Kategoria: Artykuły
Traktat krakowski. Gdyby następcy Zygmunta Starego dotrzymali jego postanowień nie byłoby Prus
Traktat krakowski z 1525 roku przez stulecia oceniano ambiwalentnie - jako moment triumfu dyplomacji Zygmunta Starego, ale i jako błąd, który otworzył Hohenzollernom drogę do budowy przyszłego mocarstwa. Jednak prawdziwy dramat zaczął się później. To nie sam traktat, lecz kolejne ustępstwa jego następców doprowadziły do utraty kontroli nad Prusami. Zamiast bronić postanowień umowy, królowie Rzeczypospolitej […]
Hołd pruski 1525 roku. Jak wyglądała ceremonia lenna w Krakowie
10 kwietnia 1525 roku na Rynku w Krakowie doszło do historycznego wydarzenia – hołdu pruskiego. Albrecht Hohenzollern, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, ukląkł przed królem Polski Zygmuntem I Starym i złożył mu hołd lenny jako świecki książę Prus. Ceremonia ta była bezpośrednim następstwem traktatu krakowskiego i sekularyzacji państwa zakonnego, otwierając nowy rozdział w dziejach stosunków polsko-pruskich.
Adam Kotowski i jego niezwykła historia. Od chłopa pańszczyźnianego do bogatego szlachcica
Choć chłopi pańszczyźniani w dawnej Rzeczypospolitej rzadko mieli szansę na wyrwanie się ze swojego stanu, historia Adama Kotowskiego pokazuje, że społeczny awans był możliwy - choć niezwykle rzadki. Urodzony jako chłop na Śląsku, Adam Kotowski został sekretarzem króla Jana Kazimierza, bogaczem, właścicielem dóbr ziemskich i fundatorem własnego pałacu.
Polska od unii lubelskiej do rozbiorów toczyła z Rosją cztery wojny. Przegrała tylko raz
Między unią lubelską a pierwszym rozbiorem Polska stoczyła z Rosją cztery bezpośrednie wojny - i aż trzy z nich wygrała. Przez blisko sto lat to nie Rosja, lecz Polska dyktowała warunki na wschodzie Europy, odnosząc zwycięstwa militarne, zdobywając nowe ziemie i utrzymując pozycję regionalnego mocarstwa. Choć późniejsze dekady przyniosły odwrócenie tej tendencji, bilans bezpośrednich wojen […]
Prawdziwe twarze Jagiellonów znamy od wieków. Historyczne twarze kontra cyfrowe rekonstrukcje
Projekt „Nowy poczet Jagiellonów„ zaprezentowano przez National Geographic Polska wzbudził duże zainteresowanie mediów i opinii publicznej. Multimedialna kreacja, oparta na cyfrowej rekonstrukcji wizerunków władców z dynastii Jagiellonów, przedstawiana jest jako próba przywrócenia ”zgodnych ze źródłami historycznymi” twarzy królów i królowych Polski. Jednak czy rzeczywiście dopiero dziś odkrywamy, jak wyglądali Jagiellonowie?
Najniebezpieczniejsze miasto przedwojennej Polski? Morderstwa, napady, fałszerstwa były na porządku dziennym
Choć często w zbiorowej pamięci okres II Rzeczypospolitej przedstawiany jest jako czas odradzającego się państwa i heroizmu, codzienność nie zawsze była sielankowa. Przestępczość, bieda czy napięcia społeczne były realnymi problemami także w mniejszych miastach. Dobrym przykładem może być Wolbrom - miasto w Małopolsce, które w latach 20. i 30. XX w. było areną wielu głośnych […]
Najważniejsze zakłady przemysłowe Centralnego Okręgu Przemysłowego
Pod koniec lat 30. XX wieku Polska podjęła jedno z najambitniejszych przedsięwzięć gospodarczych w swojej historii - budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP). Był to projekt mając unowocześnić gospodarkę, stworzyć setki tysięcy miejsc pracy oraz wzmocnić potencjał obronny państwa. W ramach COP powstały nowe huty, fabryki zbrojeniowe, zakłady chemiczne, lotnicze i elektrownie, które miały uczynić Polskę […]
Plan Piętnastoletni (1939-1954) - ambitna wizja modernizacji Polski
Plan Piętnastoletni był ambitnym programem rozwoju gospodarczego II Rzeczypospolitej, opracowanym pod kierunkiem wicepremiera i ministra skarbu Eugeniusza Kwiatkowskiego. Ogłoszono go na forum Sejmu 2 grudnia 1938 roku, tuż po przedterminowym zakończeniu realizacji poprzedniego Planu Czteroletniego. Zakładał przeprowadzenie w latach 1939-1954 kompleksowej modernizacji kraju, podzielonej na pięć etapów.
Centralny Okręg Przemysłowy (COP) - geneza, realizacja i znaczenie największego programu inwestycyjnego II RP
W drugiej połowie lat 30. XX wieku Polska podjęła jedną z najambitniejszych inicjatyw gospodarczych w swojej historii - budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP). Był to projekt o ogromnym znaczeniu ekonomicznym, społecznym i strategicznym, który miał nie tylko unowocześnić polską gospodarkę, ale także zwiększyć potencjał obronny kraju w obliczu narastających zagrożeń międzynarodowych. Zaledwie w ciągu kilku […]
Medycyna heroiczna - kiedy leczenie było gorsze od choroby
Upuszczanie krwi, podtapianie pacjentów, wirowanie ich na krzesłach czy głodówki – to tylko niektóre metody stosowane w epoce tzw. „medycyny heroicznej”. Nathan Belofsky w książce Jak dawniej leczono opisuje najbardziej absurdalne i brutalne sposoby leczenia, które kiedyś uchodziły za naukę. Poniżej prezentujemy fragment książki.
