„Historia archeologii. 50 najważniejszych odkryć” - J. Pollard - recenzja

W 2011 roku na polskim rynku wydawniczym pojawiła się publikacja Justina Pollarda zatytułowana Historia archeologii. 50 najważniejszych odkryć, sygnowana przez wydawnictwo Bellona. Autor książki zabiera Czytelnika w fascynująca podróż po świecie archeologii, pełną zabytków, sławnych odkrywców i niezapomnianych opowieści napisanych w iście mistrzowskim stylu. Dzięki niej możemy prześledzić słabo poznane dzieje archeologii, poznać zapomniane stanowiska badane przez pasjonatów starożytności w XVIII i XIX wieku oraz zestawić je z nowoczesnymi metodami prowadzenia wykopalisk archeologicznych.

Książka opublikowana została w Wielkiej Brytanii w 2007 roku, jednakże dopiero po przetłumaczeniu jej na język polski przez Anne Klingofer wydano ją w Polsce w bieżącym roku. Historia archeologiiśledzi wydarzenia współczesnej archeologii od jej początków aż po XXI wiek. Publikacja ma na celu przybliżenie Czytelnikowi tematyki archeologicznej.

We wstępie znajduje się krótki opis historii archeologii, w którym Autor wylicza najstarszych „archeologów” czyli ludzi zainteresowanych tematyką archeologiczną już w starożytności. W części tej Autor opisuje główne cele archeologii oraz ubolewa nad współczesnym problemem licznych poszukiwaczy skarbów niszczących stanowiska archeologiczne.

J. Pollard w formie bardzo przejrzystej tabeli przedstawił dzieje archeologii. Najstarszym punktem w tabeli są ślady stóp dwunożnego homonida odnalezione na terenie Tanzanii, datowane na 3 750 tys. lat temu. Kolejno pojawia się tu wiele rozmaitych faktów takich jak malowidła naskalne, świątynie neolityczne, budowa pałacu na Krecie czy kultura wyplataczy koszy w Ameryce Północnej.

Następnie w publikacji znajduje się mapa świata z naniesionymi na nią wszystkimi stanowiskami archeologicznymi o których Autor wspomina w książce.

Przegląd najistotniejszych wg Autora stanowisk archeologicznych rozpoczyna się od świątyni w Angor Wat. Kolejno w książce znajduje się wiele ważnych w historii archeologii miejsc o których J. Pollard opowiada w bardzo interesujący sposób, świetnie działając na wyobraźnie Czytelnika.

Wśród 50 najważniejszych odkryć znajdują się zabytki z terenu całego świata, takie jak gigantyczne głowy z Wyspy Wielkanocnej, zwoje znad Morza Martwego, neolityczne miasto w Çatal Höyük czy odkrycie tzw. Człowieka z Kennewick oraz wiele innych.

Autor w przekrojowy sposób starał się wybrać takie stanowiska archeologiczne, które dawniej zostały uznane za przełomowe oraz te które stanowiły dla niego samego inspirację. W publikacji Pollard nie pomija, jak w wielu innych tego typu albumach, roli odkrywców zabytków. W książce opis każdego stanowiska poprzedza informacja o odkrywcy oraz o okolicznościach odkrycia zabytku lub stanowiska. W tekście znajduje się krótka notka, w której w zwięzły sposób opisano postać m.in. Mariette (odkrywcy Serapeum), Schliemanna (Troja) czy Dubois’a (odkrycie człowieka z Jawy) etc.

Przy każdym z 50 najważniejszych odkryć znajduje się pomocna mapka, która informuje Czytelnika w której części świata znajduje się stanowisko. Dodatkowo przy niektórych odkryciach umieszczono ważne daty mówiące o historii powstania zabytku bądź stanowiska. Dla ułatwienia czytania informacje te ukazano na kawałku papirusu o innym kolorze niż reszta papieru, co przyciąga uwagę i nijako zmusza do przeczytania tych interesujących faktów.

Ponadto w książce znajduje się wiele informacji dotyczących starożytnych kultur, obyczajów, rytuałów pogrzebowych i życia ludzi, którzy tworzyli historię, odnalezione przez archeologów ruchome artefakty czy też pozostałości ich starożytnych domostw.

Publikacja obfituje w liczne fotografie wykonane w wysokiej jakości. W Historii archeologii znajdziemy pięknie wyeksponowane fotografie przedstawiające najsłynniejsze zabytki świata, takie jak popiersie królowej Neferetiti, tron  króla Tutenchamona, złota maska Azteków z Tenochtitlan czy kamienne pieczęcie najstarszych cywilizacji z terenu Doliny Indusu. W książce umieszczono także współczesne fotografie stanowisk archeologicznych oraz archiwalne zdjęcia, wykonane początkiem XX wieku takie jak wykopaliska w Sutton Hoo, w trakcie których natrafiono na pozostałości średniowiecznej łodzi czy też moment otwarcia grobowca Tutenchamona.

W książce oprócz rewelacyjnych fotografii znajdziemy również liczne ryciny, obrazy z czasów renesansu i oświecenia, na których wyobrażono ówczesne wykopaliska.

Reasumując, Historia archeologii jest bardzo dobrze napisaną książką, skierowaną do każdego kogo fascynuje świat archeologii, wielkich odkryć ale także i licznych drobniejszych zabytków, które kształtowały historię świata.

Polecam tą publikację wszystkim tym osobom, które są zainteresowane tematyką historyczną i archeologiczną, a także i etnograficzną. W książce tej zasygnalizowano wiele problemów, które być może zafascynują Czytelnika na tyle, iż będzie on chciał dodatkowo poszerzyć swoją wiedze w innych, bardziej naukowych publikacjach.

Plus minus:
Na plus:
+ ciekawa tematyka
+ interesujący sposób narracji
+ liczne wysokiej jakości fotografie
+ tabela
+ mapki ze stanowiskami
+ zwracające uwagę fakty z datami
+ twarda oprawa
Na minus:
- brak kilku dat
- kilka literówek

Tytuł: Historia archeologii. 50 najważniejszych odkryć
Autor: Justin Pollard
Przekład: Anna Klingofer
Wydawnictwo: Bellona
Data wydania: 2011
ISBN: 978-83-11-11884-3
Stron: 255
Oprawa: twarda
Cena: ok. 75 zł
Ocena recenzenta: 9/10