Tydzień Kuriera Polskiego w Łodzi

W Muzeum Miasta Łodzi znalazł swoje miejsce wyjątkowy bohater – postać, która według wielu historyków zasłużyła na obecność w pierwszym rzędzie i na pierwszych stronach współczesnej historii Polski - Jan Karski.

Na parterze Muzeum mieści się Gabinet Jana Karskiego, dyplomaty, historyka, kuriera, uznanego autorytetu moralnego i naukowego, który jako świadek Holokaustu i Emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego stał się symbolem solidarności z narodem żydowskim. Za swoją działalność został uhonorowany najwyższymi odznaczeniami państwowymi: polskim Orderem Orła Białego i amerykańskim Medalem Wolności.

Przywracając pamięć o Janie Karskim i jego misji Muzeum Miasta Łodzi zaprasza w dniach 24-30 września na tygodniowy program wydarzeń obchodów Tygodnia Kuriera Polskiego Państwa Podziemnego w ramach projektu Jan Karski – powrót bohatera.

Wśród proponowanych wydarzeń warto wymienić grę miejską „Operacja Witold„, która rozegra się w sobotę 29 września o godzinie 12.00 w przestrzeni miejskiej. Scenariusz został oparty na fragmentach życia Jana Karskiego (dzieciństwo w Łodzi, misje kurierskie) z wykorzystaniem charakterystycznych miejsc mających symboliczne odniesienie do biografii bohatera: kanał ”Dętka” pod placem Wolności, teren Lizmannstadt Getto, Gabinety: Jana Karskiego, Juliana Tuwima i Marka Edelmana w Muzeum Miasta Łodzi, piwnica z odtworzoną radiostacją w kamienicy na placu Wolności). Zadaniem uczestników będzie dotarcie do wyznaczonych miejsc uwzględnionych w karcie gry i rozwiązanie czekających tam zadań.

Podsumowaniem Tygodnia Kuriera Polskiego Państwa Podziemnego będzie panel dyskusyjny z tematem przewodnim Dziedzictwo Karskiego – tolerancja i odpowiedzialność, odwaga i sprzeciw, z udziałem historyków, etyków i pedagogów. W czasie spotkania zostaną zaprezentowane efekty projektu Jan Karski – powrót bohatera w postaci multimedialnego wydawnictwa edukacyjnego zawierającego unikatowe materiały audiowizualne oraz nagrodzone scenariusze zajęć opracowane przez nauczycieli.
Wszystkie wydarzenia są otwarte dla publiczności, a udział jest bezpłatny.

Więcej informacji można uzyskać na stronie internetowej Muzeum muzeum-lodz.pl.

Projekt Jan Karski – powrót bohatera jest częścią szerokiego programu wydarzeń zaplanowanych przez Muzeum Miasta Łodzi z okazji przypadających w 2014 roku obchodów 100. rocznicy urodzin Jana Karskiego. Założeniem projektu jest popularyzacja postaci Jana Karskiego, jego życia, dokonań i przesłania, w kontekście wielokulturowego i wielonarodowościowego dziedzictwa historycznego i kulturowego miasta Łodzi, natomiast efektem jest stworzenie przez Muzeum edukacyjnego wydawnictwa multimedialnego zawierającego unikatowe archiwalia i materiały audiowizualne. Wydawnictwo, przygotowane dla łódzkich szkół, zarówno nauczycieli, jak i uczniów oraz dla grona pasjonatów historii najnowszej, będzie dostępne od 30 września w Muzeum Miasta Łodzi.

Ramowy program wydarzeń:

24 - 27 września 2012

Cykl warsztatów i lekcji muzealnych dla zorganizowanych grup szkolnych oraz indywidualnych uczestników (dzieci, młodzież i dorośli) z wykorzystaniem multimedialnego programu edukacyjnego będącego produktem projektu.

