Elżbieta Granowska. Żonie Jagiełły zgotowano parszywy pogrzeb z wiwatami, że umarła

Elżbieta Granowska (z Pilczy). Trzecia żona Jagiełły

Elżbieta Granowska (z Pilczy)

Elżbieta Granowska była trzecią małżonką Władysława Jagiełły. Wcześniej poślubił Jadwigę i Annę Cylejską. Pierwsze dwa małżeństwa były z kobietami, w których płynęła królewska krew, a w dodatku były młodego wieku. Tymczasem związek z Elżbietą można uznać za mezalians. Dodatkowo Elżbieta miała 47 lat, co w wątpliwość stawiało urodzenie przez nią syna, na którego Jagiełło czekał. Nieprzychylni za wadę wskazywali również to, że wybranka króla była wcześniej trzykrotnie zamężna. To w oczach wielu ówczesnych dyskredytowało Elżbietę. W efekcie królowa nie była akceptowana przez znaczną część dworu.

Jagiełło faktycznie szantażem wymusił zgodę na ten ślub. Postawił sprawę jasno: albo będzie zgoda na małżeństwo z Elżbietą, albo on wraca na Litwę, w Polsce zostawiając swoją córkę. Wszystko wyglądało na to, że król po prostu się zakochał. Groźbę króla potraktowano poważnie, gdyż ostatecznie polscy panowie na to pozwolili. To jednak nie zmieniło negatywnego stosunku, przynajmniej części wpływowych możnowładców, do królowej.

Śmierć królowej Elżbiety Granowskiej

Władysław Jagiełło

Elżbieta miała naprawdę ciężki los na dworze Jagiełły. Kochana przez króla nie była akceptowana przez królewskie otoczenie. Nienawiść do niej była tak duża, że nawet sekretarz królewski Stanisław Ciołek napisał okrutny paszkwil na królową, w którym porównywał małżeństwo króla z Elżbietą do małżeństwa lwa ze świnią. Za to na pewien czas został usunięty z dworu, wrócił na niego po śmierci królowej. Jagiełło po raz kolejny pokazał nadzwyczajne miłosierdzie.

Wieść o śmierci królowej zastała króla w Brześciu na Kujawach. Elżbieta zmarła 12 maja, wiadomość o tym do Jagiełły dotarła 15 maja. Dokładną relację przebiegu uroczystości opisał w Kronice Jan Długosz, który urodził się już za życia królowej. Relacja ta jednak jest stronnicza, ale z braku alternatywnych źródeł musimy na niej bazować. Jednak warto wiedzieć, że Długosz nie lubił królowej. Jako duchowny ani nie skrytykował paszkwilu Ciołka, a i sam wydaje się, że radością przyjmował opisane postawy. Tę relację należy odczytywać jako opis reakcji jednej z opcji obecnych na dworze. Notabene nie wystawia jej zbyt dobrej oceny.

Pogrzeb królowej Elżbiety Granowskiej

Elżbieta Granowska

Według Długosza śmierć Elżbiety wywołała głęboką radość nie tylko na dworze, ale także wśród poddanych polskiego króla. Nad trumną królowej miano urządzić większą owację niż podczas jej koronacji. W dodatku żałobni ubrali się w odświętne szaty, wiwatując wśród śmiechu i radości. Na dodatek obrzucano ją wieloma zniewagami i kpiono z niej.

Tylko Jagiełło miał okazywać smutek z powodu jej śmierci. Król dla pamięci żony zarządził odprawienie w kościele w Brześciu uroczystych egzewie.

Królową pochowano w kaplicy Mansjonarskiej katedry wawelskiej. Po dwustu latach ponownie zmącono jej spokój. Jej kości bowiem w 1586 r. przeniesiono w inne, nieznane miejsce, aby zrobić miejsce na pochówek Stefana Batorego.

Bibliografia:

1. M. Duczmal, Elżbieta z Pilczy, Jagiellonowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1996.
2. T. Jurek, E. Kizik, Historia Polski do 1572, Warszawa 2019.
3. P. Kantecki, Elżbieta, trzecia żona Jagiełły. Opowiadanie historyczne, Lwów 1874.
4. J. Krzyżaniakowa, J. Ochmański, Władysław II Jagiełło, Wrocław 1990.
5. M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2003.
6. S. Szczur, Historia Polski średniowiecze, Kraków 2002.
7. Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 10 i 11, oprac. D. Turkowska i M. Kowalczyk, Warszawa 2009.