupa Rzymu w XV i XVI wieku. Inne luksusowe lokale to szwajcarski dom Maurizia, a także współczesny apartament z wysokim sufitem, w którym mieściła się kolekcja sztuki Maurizia, w tym ogromny Rousseau i kilka obrazów Marka Rothko. Szczególnie interesujące pod względem wizualnym było mediolańskie studio projektowe Paola Gucciego. Wykorzystano faktycznie działające studio projektowania tekstyliów w rzymskiej dzielnicy Trastevere. – To niezwykłe studio, w którym pięciu różnych projektantów tekstyliów pracowało w otwartej przestrzeni – tłumaczył Max. – Architektura była modernistyczna, co jest raczej wyjątkowe dla miasta takiego jak Rzym. Myślę, że pierwotnie był to jakiś magazyn, który wyremontowano. Po jednej stronie umieszczono duże szklane okna w stylu Bauhaus. To była przyjemność znaleźć się w tym miejscu, wysokim na dwie kondygnacje i wypełnionym światłem.
Inscenizując kulminacyjną scenę morderstwa, Max pozwolił sobie na odrobinę licentia poetica. Rzeczywiste miejsce zbrodni w Mediolanie było szare i nieatrakcyjne. Max wybrał ulice Rzymu, które wiarygodnie zastąpiły Mediolan. Efektowny kolaż stylów architektonicznych, w tym gotyku i renesansu, miał, jak podkreślał Max, operowy charakter: – W końcu nie kręciliśmy filmu dokumentalnego.
Odnowiono kilka zabytkowych klasycznych samochodów z drugiej połowy XX wieku, w tym Mercedesa 300 z lat 60. i Ferrari GT4 z lat 70. Inne piękne auta z epoki to Maserati Indy z 1971, prowadzony przez Alda Gucciego w filmie, Porsche Targa, kabriolet Mustang z 1968, z silnikiem 289 i Lancia Thema. Lamborghini Diablo z 1991 roku wypożyczono do filmu z muzeum historycznego producenta samochodów. Wykonano też replikę Jaguara C-Type z 1969 roku (Jaguar wyprodukował tylko sześć oryginałów). Auto było dumą i radością Maksa: – To mój wymarzony samochód. Ale jeśli taki posiadasz, potrzebujesz mechanika na cały etat.
Moda mówi
Moda stanowi integralną część fabuły filmu. Projektantka kostiumów do filmu, Janty Yates, od dawna jest cenionym członkiem zespołu producenckiego Scotta. Scott żywo interesował się wyglądem głównej bohaterki filmu, Patrizii Reggiani, która w prawdziwym życiu była „zażartą fashionistką”. – Lady Gaga chciała ubierać się jak jej matka, bardzo świadoma mody i elegancka kobieta – zdradzała Yates. Dla Lady Gagi uszyto lub przestylizowano ponad siedemdziesiąt strojów, a ponieważ Scott fotografuje wieloma kamerami pod różnymi kątami, nawet najbardziej ulotny zestaw musiał być bardzo szczegółowo odtworzony, bo był widoczny z przodu, z boku i z tyłu.
Yates wychwalała Lady Gagę, która przetrwała sześćdziesiąt godzin przymiarek i uczestniczyła w doborze każdego zestawu biżuterii, torebek i butów. Akcesoria, zwłaszcza biżuteria, były niezbędne: – Zamiast jednego naszyjnika Patrizia nosiła dwa i zawsze duże kolczyki. I szpilkę, zwykle broszkę w kształcie zwierzęcia. Większość biżuterii wypożyczyliśmy od najlepszego jubilera w Rzymie. Boucheron i Bulgari dostarczyli niektóre z cenniejszych przedmiotów – zdradzała Yates.
