Maria Skłodowska-Curie - nota biograficzna w roku jej imienia |
Maria Skłodowskiej-Curie postać powszechnie znana jako noblistka i znakomity naukowiec. Warto jednak bliżej poznać jej życiorys, wyprzedzający czasy w których żyła, życiorys zaskakujący, a jednocześnie tragiczny i skandalizujący.
Maria Skłodowska-Curie
Kobieta naukowiec
Maria Skłodowskiej-Curie była niewątpliwie jednym z najznakomitszych uczonych epoki w której żyła, a wyjątkowość przyznania jej po dwakroć Nagrody Nobla jest tym większa, że była kobietą, co w początkach dwudziestego wieku stało na przeszkodzie dla kariery naukowej. Curie stała się pierwszą kobietą, której przyznano tę nagrodę i jedyną, która otrzymała ją dwukrotnie. Od 1903 r. przez sześć lat, do czasu otrzymania przez Selmę Lagerlof literackiego Nobla Skłodowska była jedyną kobietą na świecie, która otrzymała tę nobilitację naukową.
Młodość
Maria Skłodowska urodziła się w 1867 r. w Warszawie w szlacheckiej rodzinie nauczycielskiej. Zamiłowanie do nauk ścisłych odziedziczyła po ojcu, który był nauczycielem matematyki i fizyki oraz dyrektorem dwóch warszawskich gimnazjów męskich. Prowadził także stancję dla chłopców. Jej matka zaś była dyrektorką warszawskiej pensji dla dziewcząt. Kształciła się w szkole prowadzonej przez swą matkę, ale już po jej śmierci, następnie w gimnazjum, które ukończyła otrzymując złoty medal. Do czasu wyjazdu do Paryża pracowała jako guwernantka.
We Francji
W 1891 r. Maria Skłodowska zdała jako pierwsza kobieta w historii egzaminy wstępne na wydział fizyki i chemii Sorbony. W 1893 r. uzyskała licencjat z fizyki. Chciała wówczas powrócić do kraju i pracować w ówczesnej Galicji, w Krakowie lub we Lwowie. Jej starania o podjęcie pracy naukowej na ziemiach ojczystych spełzły na niczym i powróciła do Paryża. Zaczęła pracować jako laborantka w przemysłowym laboratorium zakładów Lippmana. W tym czasie dalej studiowała na Sorbonie, uzyskując drugi licencjat z matematyki w 1894 r. Wyszła za mąż za doktora Pierre’a Curie. W 1903 r. Maria Skłodowska-Curie jako pierwsza kobieta w historii otrzymała stopień doktora fizyki i w tym samym roku przyznano jej też Nagrodę Nobla.
Jako noblistka
Jej życie nie było wolne od tragedii i skandali. Gdy państwo Curie stali się sławni po otrzymaniu Nobla, a Pierre uzyskał stanowisko profesora na Sorbonie i możliwość prowadzenia laboratorium, którego Maria była kierownikiem. Zdarzył się wówczas nieszczęśliwy wypadek. Pierre Curie został śmiertelnie przejechany przez konny wóz ciężarowy. To tragiczne wydarzenie było przyczynkiem dla jej sukcesu. Skłodowska przejęła po mężu katedrę na Sorbonie i stała się pierwszą kobietą profesorem na tej uczelni. Niedługo potem Marii Skłodowskiej-Curie miała romans z cztery lata młodszym od siebie Paulem Langevinem, francuskim fizykiem. Naukowiec w skutek flirtu porzucił swą żonę. Dziennikarze szeroko rozpisywali się o tym w prasie obwiniając o rozbicie rodziny Marię. Snuto także podejrzenia, że Skłodowska-Curie jest Żydówką, gdyż na drugie imię po babce miała Salomea.
Drugi Nobel
W 1911 r. Maria Skłodowska otrzymała drugą nagrodę Nobla za wydzielenie czystego radu, dzięki której przekonała rząd Francji do budowy Instytutu Radowego (obecnie Institut Curie) w którym prowadzono badania z zakresu chemii, fizyki i medycyny. Instytut ten stał się kuźnią noblistów - wyszło z niego jeszcze czterech laureatów Nagrody Nobla, w tym córka Marii Skłodowskiej-Curie, Irène, i jej zięć Fryderyk Joliot. Otrzymali oni w 1935 r. Nobla z chemii w uznaniu za odkrycie sztucznej promieniotwórczości. Podczas I wojny światowej Polka stała na czele wojskowej komórki medycznej zajmującej się organizowaniem polowych stacji rentgenowskich. Po wojnie uczona nadal szefowała Instytutowi Radowemu w Paryżu, a także pomagała poprzez swoją fundację zakładać instytuty medyczne leczenia chorób nowotworowych na całym świecie. W 1932 r. z pomocą prezydenta Ignacego Mościckiego założyła taki instytut w Warszawie (obecnie Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej Curie). Jego pierwszym szefem została siostra Marii Skłodowskiej-Curie, Bronisława.
Doceniona po śmierci
Maria Skłodowska-Curie jak i jej córka Irène Joliot-Curie zapłaciły wysoką cenę za prowadzenie badań nad promieniotwórczością. Obie zmarły na białaczkę, spowodowaną wysokimi dawkami promieniowania. Maria odeszła w 1934 r. w alpejskiej klinice w Passy. Po śmierci doceniono dokonania noblistki zarówno w Polsce, jak i we Francji. W roku 1995 Maria Skłodowska-Curie została pierwszą kobietą pochowaną pod kopułą paryskiego Panteonu w uznaniu jej zasług. W setną rocznicę przyznania Marii Skłodowskiej-Curie Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za odkrycie pierwiastków polonu i radu, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2011 rokiem noblistki. Uroczysta inauguracja Roku odbyła się 29 stycznia w paryskiej Sorbonie. Wziął w niej udział prezydent Francji Nicolas Sarkozy.
O rocznicy urodzeń Skłodowskiej-Curie pamiętało nawet google zmieniając w tym dniu swoje logo we wszystkich językach wyszukiwania:
Bibliografia:
- H. Bobińska, Maria Skłodowska-Curie, Warszawa 1965 r.
- D. Brian, Rodzina Curie. Warszawa 2006 r.
- F. Giroud, Maria Skłodowska-Curie, Warszawa 1987 r.
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
