„Sputnik nad Polską” - 3. Festiwal Filmów Rosyjskich

Fundacja WSPIERAM we współpracy z Europejską Agencją Reklamową oraz firmą dystrybucyjną 35 mm od lat zajmuje się propagowaniem kultury rosyjskiej w Polsce. Po sukcesach koncertów Chóru Aleksandrowa, Rosyjskich Kozaków, zespołu Bieriozka oraz innych artystów przyszedł czas na X. Muzę.

Po długiej nieobecności kina rosyjskiego w Polsce z wielką ostrożnością przystępowaliśmy w 2007 roku do organizacji I. Festiwalu Filmów Rosyjskich. Zainteresowanie widzów przekroczyło jednak nasze najśmielsze oczekiwania. Festiwal okazał się wielkim sukcesem i udowodnił, że kino rosyjskie jest przez Polaków znane i lubiane i powinno częściej gościć, zarówno w kinach, jak i w telewizji. W tym roku „Sputnik nad Polską” już po raz trzeci wzbogaci kalendarz imprez kulturalnych odbywających się jesienią w Warszawie.

Celem Festiwalu jest zaprezentowanie jak najszerszej publiczności największych osiągnięć rosyjskiej kinematografii. Podczas Festiwalu pokazywane są zarówno dzieła mistrzów kina rosyjskiego, jak i produkcje młodego pokolenia reżyserów, a także filmy dla dzieci. Naszym zdaniem obrazy te w niczym nie ustępują filmom zachodnim, jednak mimo swej niezaprzeczalnej wartości niezwykle rzadko mają okazję gościć na polskich ekranach. Wybrane przez nas filmy prezentujemy nie tylko mieszkańcom Stolicy, nasz Festiwal ma bowiem odsłony w kinach całej Polski. „Sputnik nad Polską” to jednak nie tylko seanse filmowe, ale i szereg imprez towarzyszących – koncertów, wystaw, wykładów, debat, spotkań z twórcami filmowymi i krytykami.

Wybrane filmy historycznre pokazywane podczas festiwalu:

„Ballada o żołnierzu”

Gatunek: Film wojenny
Reżyser: Grigorij Czuchraj
Scenarzysta: Walientin Jeżow, Grigorij Czuchraj
Rok produkcji: 1959
Czas trwania: 89 min.
Obsada: Władimir Iwaszow, Żanna Prochorienko, Antonina Maksimowa, Nikołaj Kriuczkow

Nagrody:
1962 - Nagroda BAFTA dla najlepszego filmu
1962 - Nominacja do Oskara za najlepszy oryginalny scenariusz
1960 - Nagroda za najlepszy film dla młodzieży na MFF w Cannes
1961 - Nagroda Bodil dla najlepszego europejskiego filmu
1960 - Nagroda MFF w San-Francisco „Złote wrota” dla najlepszego filmu, najlepszego reżysera

Wielka wojna domowa. Młody żołnierz Aliosza Skworcow dokonuje bohaterskiego czynu, niszcząc kilka czołgów przeciwnika. Dowództwo ma zamiar nadać mu order, jednak Aliosza prosi o urlop, żeby zobaczyć się z matką. Droga do domu okazuje się jednak niewiarygodnie długa i ciężka. W rezultacie żołnierzowi pozostaje kilka minut, aby przytulić się i powiedzieć: Wrócę, mamo!

7 listopada,10:20 - Kinoteka, 8 listopada, 19:30 – Kinoteka

„Idź i patrz”

Gatunek: Dramat wojenny
Reżyser: Elem Klimow
Scenarzysta: Aleś Adamowicz, Elem Klimow
Rok produkcji: 1985
Czas trwania: 145 min.
Obsada: Alieksiej Krawczienko, Olga Mironowa, Lubomiras Lauciawiczius, Władas Bagdonas, Piotr Merkuriew, Wiktor Lorenc

Nagrody:
1985 - Nagroda I „Złota płyta” na XXV MFF w Avellino, Włochy
1985 - Nagroda Główna na I MFF w Troe, Portugalia
1985 - „Złota Nagroda” i Nagroda FIPRESCI na MFF w Moskwie

Film Elema Klimowa w scenerii Alesja Adamowicza z 1985 roku, jest chyba jednym z najbardziej przerażających filmów o wojnie. Nie tylko wojnie 1941-1945, ale o wojnie jako destrukcyjnej sile, burzącej naturalny porządek. Film oparty jest na faktach i odwołuje się do „Chatyńskiej opowieści” Adamowicza. Autorzy wybrali właśnie to miejsce i te wydarzenia, które stały się symbolem biedy i cierpienia narodu. Bohaterem filmu jest szesnastoletni Flora, który wyruszył do lasu, żeby pomagać partyzanom. Na początku filmu jest niemal dzieckiem. Na końcu, po przerażających doświadczeniach wojennych, staje się dorosłym, a wręcz starym człowiekiem. Wojna zniekształciła jego delikatne, dziecięce rysy i zmieniła je w bruzdy starca. Zmieniona twarz Flory staje się twarzą wojny...