Obuwie Patrizii wykonała rzymska firma obuwnicza o nazwie Pompei, „ponieważ robią najlepsze buty na świecie„, jak oświadczyła Yates. Publiczność po raz pierwszy widzi Patrizię Reggiani, gdy młoda kobieta wysiada z samochodu przed firmą przewozową jej ojca. Zbiera się grupa kierowców ciężarówek, którzy niezbyt subtelnie komentują jej wygląd. Jednym z powodów jest to, co ma na sobie, a mianowicie dopasowany strój, który Yates nazwała ”sukienką va-va-voom” i hołdem dla oryginalnej kreacji Yvesa Saint Laurenta, dopasowanej do szczupłej talii i figury klepsydry.
W kolejnej scenie, gdy Patrizia na przyjęciu spotyka swego przyszłego męża, grająca ją Lady Gaga ubrana jest w wyrazisty strój w tonacji ognistej czerwieni. Wystarczy jeden rzut oka, by publiczność zrozumiała, dlaczego Maurizio daje się natychmiast oczarować.
Źródłem inspiracji dla stylu postaci było zdjęcie słynnej włoskiej aktorki Giny Lollobrigidy, które reżyser Ridley Scott podarował Yates. Bezpośrednio wpłynęło ono na strój, który Patrizia nosi na przyjęciu urodzinowym Alda Gucciego nad jeziorem Como – aż do fryzury i dopasowanej talii. Według Yates, fotografie Helmuta Newtona z tego okresu zainspirowały z kolei strój, który Patrizia nosi, gdy po raz pierwszy przybywa do swojego apartamentu w Nowym Jorku i tańczy na tarasie.
Suknia ślubna Patrizii, do której każdy kawałek koronki był nakładany ręcznie, jest również hołdem dla Lollobrigidy (nazywanej przez Włochów „La Lollo”). Prawdziwa Patrizia miała na sobie znacznie prostszą sukienkę, więc Yates zrobiła jej kopię. Kiedy pokazała zdjęcia Scottowi, wybrał wersję wyszukaną. – Ridley i Janty stwierdzili, że chociaż scena była krótka, miała znaczenie dla postaci, więc strój musiał być naprawdę efektowny – mówił Dominic Young, twórca kostiumów. – Koronkowa sukienka jest bardzo włoska i bardzo zmysłowa i świadczy o tym, że był to najszczęśliwszy i najważniejszy dzień w życiu Patrizii. Większość codziennych ubrań Patrizii w części filmu z lat 80. ma klasyczny krój, ale użyto różnych kolorów i tkanin, także po to, by ułatwić dodawanie wyrazistych akcesoriów. – To stroje na tyle proste, że można je swobodnie nosić i oddać ekstrawagancki styl życia, bez przekształcania ich w krzykliwy kostium – przekonywała Yates. Dwa stroje Patrizii pochodzą z archiwów Gucci. Pierwszy „zagrał” podczas jej podróży do centrum Nowego Jorku, gdy tropiła podróbki Gucci. Drugi został wykorzystany w scenie, w której Patrizia odbiera córkę ze szkoły.
W miarę rozwoju fabuły ubrania Patrizii stają się bardziej eleganckie i dopasowane, co świadczy o jej rosnącej pewności siebie. Na przykład strój Gucci ze skórzaną spódnicą wzmacnia postać, zachęca ją do stawienia oporu, gdy w szkole córki otrzymuje papiery rozwodowe. Później, po rozwodzie i ataku desperacji, Patrizia nosi skórzaną kurtkę w stylu „motocyklowym” i dżinsy. Znikają ekstrawagancje i błyskotki, którymi wcześniej się obwieszała.
Męska odzież w filmie jest bardziej konserwatywna, choć nie mniej klasyczna i także w dużej mierze szyta na zamówienie. – Proporcje Adama Drivera są takie, że żadna istniejąca odzież, nawet dobrze wykonana, nie byłaby odpowiednia. Decyduje o tym jego wysoki wzrost, szerokie ramiona, szeroka klatka piersiowa, ale bardzo szczupła talia – mówiła Yates. Garnitury dla Drivera, Pacino i Ironsa stworzył ten sam krawiec z Nowego Jorku, którego garnitury nosił Denzel Washington w „American Gangster”. – To Anglik, który kiedyś był krawcem na Saville Row, a potem przeniósł się do Ameryki, by otworzyć własny sklep. Jego garnitury są przepiękne – zachwycała się Yates. Inne garnitury dla Pacino i Drivera zaprojektował Zegna. Odzież Paola, w stylu „dandy”, stworzyła firma Sartoria Attolini (Cesare Attolini) z Neapolu. Większość koszul wykonano na zamówienie w Beverly Hills (Anto).
