Od maszyny do biegania po e-bike’a, czyli historia roweru w pigułce

W Europie historia roweru rozpoczyna się dopiero pod koniec XV wieku, kiedy to opracowano plany maszyny biegowej. Do dzisiaj jednak nie ma pewności, czy na ich podstawie powstał prototyp. Udokumentowane źródła wskazują, że pierwsze konstrukcje na naszym kontynencie pojawiły się na przełomie XVIII i XIX wieku.

Maszyna do biegania, welocyped i bicykl, czyli rowerowe początki

Zanim postała pierwsza kolarzówka, stworzono wiele projektów, które zyskiwały uznanie stopniowo. Prototyp pierwszego europejskiego roweru został skonstruowany przez hrabię Mède de Sivraca w drugiej połowie XVIII w. Model ten opierał się na dwóch kołach i dzisiaj wiadomo o nim tyle, że sprawiał użytkownikowi niemałe problemy w sterowaniu.

Następnym przełomem był rok 1818, kiedy to niemiecki baron Karl von Drais opracował „maszynę do biegania”. Miała ona drewnianą ramę, 27-calowe koła ze stalowymi oponami oraz skórzane siedzisko. Chociaż wynalazek ten wzbudził powszechne zainteresowanie, moda była przejściowa.

Ponad 40 lat później we Francji powstał welocyd, który wyposażono w napęd – na przednim kole zamontowano pedały. Po dekadzie, w 1870 roku, Brytyjczycy opracowali bicykl, czyli popularny pojazd z dużym, skrętnym kołem z przodu i małym tylnym. Zmiana dotyczyła nie tylko rozmiaru, ale także budowy kół. Miały one szprychy, a stalową oponę zastąpiono po raz pierwszy gumową.

Przełomowa końcówka XIX wieku i igrzyska olimpijskie

Jednakowy rozmiar kół z przodu i z tyłu to innowacja, która przyniosła przełom. Wprowadził ją John Kemp Starley w 1885 roku. Dodatkowo zastosował napęd na tylne koło oraz hamulec cierny. Krokiem milowym, który nastąpił trzy lata później, było stworzenie przez Johna Dunlopa opony pneumatycznej. Każda z tych modyfikacji przyczyniła się do zwiększenia bezpieczeństwa oraz komfortu podróżowania. Mniej więcej w tym samym czasie rozpoczęto prace nad konstrukcją ram, dzięki czemu zaczynały już one przypominać dzisiejsze modele, w tym damskie z obniżonym przekrokiem. Powstały także pierwsze przerzutki.

Zmiany konstrukcyjne, które przyniósł koniec XIX w., przyczyniły się do popularyzacji jazdy na rowerze. Kolarstwo stało się dyscypliną olimpijską – najpierw jednorazowo w 1896, a potem na stałe od 1912 roku. Zawody rowerowe na najważniejszych na świecie igrzyskach najlepiej świadczą o sukcesie dwóch kółek.

Polska historia rowerów

Siedziba Warszawskiego Towarzystwa cyklistów na Dynasach

Moda na rowery nie ominęła również będącej pod zaborami Polski, czego najlepszym dowodem są pierwsze krajowe wyścigi kolarskie. Oficjalnie za początek kolarstwa nad Wisłą uznaje się rok 1886, w którym powołano Warszawskie Towarzystwo Cyklistów.

Potencjał kolarstwa został szybko dostrzeżony przez biznes. Już na przełomie XIX i XX wieku powstała w Łodzi pierwsza Polska Fabryka Rowerów i Motocykli „Wicher„. Niedługo później produkcję tego typu maszyn rozpoczęła fabryka broni „Łucznik„ z Radomia. Tuż po II Wojnie Światowej powstał ”Romet”, znany pod nazwą Zjednoczonych Zakładów Rowerowych.

Rowery do zadań specjalnych, czyli początki specjalizacji

Dynamicznie rosnące zainteresowanie kolarstwem sprawiło, że szybko zaczęły powstawać modele dostosowane do potrzeb różnych grup odbiorców. Eksperymentowano z modelami poziomymi, a na początku XX wieku na potrzeby armii powstał pierwszy składak.

Szczególnie ciekawym wydaje się fakt, iż na początku XIX i XX w. zaczęto prace nad modelami elektrycznymi. Ostatecznie ich prototyp, podobny do dzisiaj popularnych e-bike’ów, został opracowany w 1975 roku przez markę Panasonic.

Stosunkowo młodym wynalazkiem są rowery MTB, które wykreował w latach 70. ubiegłego stulecia Gary Fisher. Nowatorski koncept był odpowiedzią na zakaz jazdy po masywie Mount Tamalpais w Kalifornii. Ten sam kolarz jest propagatorem modeli górskich na kołach o wielkości 29„ i 27,5”, które w latach 90. wymyśliła firma WTB.

^{Artykuł sponsorowany powstał we współpracy z centrumrowerowe.pl}