„Prasa województwa krakowskiego w latach 1918-1939” - J. Lachendro - recenzja

Przystępując do lektury książki J. Lachendry sporo sobie po niej obiecywałem. Jako że liczy ona ponad 500 stron spodziewałem się dogłębnej analizy omawianego zagadnienia, aczkolwiek nie od dzisiaj wiadomo, że pozory często mylą. W tym przypadku jednak konfrontacja oczekiwań z rzeczywistością nie przyniosła rozczarowania.

Autor postawił sobie za zadanie „ukazanie całokształtu prasy województwa krakowskiego w okresie międzywojennym na tle ogólnopolskim” i dzięki wnikliwej analizie prasy, obszernej kwerendzie archiwalnej oraz wykorzystaniu dostępnych opracowań cel swój w dużej mierze osiągnął. Mimo że sam przyznaje, iż nie udało mu się zrealizować wszystkich zamierzeń, to efekty są więcej niż dobre.

W pierwszym rozdziale zostajemy zaznajomieni z warunkami w jakich przyszło rozwijać się prasie województwa krakowskiego. Autor w sposób rzeczowy i dokładny przeanalizował wszystko to co miało wpływ na powodzenie bądź fiasko działalności wydawniczej. Rozdział ten jest interesujący z jeszcze jednego powodu, mianowicie możemy tam znaleźć sporo informacji na temat samego województwa krakowskiego, co jest o tyle ważne, że nie doczekało się ono niestety własnej monografii.

Kolejna rozdział poświęcony został wszystkiemu co związane ze statystyką prasy w Krakowskiem. Znajdujemy tam informacje o nakładach, trwałości czy częstotliwości z jaką wychodziły poszczególne tytuły prasowe. Autor przybliża nam również geografię wydawniczą, czyli szczegółowy wykaz miejscowości w których wdawano prasę.

Rozdział trzeci został poświęcony prasie politycznej, społeczno-politycznej, ogólnoinformacyjnej oraz prasie związków zawodowych. Jest on najobszerniejszy i każdy kto się z nim zapozna będzie pod wrażeniem ogromu materiału jaki autor przeanalizował, aby go napisać, aczkolwiek można znaleźć w nim pewne nieścisłości o których później. Dzięki bardzo przejrzystemu podziałowi prasy, wg orientacji politycznej jaką reprezentowały, czytelnik łatwo odnajdzie informacje, które go interesują, będzie to jeszcze łatwiejsze dzięki doskonałym indeksom w jakie J. Lachendro zaopatrzył swoją książkę.

Kolejne rozdziały zostały poświęcone prasie kulturalnej i kulturalno-społecznej, prasie katolickiej, swoje miejsce znalazła również prasa szkolna, organizacji młodzieżowych oraz prasa specjalistyczna. Bardzo interesujący i wartościowy jest również fragment opisujący prasę mniejszości narodowych.

Bardzo cenne informacje możemy znaleźć również w Aneksach, w których Autor umieścił szereg tabel zawierających zarówno informacje statystyczne o województwie krakowskim, jak również własne obliczenia dotyczące prasy, dzięki którym jesteśmy w stanie samodzielnie przeanalizować wiele aspektów tego zagadnienia.

Czytelnik moich poprzednich recenzji być może zauważył jak dużą uwagę przywiązuję do wszelkiego rodzaju indeksów oraz wykazu skrótów. W przypadku książki J. Lachendry muszę przyznać, że Autor dołożył wszelkich starań, aby ułatwić nam korzystanie ze swej pracy, mamy tu poza indeksem nazwisk i miejscowości, a co najważniejsze indeks tytułów prasowych, dzięki któremu łatwo i szybko odnajdziemy interesujące nas informacje. W takim wypadku czy książka ma jakieś wady?, jak wiemy nie ma ideałów, tak więc i w tym wypadku można znaleźć pewne niedociągnięcia i pomyłki. Owymi niedociągnięciami można nazwać powtórzenia pewnych fermentów tekstu, jak ma to miejsce na stronach 237-238, z kolei na stronie 243 mamy tylko koniec zdania a właściwie „w »Haśle«„, co miało być wcześniej nie wiemy. Kolejny tego typu błąd spotykamy na stronie 247, gdzie zostaje rozpoczęte zdanie „W jednej z odpowie-„, niestety na następnej stronie nie jest ono kontynuowane i nie dowiadujemy się co zawierała owa odpowiedź. Inną kwestią są błędy, co prawda Autor wykonał ogromną pracę przygotowując książkę, jednak nie wiedzieć czemu uznał np., że „Podhalańska Prawda” ukazywała się tylko przez miesiąc, gdy tak naprawdę jej połączenie z ”Głosem Podhala” nastąpiło niemal po rocznej samodzielności w maju 1939 r., a nie jak pisze Autor w lipcu 1938 r. Czy jest to pojedynczy przypadek czy podobne pomyłki występują częściej nie umiem odpowiedzieć, jednak podejrzewam, że raczej w grę wchodzi pierwsza ewentualność.

Podsumowując, być może książka nie ma „wartkiej narracji„, jak to napisał w swej recenzji prof. J. Jarowiecki i nie jest to lektura ”do poduszki” (zresztą Autor zapewne nie stawiał sobie takiego celu), jednak ze wszech miar jest pozycją którą powinni przeczytać wszyscy Ci którzy interesują się województwem krakowskim okresie międzywojennym, a w szczególności jego prasą.

Tytuł: Prasa województwa krakowskiego w latach 1918-1939
Autor: Jacek Lachendro
Wydawca: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”
Data wydania: 2006
ISBN/EAN: 83-88737-18-X
Liczba stron: 512
Cena: ok. 45 zł
Ocena recenzenta: 8.5/10