O strojach na pokazy mody Yates mówiła tak: – Zaprezentowaliśmy pokaz mody Versace 1984, który mój współpracownik Stefano DeNardis stworzył od podstaw. Zrobił wszystko. To były niesamowite lata 80. – ogromne ramiona, bardzo wąskie biodra, wysokie obcasy, duże kapelusze. Chwalebny okres. DeNardis odtworzył także pokaz mody Toma Forda z 1995 roku: – Najpiękniejsze aksamitne garnitury dla mężczyzn w jaskrawych żółciach, różach, królewskich błękitach i skórzane kurtki. Stefano był także autorem pokazu mody Paola, który najwyraźniej inspirował się Kubą. Było bardzo dużo ziemistej terakoty i brązów.
Jak mówiła Jana Carboni (makijaż i protetyka), transformacja młodzieńczo wyglądającego Jareda Leto w dość osobliwego Paola Gucciego opierała się w sporym stopniu na wierności dla pierwowzoru tej postaci. Szwed Göran Lundström opracował protezę dla Leto. – Początkowo nie zdawałem sobie sprawy, że Jared w ogóle nie chciał przypominać samego siebie – wspominał. – To dość rzadkie. W większości przypadków aktorzy chcą, abyś zobaczył, że to właśnie oni, tyle że ucharakteryzowani. Minęło trochę czasu, zanim zorientowałem się, że Jared nie chciał być sobą w makijażu. Chciał być nie do poznania. Po trzech tygodniach współpracy Lundström i aktor byli wreszcie usatysfakcjonowani. Wymyślili charakteryzację, która nie tylko oddała wygląd Paola Gucciego, ale też wiele o nim mówiła. W trakcie zdjęć dokonywano poprawek, aby zaznaczyć starzenie się postaci, w szczególności siwienie włosów (łysina na górze, ale długie włosy po bokach i z tyłu).
Lundström i zespół charakteryzatorów zwracali uwagę na cienką granicę między imitacją a karykaturą. – Chcieliśmy, aby Jared wyglądał jak Paolo, i żeby nie było widać, że nosi protezy – mówił. Osiągnięcie tego efektu wymagało co najmniej czterech godzin pracy dziennie. Ponieważ film obejmuje trzy dekady, wyzwaniem dla zespołu charakteryzatorów było pokazanie różnic w makijażu i fryzurach.
Muzyka w filmie to szeroki wachlarz popu i opery, z odrobiną jazzu. Oryginalna ścieżka dźwiękowa Harry’ego Gregsona-Williamsa („Marsjanin”) skupia się głównie na różnych fazach relacji między Patrizią i Mauriziem. Kompozytor wyjaśniał: – Koncepcja muzyki była taka, że miała być jak włoski utwór muzyczny. Zaczyna się od tego, że Patrizia i Maurizio zakochują się w sobie, potem biorą ślub, robią wspólnie interesy i ostatecznie wypadają z torów. Arię z opery „Czarodziejski flet”, którą słyszymy w filmie, wykonuje brytyjska wokalistka Florence Andrews, dla której rola Jenny Gucci to filmowy debiut.
Będą Oscary?
W styczniu 2021, podczas wywiadu dla włoskiego magazynu „Novella 2000”, Patrizia Reggiani poparła Lady Gagę jako odtwórczynię jej postaci w filmie. Jednak w marcu Reggiani, udzielając kolejnego wywiadu, tym razem dla Agenzia Nazionale Stampa Associata (ANSA), powiedziała, iż jest zirytowana tym, że Lady Gaga nie próbowała się z nią skontaktować. Mówiła: – Nie chodzi mi o pieniądze, gdyż z tego filmu nie dostanę ani centa, tutaj chodzi o zdrowy rozsądek i szacunek. Lady Gaga tłumaczyła jednak w mediach, że nie chciała, by ktokolwiek albo cokolwiek wpłynęło na jej postrzeganie tej postaci; nie przeczytała także książki Sary Gay Forden. – Czułam, że jestem w stanie oddać tej historii sprawiedliwość jedynie wówczas, gdy podejdę do niej jak dociekliwa kobieta o dziennikarskiej duszy, która czyta między wierszami scenariusza – oznajmiła brytyjskiemu „Vogue”. – Chodzi o to, że nikt nie powinien mi mówić, kim była Patrizia Gucci. Nawet Patrizia Gucci.