listopada,10:00, 12:15 - Kinoteka, 7 listopada, 10:20, 12:10, 17:35 - Kinoteka; 8 listopada,19:30 – Kinoteka; 12 listopada, 11:30 Kinoteka; 14 listopada, 16:00 – Kinoteka

„Los człowieka”

Gatunek: Dramat
Reżyser: Siergiej Bondarczuk
Scenarzysta: Jurij Łukin
Rok produkcji: 1959
Czas trwania: 103 min.
Obsada: Siergiej Bondarczuk, Pawlik Boriskin, Zinaida Kirijenko, Paweł Wolkow

Nagrody:
1959 - Główna nagroda na MFF CZSRR
1959 - Nagroda na MFF w Moskwie
1959 - Główna Nagroda na MFF w Locarno
1960 - Nagroda im. Lenina
1970 - Nagroda Specjalna na MFF w Karlowych Warach
1976 - Dyplom Honorowy na MFF w George Town

Wstrząsająca historia mężczyzny – Andrieja Sokołowa – którego życie zrujnowała wojna. Bohater podczas bombardowania traci żonę i córki. Walczy na froncie, spędza długi czas w okrutnych, wyniszczających warunkach w obozie jenieckim, a jego jedyny syn ginie tuż przed zakończeniem wojny. Sokołow nie ma po co wracać w rodzinne strony. Pewnego dnia spotyka jednak sierotę - chłopca, który podobnie jak on ma za sobą straszne przeżycia. Czy mężczyzna i chłopiec zdołają sobie pomóc?

7 listopada, 10:00 - Kinoteka; 9 listopada, 17:10 – Kinoteka; 12 listopada, 15:00- Kinoteka

„Ojciec żołnierza”

Gatunek: Dramat wojenny
Reżyser: Rezo Czcheidze
Scenarzysta: Suliko Żgentin
Rok produkcji: 1964
Czas trwania: 92 min.
Obsada: Siergo Zakariadze, Władimir Priwalcew, Aleksandr Nazarow, Aleksandr Liebiediew, Kietewan Boczoriszwili, Radner Muratow

Nagrody:
1965 - Nagroda – najlepsza rola męska na MFF w Moskwie
1966 - Nagroda „Kapitoliński Jupiter” dla Riewazz Czcheidze na MFF- przeglądzie filmowym w Rzymie

Wspaniały wzruszający film, klasyka filmu radzieckiego. Gruziński chłop Georgij wędruje przez ogarnięty wojną kraj z nadzieją na odnalezienie rannego syna. Wiele widzi i ogromnie dużo doświadcza. Sam zostaje żołnierzem i ostatecznie w ostatnich dniach wojny znajduje syna. Będzie to jednak ostatnie spotkanie mężczyzn...

7 listopada, 12:10 - Kinoteka

„Pokój przychodzącemu na świat”

Gatunek: Dramat
Reżyser: Aleksander Ałow, Władimir Naumow
Scenarzysta: Leonid Zorin, Aleksandr Ałow, Władimir Naumow
Rok produkcji:1961
Czas trwania: 85 min.
Obsada: Wiktor Awdiuszko, Wiera Bokadoro, Nikołaj Grińko, Aleksandr Diemjanienko, Izolda Izwickaja, Stiepan Kryłow, Nikołaj Timofiejew, Andriej Fajt

Nagrody:
1961- Nagroda Pasinetti – nagroda włoskich krytyków za najlepszy film obcojęzyczny na XXII MFF w Wenecji, Nagroda FIPRESCI, „Srebrny Lew” za reżyserię
1962 – Nagroda „Femina” w Brukseli wśród 10 filmów obcojęzycznych

Młody porucznik Armii Radzieckiej, który właśnie ukończył szkołę, przyjeżdża na służbę do Berlina, na kilka dni przed kapitulacją Niemiec w czasie Wielkiej wojny Ojczyźnianej. W zrujnowanym walkami mieście, żołnierze znajdują ciężarną dziewczynę, Niemkę. Przewodniczący jednostki wojskowej decyduje się pomóc jej w przedostaniu się do szpitala. Porucznikowi Ijewliewowi polecono więc odprowadzić ciężarną w bezpieczne miejsce, przekazując mu kierowcę oraz kontuzjowanego żołnierza, którego również trzeba zawieść do szpitala. Tym samym starsi oficerowie chcą uchronić młodego lejtenanta od możliwej śmierci w Berlinie u progu wojny. Tak zaczyna się ich droga, podobna w ilościach przeszkód do Odysei Homera…

7 listopada,17:35 - Kinoteka; 8 listopada, 13:40 - Kinoteka

„Tak tu cicho o zmierzchu...”

