„Teatry Warszawy 1939. Kronika” - T. Mościcki - recenzja

Życie kraju tętni w wydarzeniach, wojnach, dyplomacji, ale także w nauce i kulturze. Teatr, będący jednym z niezwykle istotnych czynników decydujących o narodowej kulturze i sztuce może być znakomitym obrazem sytuacji w państwie, a jego historia wplata się w historię kraju. Ostatnio na polskim rynku wydawniczym ukazała się książka opisująca historię polskiego teatru właśnie - Teatry Warszawy 1939. Kronika pióra Tomasza Mościckiego.
 
Autor przedstawia nam repertuar warszawskich scen ostatniego roku dwudziestolecia międzywojennego. Dzięki niemu mamy obraz aktorów, tak wielkich artystów, jak i miernych komediantów. Książka daje nam autentyczny przegląd teatrów – od Narodowego i Polskiego, poprzez rosyjski, scenę żydowską, aż po kabarety i prywatne teatrzyki. Opisuje także scenę podziemną, działalność PIST-u czy Reduty.

Przede wszystkim jednak książka skupia się na autentycznych relacjach i komentarzach. Pokazuje recenzje, nieraz skrajnie nieprzychylne, najznamienitszych krytyków i literatów, jak Boy-Żeleński, czy Słonimski. Dzięki książce Mościckiego możemy lepiej poznać klimat tamtych dni, nastrój Warszawy, sylwetki legendarnych postaci formatu Jaracza, czy Eichlerówny.

Niewątpliwym atutem pracy są fragmenty wspomnień i artykułów przedwojennej prasy. Dzięki temu książkę możemy traktować jako swoistą „kronikę”, co zresztą było zamysłem autora. Dodatkowo publikacja podzielona jest na 12 rozdziałów odpowiadających 12 miesiącom 1939 roku.

Dzięki żmudnemu zbieraniu przez autora relacji naocznych świadków, o stylu i pisowni niemalże niezmienionej, w celu lepszego oddania realiów epoki, mamy przed oczyma bogatą wizję ówczesnego świata oraz warszawskiej sceny teatralnej. Również zamieszczone zdjęcia artystów, ale także i zniszczonej Warszawy, niejednokrotnie publikowane po raz pierwszy, są znakomitym dodatkiem do tej pracy. Interesująca i zachęcająca do lektury jest również oprawa graficzna książki.

Niestety, komentarz autorski ograniczony jest do minimum. Zrozumiałe, iż twórca starał się przede wszystkim, aby teksty mówiły same za siebie, lecz brak nawiązania, czy odniesienia do tych faktów powoduje pewien niedosyt. Książkę, nie tylko ze względu na niszowy charakter czyta się ciężko. Przesyt relacji, okraszony jedynie drobnymi uwagami sprawia, iż momentami, przeczytanie niektórych fragmentów pracy wymaga sporego wysiłku. Interesujące są niewątpliwie komentarze autora we wstępie, bardzo interesujące podsumowanie, lecz zabrakło tu trochę głosu porządkującego nie tylko relacje, ale także spinającego klamrą oceny niektóre fakty.

Posiadając, jak każda publikacja, pewne wady i zalety, plusy i minusy, książka ta jest warta polecenia. Stwierdzić trzeba, że Teatry Warszawy 1939. Kronika jest pracą udaną. Co więcej, z pewnością ucieszy każdego badacza teatru, historyka sztuki, osobę zafascynowaną polską elitą artystyczną, czy pasjonata dwudziestolecia międzywojennego.

Tytuł: Teatry Warszawy 1939. Kronika
Autor: Tomasz Mościcki
Wydawca: Bellona
Data wydania: 2009
ISBN: 978-83-11-11637-5
Liczba stron: 474
Cena: ok. 30 zł
Ocena recenzenta: 6/10