Występ Lady Gagi wzbudza ogromne emocje, zwłaszcza jej spektakularna metamorfoza. Lady Gadze pomogli przeistoczyć się w Patrizię charakteryzatorzy Frederic Aspiras i Sara Tanno. Lady Gaga w cytowanej rozmowie z brytyjską edycją „Vogue„ przyznała, że również poza planem filmowym zachowywała się i mówiła jak jej bohaterka. Jeśli przez półtora roku „była„ Patrizią, to przez co najmniej 9 miesięcy bezwzględnie dbała o to, by posługiwać się wyłącznie włoskim akcentem (od dialektu z Vignoli do sposobu mówienia klasy wyższej z Mediolanu i Florencji). Tego zaś nie mogła osiągnąć jako blondynka, dlatego ufarbowanie włosów na ciemny kolor było jej pierwszym krokiem, by ”stać się” Patrizią.
W dniu brytyjskiej premiery filmu (9 listopada, Odeon Luxe Leicester Square, Londyn), w której wzięli udział, obok Lady Gagi, także Jared Leto, Jeremy Irons, Adam Driver, Salma Hayek i Camille Cottin, pisano w mediach szeroko o tym, że Lady Gaga będzie kandydatką do Oscara w kategorii Najlepsza pierwszoplanowa rola kobieca.
O aktorach
Lady Gaga (Patrizia Reggiani)
Urodziła się w Nowym Jorku 28.03.1986 roku jako Stefani Joanne Angelina Germanotta. Do tej pory ma na koncie dwanaście nagród Grammy, Złoty Glob, Oscara oraz nagrodę BAFTA. Nagrodę Akademii odebrała w 2019 za przebój „Shallow„ z filmu „Narodziny gwiazdy„. Jest posiadaczką 11 statuetek MTV Video Music Awards (VMA), które zdobyła w latach 2009–2020. Do historii przeszła jako wokalistka, która jako jedyna artystka na świecie zdobyła w jednym roku nagrody: Grammy, BAFTA, Złoty Glob i Oscara. Równolegle była nominowana do nagrody Akademii w kategorii Najlepsza aktorka pierwszoplanowa. 20 stycznia 2021 roku, podczas ceremonii zaprzysiężenia Joego Bidena na 46. prezydenta Stanów Zjednoczonych, zaśpiewała hymn narodowy „The Star-Spangled Banner”. Odniosła wielki kasowy sukces, występując w ”Narodzinach gwiazdy” (2018).
