„Bohaterowie i kaci. Moje wspomnienia” M. Jedlińska-Adamus - recenzja

W niezwykłej książce, która widać powstała z potrzeby serca, autorka opowiada o wojennych i powojennych losach swego ojca – Władysława Jedlińskiego ps. „Marta„. Niejako przy okazji, a może czasem na pierwszym planie, poznajemy dzieje jednej z licznych wtedy polskich rodzin, naznaczonej piętnem ”wyklętej”.

Władysław Jedliński urodził się w 1909 r., uczestniczył w wojnie obronnej walcząc w pociągu pancernym nr 11 w Armii „Pomorze„, a potem w obronie Warszawy. Nie poszedł do niewoli i od początku włączył się w antyniemiecką konspirację, organizując podziemną grupę „Nemo„ na warszawskiej Pradze. Działał w ZWZ-AK i brał udział w trzydniowym Powstaniu na Pradze. Przedostał się potem przez Wisłę i pełnił funkcję oficera wywiadu przy Grupie AK „Kampinos”. Po ”wyzwoleniu” ukrywał się przed NKWD i działał prężnie w kolejnych zarządach głównych WiN. Zdradzony przez współtowarzysza konspiracji, został aresztowany i skazany na karę śmierci. Przeżył tylko dlatego, że był ciągle potrzebny jako świadek przy kolejnych procesach działaczy WiN i byłych AK-owców. A potem wraz ze śmiercią Stalina przyszła odwilż i amnestie. Władysław Jedliński wyszedł na wolność w 1957 r., a zmarł w 1989 roku.

Jego niezłomność była przyczyną, dla której również cała rodzina przeszła gehennę komunistycznego zniewolenia. Mama autorki spędziła w komunistycznych więzieniach 8 lat, a oprócz niej zamknięto również jej babcię i siostrę. Marylka Jedlińska jako kilkunastoletnie dziecko została sama i musiała sobie radzić w nieznośnych komunistycznych czasach, wystając przed bramami więzień – a nuż zobaczy kogoś z rodziny…

Książka Bohaterowie i kaci to nie tylko wspomnienia z przeszłości. To również, a może przede wszystkim oskarżenie skierowane do rządzących III RP. Oskarżenie o ciągły brak sprawiedliwości w naszym kraju, gdzie żyją jeszcze kaci z tamtych czasów i dostają sowite państwowe emerytury. A nawet zidentyfikowani Żołnierze Wyklęci z dziurami w potylicy nie mogą doczekać się swoich normalnych katolickich skromnych pogrzebów. Tymczasem z pompą chowa się zmarłych ze starości komunistycznych zbrodniarzy.

A Maria Jedlińska-Adamus pamięta czasy stalinowskie i współczesne. Na kartach książki żali się na „ubeków (Polaków czy Obywateli polskich żydowskiego pochodzenia)„, na Zbigniewa Ścibora-Rylskiego ”podlizującego się obecnej władzy”, na prezydenta Wałęsę na którym prawie cała Polska zawiodła się. Opisuje kontrast pomiędzy własnym życiem, a życiem innych dzieci prominentnych budowniczych Polski Ludowej, wśród których mógł być Adam Michnik.

Recenzowana książka opowiada także nieznane fakty z powstania i walki o trwanie niezależnego czasopisma „Nasza Polska„, której wydawcą jest Maria Jedlińska-Adamus. Burzą krew opisy ciągłych włamań i kradzieży w redakcji oraz straszenie kolejnymi eksmisjami. I to dzieje się we współczesnej Polsce, gdzie podobno istnieje coś takiego jak ”wolność słowa”.

Pracę Marii Jedlińskiej-Adamus czyta się bardzo dobrze. Sprawnie poprowadzone splatające się wątki autorki i jej ojca, znakomicie oddają ducha czasów wojennych i powojennych. Cytowane dokumenty archiwalne i biogramy tytułowych Bohaterów i katów, pozwalają poznać choć częściowo skalę problemu podziemia antykomunistycznego oraz bezduszność czerwonych katów.

Wydawnictwo Rytm postarało się o znakomite wydanie książki. Praca została zszyta i oprawiona w twardą okładkę z bardzo charakterystyczną ilustracją na okładce: bohaterowie na górze i kaci na dole na tle czerwonego muru więzienia na Mokotowie. Książkę uzupełniają zdjęcia archiwalne ze zbiorów autorki, K. Szwagrzyka i T. M. Płużańskiego oraz indeks nazwisk.

Bohaterowie i kaci to książka historyczna, ale łatwa w odbiorze. Polecam każdemu, kto interesuje się zawiłą historią Polski czasów II wojny światowej i antykomunistycznej konspiracji.

Plus minus

Plusy:

+ temat książki: opowieść o bohaterze i jego rodzinie

+ dobry, wciągający, styl autorki

+ rozliczenie z przeszłością, ale i teraźniejszością

+ wartość merytoryczna

+ ładne wydanie

Minusy:

- brak              

Tytuł: Bohaterowie i kaci. Moje wspomnienia

Autor: Maria Jedlińska-Adamus

Wydawca: Rytm

Rok wydania: 2014

ISBN: 978-83-7399-616-8

Strony: 178

Oprawa: twarda

Cena: 27,30 zł (z okładki, lecz pewnie można spotkać tańsze egzemplarze)

Ocena recenzenta: 7,5/10