Gatunek: Film wojenny
Reżyser: Stanisław Rostockij
Scenarzysta: Boris Wasiljew, Stanisław Rostockij
Rok produkcji: 1972
Czas trwania: 188 min.
Obsada: Andriej Martynow, Olga Ostroumowa, Irina Dolganowa, Elena Drapieko, Irina Szewczuk, Jekatierina Markowa

Nagrody:
1973 – I Nagroda na WFF w Ałma-Acie
1972 - Nagroda pamiątkowa na MFF w Wenecji
1973 – Nominacja do Oskara w kategorii „Najlepszy film nieanglojęzyczny”

Film oparty na powieści Barysa Wasiljewa. Jest rok 1941. Oddział świeżo rekrutowanych do służby kobiet wraz z sierżantem Waskowem strzegą baterii przeciwlotniczej w lasach Karelii. Żyją spokojnie do czasu, gdy okazuje się, że nieopodal ich obozu znajduje się szesnastu świetnie wyszkolonych Niemców.

9 listopada, 20:30 - Kinoteka; 12 listopada, 10:15 – Kinoteka

„Wniebowstąpienie”

Gatunek: Dramat wojenny
Reżyser: Łarisa Szepitko
Scenarzysta: Łarisa Szepitko, Jurij Kliepikow
Rok produkcji: 1976
Czas trwania: 106 min.
Obsada: Władimir Gostiuchin, Boris Płotnikow, Anatolij Sołonicyn, Ludmiła Poliakowa, Siergiej Jakowlew, Maria Winogradowa

Nagrody:
1977 - „Złoty Niedźwiedź”, Nagroda FIPRESCI, Nagroda Ekumenicznego Jury MFF w Berlinie
1977 - Nagroda FIPRESCI Łarisie Szepitko na MKF w Berlinie
1977 - Nagroda Główna i Nagroda Związku Filmowców dla Łarisy Szepitko na WFF
1977 - Nagroda „Statua Wolności„ dla Łarisy Szepitko na ”Festiwalu Swobody” w Sopocie
1979 - Nagroda Państwowa ZSRR „Za filmy ostatnich lat” Władimirowi Czuchnowi (pośmiertnie), Łarisie Szepitko (pośmiertnie)

Jest zima 1941 roku. Część Związku Radzieckiego znajduje się pod niemiecką okupacją. W obozie partyzanckim Dubowego, który zatrzymał się w pobliżu boru, brakuje pożywienia. Dowódca wysyła więc jednego z żołnierzy, Kolę Rybaka, do znajomej, pobliskiej wsi po prowiant. Mimo początkowego braku chętnych, wkrótce do Rybaka dołącza artylerzysta Sotnikow. Kiedy docierają na miejsce, zastają jedynie zgliszcza chaty. Nie chcąc jednak wracać z pustymi rękoma decydują się iść dalej, trafiając do domostwa kolaborującego z Niemcami starosty. W pierwszym odruchu Rybak pragnie go zabić, ale w końcu, po błaganiach żony staruszka, decyduje się darować mu życie. Kobieta odkrywa, że Sotnikow jest bardzo chory. W drodze powrotnej żołnierze natykają się na oddział niemiecki. Dochodzi do wymiany ognia, w wyniku której Sotnikow zostaje ranny…

7 listopada, 17:10 - Kinoteka; 12 listopada, 14:20 – Kinoteka

„Wyzwolenie”

Gatunek: Epopeja wojenna
Reżyser: Jurij Oziorow
Scenarzysta: Jurij Oziorow, Jurij Bondariew, Oskar Kurganow
Rok produkcji: 1969, 1971
Czas trwania: 487 min.
Obsada: Michaił Ulianow, Wasilij Szukszyn, Nikołaj Olialij, Sarisa Gołubkina, Michaił Nożkin

Historyczna kronika w pięciu filmach ( „Ognisty łuk„, „Przełom„, „Kierunek głównego uderzenia„, ”Bitwa o Berlin”, ”Ostatni szturm”) o dziejach wojny domowej, w której występują postacie historyczne, jak tez fabularyzowane. Najdroższy film w dziejach rosyjskiej kinematografii to ponad 7-godzinna epopeja wojenna, zrealizowana z niespotykanym rozmachem. Wielka Wojna Ojczyźniana została tu pokazana z uderzającym realizmem i dbałością o szczegóły, a sceny ostatecznego tryumfu wojsk radzieckich nad III Rzeszą, czyli upadek Berlina, do dziś uznawane są za jedne z najlepszych w historii kina. Unikalne materiały dokumentalne z archiwów radzieckich w połączeniu z fragmentami kronik filmowych koproducenta epopei - NRD - i nieomal nieograniczonym budżetem, sprawiają, że efekt końcowy nie ma sobie równych. Na uwagę zasługuje międzynarodowa obsada, w tym udział wybitnych polskich aktorów - Jana Englerta, Barbary Brylskiej, Daniela Olbrychskiego oraz Franciszka Pieczki.

10 listopada, 17:30 – Kinoteka

Źródło: http://sputnikfestiwal.pl/