Filmografia:
2001 – The Sopranos (HBO, TVP: Rodzina Soprano, odc. The Telltale Moozadell, prem. TV 22.04.2001), 2012 – Faceci w czerni III (Men in Black III), The Simpsons (serial TV, Simpsonowie, odc. Lisa Goes Gaga, tylko głos), 2014 – Maczeta zabija (Machete Kills), Muppety: Poza prawem (Muppets Most Wanted), Sin City 2: Damulka warta grzechu (Sin City 2: A Dame to Kill For), 2015 – American Horror Story (serial TV, 15 odc. w latach 2015–2016), 2018 – Narodziny gwiazdy (Star is Born), 2021 – Dom Gucci (House of Gucci)
Adam Driver (Maurizio Gucci)
Urodził się 19.11.1983 w San Diego. Martin Scorsese nazwał go najlepszym aktorem swego pokolenia. Po zamachach z 11 września 2001 roku, osiemnastoletni Adam Driver wstąpił do Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych. Z powodu kontuzji, po prawie trzech latach, powrócił do cywila, aby w 2005 roku rozpocząć studia aktorskie w Juilliard School. Występował w przedstawieniach na Broadwayu, a dzięki roli Adama Sacklera w serialu HBO „Dziewczyny„ zaczął być rozpoznawalny. Sławę przyniósł mu udział w filmie „Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy„ (2015), w którym wcielił się w rolę Kylo Rena. Jego kariera nabrała po tym rozpędu: wystąpił m.in. w „Milczeniu„ Martina Scorsese, „Patersonie” Jima Jarmuscha oraz ”Czarnym bractwie. BlacKkKlansman” Spike’a Lee (2018), która to rola przyniosła mu nominację do Oscara w kategorii Najlepszy aktor drugoplanowy. Za rolę w filmie Noaha Baumbacha ”Historia małżeńska” (2019) otrzymał nominację w kategorii Najlepszy aktor pierwszoplanowy. Wraz z żoną Joanne Tucker założył organizację non-profit Arts in the Armed Forces (AITAF), która organizuje przedstawienia teatralne dla oddziałów wojskowych w Stanach Zjednoczonych oraz za granicą.
Filmografia:
2009 – The Unusuals (serial TV, Komisariat drugi, odc. The E.I.D., prem. TV 17.06.2009), 2010 – Archangel (kr.m.), Goldstar, Ohio (kr.m.), Law & Order (serial TV, Polsat: Prawo i porządek, odc. Brilliant Disguise, prem. TV 8.03.2010), You Don’t Know Jack (TV, HBO: Jack, jakiego nie znacie), The Wonderful Maladys (TV), 2011 – J. Edgar, I’m Coming Over (kr.m.), The Basement (kr.m.), 2012 – Gaybay, Not Waving But Drowning, Frances Ha (Frances Ha), Lincoln (Lincoln), Dziewczyny (serial TV, HBO: Girls, 49 odc. w latach 2012-2017), 2013 – The River (kr.m.), Bluebird, Co jest grane, Davis? (Inside Llewyn Davis), Tracks, The F Word, 2014 – Złaknieni (Hungry Hearts), While We’re Young, This Is Where I Leave You, 2015 – Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy (Star Wars: The Force Awakens), 2016 – Midnight Special, Paterson (Paterson), Milczenie (Silence), 2017 – Opowieści o rodzinie Meyerowitz (utwory wybrane) (The Meyerowitz Stories [New and Selected]), Logan Lucky, Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi (Star Wars: The Last Jedi), 2018 – Człowiek, który zabił Don Kichota (The Man Who Killed Don Quixote), Czarne bractwo. BlacKkKlansman (BlacKkKlansman), 2019 – Raport (The Report), Historia małżeńska (Marriage Story), Truposze nie umierają (Dead Don’t Die), Gwiezdne wojny: Skywalker. Odrodzenie (Star Wars: The Rise of Skywalker), 2021 – Annette (Annette), Ostatni pojedynek (The Last Duel), Dom Gucci (House of Gucci), White Noise (w realizacji), 65 (w realizacji)
O twórcach filmu
Ridley Scott (reżyseria)
Angielski reżyser i producent. Urodził się 30.11.1937 r. Swój pierwszy film zrealizował jeszcze podczas nauki w Royal Academy of Art. Po jej ukończeniu z wyróżnieniem, wyjechał na roczne stypendium do USA, gdzie pracował przy realizacji filmów dokumentalnych. Po powrocie do Wielkiej Brytanii znalazł zatrudnienie w telewizji BBC, gdzie bardzo szybko awansował na stanowisko niezależnego reżysera. W 1967 opuścił telewizję i otworzył swoją własną firmę Ridley Scott Associates. Przez kolejnych dziesięć lat zrealizował około dwóch tysięcy reklam, z których wiele zostało nagrodzonych. W 1977 zadebiutował jako reżyser filmowy bardzo dobrze przyjętym przez krytykę „Pojedynkiem„, na podstawie opowiadania Josepha Conrada. Na festiwalu w Cannes otrzymał za ten film nagrodę za najlepszy debiut. W 1979 roku nakręcił jeden ze swoich najlepszych filmów – „Obcy – ósmy pasażer Nostromo„. Trzy lata później powstał „Łowca androidów”, film, który mimo początkowych niepochlebnych recenzji, wymieniany jest wśród najwybitniejszych obrazów science-fiction w historii kina. Kolejny wielki sukces Scotta to ”Gladiator”. Reżyser jest producentem większości swoich filmów i ma zawsze prawo do ich ostatecznego montażu.
