„Guadalcanal 1942-1943” – M. A. Piegzik – recenzja

W 2013 r. nakładem wydawnictwa Bellona ukazała się debiutancka książka Michała A. Piegzika Guadalcanal 1942-1943, poświęcona zarówno działaniom lądowym, morskim jak i powietrznym w rejonie Wysp Salomona. Autor stanął zatem przed trudnym zadaniem ujęcia tych zmagań w bardzo zwięzłej formie. Celem niniejszej recenzji jest odpowiedź na pytanie: na ile mu się to udało? 

Struktura treści

Książka składa się z dziesięciu rozdziałów, ułożonych w kolejności chronologicznej. Należy przy tym jednak wskazać, iż walki od początku grudnia do lutego 1943 r. zostały umieszczone w jednym rozdziale, w którym dodatkowo zawarto jeszcze krótkie podsumowanie kampanii.

Do Guadalcanalu dołączono krótki, aczkolwiek wartościowy załącznik, zawierający wykaz jednostek utraconych przez obie strony konfliktu z podziałem na klasy i podaniem ich nazw oraz daty zatonięcia.

Zręb główny uzupełniają wstęp, cztery mapy, wykaz ilustracji, wykaz skrótów oraz bibliografia.

Baza źródłowa

Michał A. Piegzik wykorzystał nie tylko szereg publikacji amerykańskich oraz źródeł (zwłaszcza dzienniki bojowe okrętów), ale także niektóre przetłumaczone pozycje japońskie. Biorąc pod uwagę standardy serii, bibliografia prezentuje się pozytywnie, posiada jednak pewien mankament, jakim jest brak tomu oficjalnej japońskiej historii, który poświęcony został tym właśnie walkom.

Uwagi krytyczne

Materiał kartograficzny nigdy nie był mocną stroną serii „Historyczne Bitwy”, podobnie jest i w Guadalcanalu. Pierwsza mapa przedstawia samą wyspę, ale nie ma na niej znacznej części miejsc opisywanych w książce, brakuje również umiejscowienia wyspy w archipelagu czy jego w ramach Pacyfiku.

Za „zmarnowaną” mapę można uznać Pozycje poszczególnych zespołów w I bitwie o Guadalcanal, gdyż ten akurat element najłatwiej jest wyobrazić czytając książkę. Sam przebieg bitwy jest za to znacznie bardziej skomplikowany, co pokazują choćby mapy druga i czwarta.

Największą bolączką książki jest terminologia. Niestety widać braki w oczytaniu w literaturze historyczno-wojskowej. Mnie osobiście drażniło bardzo użycie skrótu „bat.„ zamiast „baon„ dla batalionu, gdyż jest on tradycyjnie używany dla baterii. Podobnie pojawiają się nieporadności przy tłumaczeniach – takie jak „oficer komunikacji„ (zamiast „łączności”) czy „kwatera główna” stosowana do dowództwa pułku czy sztabu dywizji. Podobnie nazywanie wież artylerii na okrętach „wieżyczkami”. Do tego trafiają się kurioza w stylu ”kierownictwo obsługi baterii” czy ”lokalne przyrządy celownicze”. Szkoda, gdyż książkę czyta się nieźle i takie fragmenty wybijają z rytmu.

Ostatni rozdział nieco rozczarowuje – wiem, że jego skrótowość wynika z braku miejsca, ale być może należało rozłożyć nieco inaczej akcenty i zaoszczędzić te parę stron we wcześniejszych częściach książki?

Uwag dotyczących poprawności merytorycznej nie mam, gdyż nie czuję się na siłach – ostatnią książką przeczytaną na ten temat była Burza nad Pacyfikiem i to w okresie między szkołą podstawową a liceum...

Jasne strony

Jak wspomniałem wcześniej, książkę czyta się nie tylko dobrze, ale nawet jest na tyle wciągająca, że trudno się od niej oderwać. Ja tak przynajmniej miałem.

Pochwała należy się także za liczbę wykorzystanych amerykańskich źródeł i opracowań. Pod tym względem książka wyróżnia się pozytywnie na tle innych pozycji serii. Gdyby znalazła się tam wspomniana wcześniej publikacja japońska, byłoby wręcz świetnie.

Podsumowanie

Wracając do pytania z początku recenzji, stwierdzić należy, że zadanie to zostało w znacznej części wykonane. Skrócony z konieczności (ramy serii!) opis może nie zadowolić wąskiego grona znawców tematu. Jednak dla wszystkich innych Guadalcanal jest pozycją, po którą powinni sięgnąć, jeżeli choć trochę interesują się wojną światową. W pracy Michała A. Piegzika Czytelnik otrzymuje łatwo strawną i pouczającą „pigułkę”, a o to chyba w książkach z tej serii chodzi.

Plus minus:
Na plus:
+ syntetyczne ujęcie przedstawianej problematyki
+ dobry styl autora
+ rozbudowana bibliografia strony amerykańskiej
Na minus:
- brak znajomości odpowiedniej terminologii
- niewielka liczba map i mała ich czytelność
- niewykorzystanie japońskiej historii oficjalnej
- skrótowe potraktowanie ostatniego okresu walk

Tytuł: Guadalcanal 1942-1943
Autor: Michał A. Piegzik
Wydawca: Bellona
Data wydania: 2013
ISBN/EAN: 978-83-11-12505-6
Stron: 319
Oprawa: miękka
Cena: ok. 23,00 zł
Ocena recenzenta: 7.5/10