Kryzys demograficzny w Polsce potwierdzony spadkiem urodzeń w 2022. Nowe dane GUS |
W świetle najnowszych danych, Polska stoi przed poważnym wyzwaniem demograficznym. Spadek liczby urodzeń w 2022 roku, do poziomu najniższego w powojennym okresie, potwierdza wejście kraju w kolejny kryzys demograficzny. Sytuację tę zbadał Główny Urząd Statystyczny (GUS).
rodzenia żywe w latach 1946–2022 – wyże i niże demograficzne / fot. GUS
Urodzenia pełnią kluczową rolę w kształtowaniu liczby i struktury ludności danego kraju. Dla stabilnego rozwoju demograficznego w Polsce, na każde 100 kobiet w wieku rozrodczym powinno przypadać co najmniej 210–215 urodzeń. Jednak w 2022 r. ten wskaźnik wyniósł jedynie około 126. Taki trend jest rezultatem decyzji młodych ludzi o późniejszym zakładaniu rodziny i posiadaniu mniejszej liczby potomstwa lub wyborze życia w samotności.
Choć Polska odnotowuje spadki urodzeń już od trzech dekad, to w 2022 r. zanotowano szczególny spadek o 27 tys. do poziomu 305 tys., co jest najniższym wynikiem od czasów zakończenia II wojny światowej.
Jednakże, ciekawą obserwacją jest fakt, że na obszarach wiejskich notuje się wyższy współczynnik urodzeń (8,3‰) w porównaniu do miast (7,9‰). Ponadto, najwyższe wskaźniki urodzeń odnotowano w województwach takich jak mazowieckie, małopolskie, pomorskie oraz wielkopolskie, gdzie współczynniki te kształtują się w granicach 8,7-9,1‰.
W odniesieniu do struktury wiekowej Polski, w 2022 roku liczba dzieci poniżej 15 roku życia spadła o 88 tys. do poziomu ponad 5,8 mln. W przeciwnym kierunku zmierza grupa osób w wieku 65 lat i więcej, która zwiększyła się o 178 tys. do ponad 7,3 mln, stanowiąc 19,5% ogółu populacji.
Sytuację komplikuje także zmniejszający się odsetek osób w wieku produkcyjnym, który w 2022 roku osiągnął poziom 58,7%. W porównaniu z rokiem poprzednim, jest to spadek o 216 tys. osób.
W kontekście tych danych, GUS podkreśla, że Polska nie powinna spodziewać się szybkiego powrotu do wysokich wskaźników dzietności powyżej 2.
Analiza danych demograficznych z ostatnich trzech dekad w Polsce ukazuje interesującą tendencję dotyczącą wieku matek w chwili rodzenia. Po 1990 roku, najwyższa płodność kobiet przeniosła się z grupy wiekowej 20–24 lata do grupy 25–29 lat, a obecnie obejmuje również kobiety w wieku 30–34 lata. Co więcej, znaczący wzrost płodności zauważalny jest także wśród kobiet z najstarszych grup wiekowych. W rezultacie, w 2022 roku, kobiety w wieku 30 lat i więcej stanowiły 55% wszystkich matek, co stanowi podwojenie tej wartości w porównaniu do danych z początku lat 90.
Efektem tych zmian jest podniesienie średniego wieku kobiet w chwili rodzenia dziecka. W 2022 roku mediana tego wieku wyniosła 31 lat, w porównaniu do około 26 lat na przełomie lat 1990–2000. Równie znaczący wzrost odnotowano w przypadku średniego wieku, w którym kobiety rodzą swoje pierwsze dziecko – w 2022 roku wyniósł on prawie 29 lat, co stanowi wzrost o 6 lat w porównaniu z okresem sprzed trzech dekad.
Opracowano na podstawie publikacji GUS Sytuacja demograficzna Polski do 2022 r.
Czytaj także:
- Historia ludności Polski. Liczba mieszkańców Polski w średniowieczu, nowożytności, II RP i współcześnie
- Polska najludniejsza w swojej historii? Po raz pierwszy przekroczyliśmy 40 mln mieszkańców?
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