Filmografia (jako reżyser):
1977 – Pojedynek (The Duellists), 1979 – Obcy – ósmy pasażer Nostromo (Alien), 1982 – Blade Runner (wideo, TVP, DVD: Łowca androidów), 1985 – Legend (wideo, TVP, Polsat, DVD: Legenda), 1987 – Osaczona (Someone to Watch Over Me), 1989 – Black Rain (wideo, TVP: Czarny deszcz), 1991 – Thelma i Louise (Thelma & Louise), 1992 – 1492: Wyprawa do raju (1492: Conquest of Paradise), 1996 – Sztorm (White Squall), 1997 – G.I. Jane (G.I. Jane), 2000 – Gladiator (Gladiator), 2001 – Helikopter w ogniu (Black Hawk Down), Hannibal (Hannibal), 2003 – Naciągacze (Matchstick Men), 2005 – Królestwo niebieskie (Kingdom of Heaven), 2006 – Dobry rok (A Good Year), 2007 – American Gangster (American Gangster), 2008 – W sieci kłamstw (Body of Lies), 2010 – Robin Hood (Robin Hood), 2012 – Prometeusz (Prometheus), 2013 – Adwokat (The Counselor), 2014 – Exodus: Bogowie i królowie (Exodus: Gods and Kings), 2015 – Marsjanin (The Martian), 2017 – Obcy: Przymierze (Alien: Covenant), Wszystkie pieniądze świata (All the Money in the World), 2020 – Wychowane przez wilki (serial TV, HBO: Raised by Wolves, 2 odc.), 2021 – Ostatni pojedynek (The Last Duel), Dom Gucci (House of Gucci), 2022 – Kidbag (w realizacji), 2023 – Gladiator 2 (w realizacji)
Dariusz Wolski (zdjęcia)
Urodził się 7.05.1956 r. w Warszawie. Podjął studia w łódzkiej Szkole Filmowej. Po przybyciu do Nowego Jorku w 1979, pracował przy filmach dokumentalnych oraz niskobudżetowych niezależnych produkcjach filmowych. Wkrótce przeniósł się do Los Angeles, gdzie współpracował m.in. z Davidem Fincherem, Alexem Proyasem i Jake’em Scottem przy produkcji wideoklipów. Ma na koncie ponad sto teledysków. Tworzył klipy dla Davida Bowiego i Eminema, Keitha Richardsa i Boba Dylana, Eltona Johna i Aerosmith. Otrzymał trzy nominacje do MTV Music Awards. Wolski jest dziś w Stanach Zjednoczonych cenionym operatorem, czego wyrazem jego praca przy superprodukcjach, takich jak cykl „Piraci z Karaibów„. Regularnie współpracuje z Ridleyem Scottem. Członkowie Amerykańskiej Akademii Filmowej wyróżnili go nominacją do Oscara za pracę przy ”Nowinach ze świata” (2020), westernie Paula Greengrassa.