Zapisy i informacje pod numerem tel. 42 254 90 11

29 września (sobota), godz. 12.00

Gra miejska pod nazwą „Operacja Witold”.
Zapisy i informacje pod numerem tel. 42 254 90 11, regulamin oraz formularz elektroniczny do pobrania ze strony muzeum-lodz.pl

30 września (niedziela), godz. 12.00

Panel dyskusyjny z tematem przewodnim „Dziedzictwo Karskiego – tolerancja i odpowiedzialność, odwaga i sprzeciw”, z udziałem historyków, etyków i pedagogów. W czasie spotkania zostaną zaprezentowane efekty projektu Jan Karski – powrót bohatera w postaci multimedialnego wydawnictwa edukacyjnego zawierającego unikatowe materiały audiowizualne oraz nagrodzone scenariusze zajęć opracowane przez nauczycieli.

Wszystkie wydarzenia są otwarte dla publiczności i bezpłatne. Więcej informacji: muzeum-lodz.pl.

Jan Karski (wł. Jan Romuald Kozielewski) - ur. 24 kwietnia 1914 r. w Łodzi, zm. 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie.

W międzywojennej Polsce ukończył wydział prawa i studium dyplomacji oraz szkołę podchorążych. Po wybuchu wojny trafił do niewoli, jednak udało mu sie zbiec i podjąć działalność konspiracyjną. Ze względu na doskonałą pamięć i znajomość języków obcych powierzono mu obowiązki politycznego emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego.

W czasie jednej z misji do Francji został aresztowany przez Gestapo. Po brutalnych przesłuchaniach próbował popełnić samobójstwo obawiając się, że podczas kolejnych tortur może zdradzić Niemcom istotne informacje o polskim Podziemiu. Odratowany, trafił do więziennego szpitala, z którego został odbity dzięki pomocy polskiego Związku Walki Zbrojnej.

W 1942 pod pseudonimem Jan Karski, którego odtąd będzie stale używał, wyruszył w kolejną misję, tym razem do Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Jednym z jego głównych zadań było poinformowanie aliantów o tragicznej sytuacji ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką. Zbierając informacje na ten temat, dwukrotnie przedostał się do warszawskiego getta, a także do obozu przejściowego w Izbicy, z którego Żydzi kierowani byli do obozów zagłady.

Wstrząsającą relację naocznego świadka przekazał ogromnej liczbie amerykańskich i brytyjskich polityków, dziennikarzy i artystów. Spotkał się miedzy innymi z ministrem spraw zagranicznych rządu brytyjskiego oraz z prezydentem USA. Jednak dramatyczne apele emisariusza o ratunek dla narodu żydowskiego nie przyniosły rezultatów – większość rozmówców nie dowierzała jego doniesieniom lub je ignorowała.

Po wojnie Jan Karski zdecydował się pozostać na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Podjął studia z zakresu nauk politycznych i obronił doktorat na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie, gdzie przez dalsze czterdzieści lat wykładał stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu. Wśród jego studentów znalazł się między innymi przyszły prezydent Bill Clinton.

Jan Karski był również autorem kilku książek. Publikacja o działalności polskiego państwa podziemnego („Story of a Secret State”), opublikowana w 1944 w USA stała się wkrótce bestsellerem i została przetłumaczona na wiele języków.

W ostatnich dwudziestu latach życia Jan Karski powrócił do swojej „nieukończonej misji”, wielokrotnie opowiadając na spotkaniach w Ameryce, Izraelu i w Polsce o masowej eksterminacji ludności żydowskiej w czasie wojny i swoich próbach zainteresowania świata tym dramatem.
Jan Karski otrzymał wiele prestiżowych wyróżnień – uhonorowano go między innymi tytułem “Sprawiedliwego wśród Narodów Świata”, osiem uczelni polskich i zagranicznych przyznało mu doktoraty honoris causa, był kawalerem Orderu Orła Białego (najwyższego polskiego odznaczenia państwowego) i honorowym obywatelem Izraela. Sam natomiast ufundował nagrodę im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej przyznawaną co roku wspólnie przez YIVO w Nowym Jorku i Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie autorom publikacji przedstawiających rolę i wkład Żydów polskich w polską kulturę.

Zbigniew Brzeziński powiedział o Janie Karskim:

„Historia Jana Karskiego to świadectwo, że wielkość człowieka mierzy się jego postawą moralną. Życie jest pełne i ma sens, jeżeli jest podporządkowane wartościom etycznym. Czyny Karskiego stawiają go w rzędzie największych bohaterów historii Polski.”

Na podstawie The Emissary. Story of Jan Karski Macieja Kozłowskiego