Eugeniusz Romer. Do Sejmu trafiła uchwała upamiętniająca wielkiego geografia i kartografa

Grupa posłów PiS wniosła do Sejmu projekt uchwały w sprawie upamiętnienia Eugeniusza Romera w 70. rocznicę śmierci.

Eugeniusz Mikołaj Romer

Projekt uchwały:

Eugeniusz Mikołaj Romer, wielki polski geograf i kartograf oraz geopolityk, podróżnik, geolog, pedagog, encyklopedysta i publicysta, a także działacz niepodległościowy urodził się 3 lutego 1871 roku we Lwowie w rodzinie Edmunda – powstańca styczniowego. W młodości mieszkał na Podkarpaciu. Jego starszy brat – generał Jan Romer był jednym z bohaterów wojny polsko-bolszewickiej.

Był profesorem Uniwersytetów Lwowskiego i Jagiellońskiego, wiceprezydentem Międzynarodowej Unii Geograficznej. Badał m.in. Karpaty Wschodnie i Alpy, góry Dalekiego Wschodu, a później Tatry i góry zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej.

Przed I wojną światową związał się we Lwowie z młodzieżowym ruchem narodowo-niepodległościowym „Zarzewie” i współtworzył tajną Armię Polską oraz Polski Związek Wojskowy, a w1911 roku Polskie Drużyny Strzeleckie – paramilitarną organizację ćwiczącą kadry dla przyszłego polskiego wojska. „Drużyniacy” przystąpili później do współpracy ze „Strzelcami” Józefa Piłsudskiego, a po wybuchu I wojny światowej stali się częścią Legionów Polskich.

Stworzył geopolityczną koncepcję „pomostowości” ziem polskich, które według niego odgrywały kluczową rolę w obszarze pomiędzy Morzami Bałtyckim i Czarnym, co koresponduje ze współczesną koncepcją Międzymorza. Współtworzył wydawnictwo „Książnica – Atlas”, a w efekcie licznych przełomowych prac stał się ojcem polskiej kartografii.

Był autorem najważniejszego opracowania kartograficzno-statystycznego dotyczącego ziem Rzeczypospolitej „Geograficzno-statystycznego atlasu Polski” wydanego w 1916 roku. To dzieło oraz osobiste zaangażowanie Eugeniusza Romera odegrały dużą rolę w pracach polskiej delegacji na konferencję pokojową w Wersalu i w ustaleniu granic Polski i państw sąsiednich odrodzonych po I wojnie światowej. Podczas paryskiej konferencji kierował pracami Biura Geograficznego przy Komitecie Narodowym Polskim Romana Dmowskiego.

Następnie pracował też jako ekspert Ministerstwa Spraw Zagranicznych w latach 1920-1921 podczas konferencji w Rydze kończącej wojnę polsko-bolszewicką.

W latach niepodległej II Rzeczypospolitej założył Instytut Kartograficzny, wykładał na uniwersytetach i pracował w „Książnicy – Atlas”, redagował „Czasopismo Geograficzne” i „Polski Przegląd Kartograficzny”. Był też przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Geograficznego, które pracowało nad integracją i efektywnym rozwojem całego obszaru Polski oraz szeroką akcją edukacyjną i patriotyczną w celu podniesienia świadomości narodowej i społecznej.

W czasie II wojny światowej ukrywał się we Lwowie i Warszawie, a po wojnie objął katedrę geografii na Uniwersytecie Jagiellońskim i kierownictwo Instytutu Geograficznego. W 1946 roku reaktywował we Wrocławiu „Książnicę – Atlas”, która wydała wiele jego atlasów Polski i świata. Opracował też jako pierwszy badacz wydzielenie regionów klimatycznych Polski.

Był redaktorem dzieła „Encyklopedia. Zbiór wiadomości z wszystkich dziedzin wiedzy – polska encyklopedia” wydawanej przed I wojną światową w zaborze austriackim, autorem licznych prac z zakresu kartografii, geografii, klimatologii i geomorfologii, a także wspomnień.

Eugeniusz Romer zmarł 28 stycznia 1954 roku w Krakowie i został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim, zgodnie z jego wolą w grobie skierowanym w stronę Lwowa.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 70. rocznicę śmierci Eugeniusza Romera oddaje hołd najwybitniejszemu polskiemu geografowi i kartografowi, zasłużonemu w odzyskaniu przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej i ustaleniu jej granic.