Filmografia:
1988 – Nightfall, 1990 – Chains of Gold (wideo: Łańcuchy złota), 1993 – Krwawy Romeo (Romeo Is Bleeding), 1994 – Kruk (The Crow), 1996 – Fan (The Fan), 1998 – Morderstwo doskonałe (A Perfect Murder), Mroczne miasto (Dark City), 2000 – Regulamin zabijania (Rules of Engagement), 2001 – Mexican (The Mexican), 2002 – Bad Company. Czeski łącznik (Bad Company), 2003 – Piraci z Karaibów. Klątwa Czarnej Perły (Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl), 2005 – Siła strachu (Hide and Seek), 2006 – Piraci z Karaibów: Skrzynia umarlaka (Pirates of the Caribbean: Dead Man’s Chest), 2007 – Namastey London, Piraci z Karaibów: Na krańcu świata (Pirates of the Caribbean: At World’s End), Sweeney Todd: Demoniczny golibroda z Fleet Street (Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street), 2008 – Eagle Eye, 2010 – Alicja w Krainie Czarów (Alice in the Wonderland), 2011 – Dziennik zakrapiany rumem (The Rum Diary), Piraci z Karaibów: Na nieznanych wodach (Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides), 2012 – Prometeusz (Prometheus), 2013 – Adwokat (The Counselor), 2014 – Exodus: Bogowie i królowie (Exodus: Gods and Kings), 2015 – Marsjanin (The Martian), The Walk. Sięgając chmur (The Walk), 2017 – Wszystkie pieniądze świata (All the Money in the World), Obcy: Przymierze (Alien: Covenant), War Machine, 2018 – Sicario 2: Soldado (Sicario: Day of the Soldado), 2020 – News of the World (Netflix: Nowiny ze świata), Raised by Wolves (serial TV, odc. 1–2), 2021 – Ostatni pojedynek (The Last Duel), Dom Gucci (House of Gucci)
Tytuł oryginalny: House of Gucci
Tytuł polski: Dom Gucci
Reżyseria: Ridley Scott
Scenariusz: Becky Johnston, Roberto Bentivegna na podstawie książki „Dom Gucci. Potęga mody, szaleństwo pieniędzy, gorycz upadku„ (”The House of Gucci: A Sensational Story of Murder, Madness, Glamour and Greed”) Sary Gay Forden
Wykonawcy:
Lady Gaga Patrizia Reggiani
Adam Driver Maurizio Gucci
Jared Leto Paolo Gucci
Jeremy Irons Rodolfo Gucci
Salma Hayek Pina Auriemma
Al Pacino Aldo Gucci
Jack Huston Domenico De Sole
Reeve Carney Tom Ford
Camille Cottin Paola Franchi
Mădălina Diana Ghenea Sophia Loren
Mehdi Nebbou Said
Miloud Berad Benamara Omar
Youssef Kerkour Nemir Kirdar
Vincent Riotta Fernando Reggiani
Mia McGovern Zaini Alessandra Gucci
Florence Andrews Jenny Gucci
Andrea Piedimonte Bodini Ivano Savoni
Gaetano Bruno Franco
Alexia Murray Silvana Reggiani
Muzyka: Harry Gregson-Williams
Zdjęcia: Dariusz Wolski
Montaż: Claire Simpson
Scenografia: Arthur Max
Dekoracje: Cristina Onori
Efekty specjalne: Stefano Pepin
Efekty wizualne: Christoph Roth
Kostiumy: Janty Yates
Producenci: Ridley Scott, Giannina Scott, Kevin J. Walsh, Mark Huffam
Producenci wykonawczy: Kevin Ulrich, Megan Ellison, Aidan Elliott, Marco Valerio Pugini, Aaron L. Gilbert, Jason Cloth
Produkcja: Metro-Goldwyn-Mayer – Bron Creative – Scott Free Productions, USA 2021
Czas: 157 min.
Premiera światowa: 09.11.2021 (uroczysty pokaz w Wielkiej Brytanii)
24.11.2021 (światowa premiera w amerykańskich kinach)
Premiera polska: 26.11.2021
Dystrybucja w Polsce: Forum Film Poland
Dozwolony od lat: 15
* * *
Kliknij tutaj i zobacz najnowsze informacje, zapowiedzi, zwiastuny i inne przygotowane przez nas materiały ze świata filmów historycznych i kostiumowych.
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
Film perfekcyjny
Scenografia - na oskara
Muzyka na oskara! niezwykłe kreacje aktorskie- Lady GaGa, Adam Driver
I drugoplanowe „perełki”,Jared Leto,JeromyIrons,Al Pacino, a scenografia i kostium - czy Guccim czy Arthur Max- na Oskara zasłużyli!