„Kapitan” – F. Totti, P. Condò – recenzja

Coraz trudniej znaleźć dzisiaj przykład bezwarunkowego oddania klubowym barwom. Co gorsza, pojedyncze przypadki takich zachowań dotyczą piłkarzy starszej generacji, a więc zawodników powoli odchodzących w cień. Nie ma jednak tego złego. Sportowcy, będący na emeryturze, często spisują swoje wspomnienia, tak jak właśnie uczynił to Francesco Totti.

Biografie i autobiografie to specyficzne formy ukazania rzeczywistości, przez pryzmat życia i dokonań jednostki. Pisanie książki o własnych dokonaniach niesie za sobą dodatkowe ryzyko – opis pewnych wydarzeń może odbiegać od ich faktycznego przebiegu, co nie wynika wyłącznie z luk w pamięci. Przejaskrawienia i próby wybielania są największym problemem tego typu publikacji. Co jednak istotne, nie tyczy się to każdego przypadku. Wspomnienia Francesco Totti’ego, wieloletniego kapitana AS Roma, z czystym sumieniem można postawić na półce ze „szczerymi biografiami”.

Na 416 stronach książki, którą spisał wspólnie z Paolo Condò, nie ma wyłącznie opisów boiskowych tryumfów włoskiego pomocnika. Równie dużo miejsca zajmują mniej chwalebne sytuacje. Totti nie ucieka od ciemniejszych stron kariery, jak oplucia Poulsena podczas meczu na Euro 2004, czy czerwonej kartki, którą zobaczył w spotkaniu z Koreą Południową na Mistrzostwach Świata 2002. Nie uciekanie od tematów trudnych jest wielkim atutem. Zawodnik, który rozegrał 619 meczów w Serie A, gdzie strzelił 250 goli, od zawsze słynął zresztą ze sporego dystansu. Gdy we Włoszech popularne stały się dowcipy na jego temat (przykładowy: Totti wypełnia kwestionariusz. Imię? Francesco. Nazwisko? Totti. Urodzony? Tak.), Francesco zebrał je w całość, po czym wydał w formie książki. Pieniądze ze sprzedaży przekazał natomiast na cele charytatywne.

Po lekturze autobiografii czytelnik ma prawo poczuć większą sympatię do jej bohatera. Wpływ na to ma szczegółowość książki. Kolejne kartki, na których zapisana jest kariera Włocha, pozwalają wejść głębiej w jego życie, odwiedzić szatnię reprezentacji „Squadra Azzurra” i AS Romy, jego rodzinny dom. Problemem wielu tego typu publikacji jest objętość. Lektura autobiografii Andrei Pirlo, notabene kolegi Totti’ego, zajmuje jeden wieczór, pozostawiając po sobie niedosyt. W przypadku Francesco, przyjemność trwa znacznie dłużej. Książka liczy aż 416 stron (jak zwykle zwrócić uwagę należy na wysoką jakość wydania), dzięki czemu Totti opisuje praktycznie rok po roku, sezon po sezonie, mecz po meczu. Mnie akurat taka forma narracyjna bardzo odpowiada. Dzięki niej można poczuć klimat mistrzowskiego sezonu 2000/01 (osobista dygresja: we wrześniu 2001 r. autor powyższej recenzji otrzymał w prezencie urodzinowym, od wujka z Włoch, koszulkę… Totti’ego, na którego punkcie oszalał wówczas cały Rzym), Mundialu w Korei i Japonii oraz w Niemczech, gdzie Włosi sięgnęli po złote medale. Czytelnik otrzymuje kulisy tamtych turniejów, informacje z szatni, garść anegdot o kolegach z drużyny, ich szkoleniowcach.

Sport to jednak tylko jedna strona publikacji. W książce Kapitan znajduje się sporo opisów życia rodzinnego mistrza świata z 2006 r. Fragmenty o przyjaciołach, żonie i dzieciach nie są jedynie uzupełnieniem, stanowią osobną, równie interesującą opowieść. Szczególnie do gustu przypadł mi rozdział, odnoszący się do dzieciństwa Totti’ego. Można w nim poznać „rzymskiego gladiatora” z nieco innej strony, jako nieśmiałego chłopca, wchodzącego do grup młodzieżowych AS Roma. Dostrzec stopnie, które przechodził, stając się liderem i ikoną klubu. Wszystko to, ukazane w tle z Rzymem i dzieciakami, które przez całe dnie uganiały się za piłką po ulicach dawnej stolicy Imperium Rzymskiego.

Cóż więcej napisać. Gorąco polecam. To jedna z najlepszych biografii piłkarskich, jakie przyszło mi dotąd przeczytać.

Plus minus:
Na plus:
+ szczerość i spora doza autorefleksji autora
+ obszerne fragmenty o życiu rodzinnym i dzieciństwie
+ Rzym „w tle”
+ spora liczba anegdot
+ duża objętość książki
+ fotografie z albumu rodzinnego
+ wygląd książki (oprawa, jakość papieru)
Na minus:
- wysoka cena

Tytuł: Kapitan

Tytuł oryginalny: Un capitano

Autor: Francesco Totti, Paolo Condò

Tłumaczenie (z j. włoskiego): Ewelina Gałdecka

Wydawca: SQN

Rok wydania: 2019

ISBN: 978-83-8129-404-1

Liczba stron: 416

Okładka: miękka

Cena: 42,99 zł

Ocena recenzenta: 9/10

^{Redakcja merytoryczna: Marcin Tunak
Korekta: Klaudia Orłowska}