„Polskie sieroty z Tengeru.” - L. Taylor - recenzja |
W 1940 roku rozpoczęły się pierwsze deportacje ludności polskiej na Syberię. Rosjanie wywozili w nieludzkich warunkach całe rodziny: dzieci, kobiety i starszych ludzi. Nie zwracając uwagi na warunki transportu, wyżywienie i bezpieczeństwo osób deportowanych, przesiedlono ponad sto tysięcy Polaków, lokując ich w obozach, w których codzienność stała się walką o życie. Blisko siedemdziesiąt lat od rozpoczęcia się tej tragedii, trafia w nasze ręce książka Polskie sieroty z Tengeru autorstwa Lynne Taylor.
Lynne Taylor od 1992 roku pracuje na Wydziale Historii Uniwersytetu Waterloo w Kanadzie. W swoich badaniach koncentruje się na historii społecznej drugiej wojny światowej oraz lat powojennych.
Opisywana praca opowiada historię wędrówki tysięcy polskich dzieci, które wraz z rodzinami zostały wysiedlone w głąb Rosji, gdzie zaczęła się ich gehenna. Z Rosji trafiły one do Indii, skąd po paru miesiącach przewieziono je do obozów uchodźców w Afryce. Autorka przedstawia ich podróż jako ciągłą walkę o przetrwanie w wojennym świecie. Zdobywanie pożywienia, opieka sierot nad młodszym, często chorym rodzeństwem - to tylko przykłady przeciwności, jakie spotykały tych młodych ludzi podczas przeprawy do Afryki. Ta część pracy opiera się na wspomnieniach dzieci, z którymi Lynne Taylor przeprowadziła kilkanaście wywiadów i na materiałach archiwalnych, co w połączeniu z przejrzystą bibliografią czyni ją przystępną i bogatą w informacje lekturą.
W pewnym momencie autorka odchodzi jednak od relacji najmłodszych uczestników tych wydarzeń. Skupia się natomiast na burzy, która rozpętała się nad sprawą przeniesienia dzieci do Kanady, gdzie miały znaleźć azyl i stabilizację. Bardzo dużo uwagi poświęcono w tej części pracy działaniom władz brytyjskich, próbom sprowadzenia dzieci do Polski przez komunistyczny rząd warszawski oraz strukturom i działaniu organizacji przesiedleńczych (UNNRy, IRO).
Tu się zatrzymam, gdyż uważam, że ten wątek jest zbyt rozległy. Odbiega on od głównego tematu, zbyt dokładnie opisując biurokrację i politykę tamtych czasów - kwestie, które w tej pracy nie powinny dominować. Mówiąc o uchybieniach autorki, nie sposób nie wspomnieć o rażących błędach w datach, zwłaszcza na początku pracy, gdzie Lynne Taylor przedstawia ogólny rys historyczny. Czytamy na przykład, że Kijów został zdobyty przez Niemców w połowie lipca 1941 roku, podczas gdy zdarzenie to miało miejsce dopiero 19 września.
Kolejnym przykładem jest datowanie zmiany układu sił, na korzyść ZSRR, na wiosnę 1942 roku Przypomnę, że kontrofensywa pod Stalingradem, uważana za jeden z głównych punktów przełomowych tej wojny miała miejsce dopiero w listopadzie.
Na szczęście większość z pomyłek została wyłowiona przez wydawcę i zaznaczona. Nie jest to jedyna rzecz, za którą wydawnictwu Rebis należą się słowa uznania. Twarda oprawa i jak zawsze nienaganna, doskonale oddająca klimat książki grafika, sprawiają, że tytuł bardzo ładnie prezentuje się na półce biblioteczki.
Podsumowując: pozycja naprawdę ciekawa, napisana klarownym językiem. Powinna zainteresować zwykłego, „niewtajemniczonego” w historię czytelnika. Pojawia się w niej niestety trochę uchybień, psujących osobie wnikliwej cały obraz. Na koniec pozostaje kwestia parędziesięciu stron opisu faktów, które poza ogólnym zarysem historycznym (w którym jest chyba najwięcej błędów w datach) są zbędne i tworzą w zasadzie odmienny temat. Całość może nie rzuca na kolana, ale chociażby ze względu na relacje polskich dzieci, biorących mimo woli udział w horrorze drugiej wojny światowej, warto poświęcić na tę lekturę 37zł.
Plus minus:
Na plus:
+ naprawdę bogata w informacje
+ oparta na wspomnieniach wysiedleńców
+ świetna szata graficzna
Na minus:
- błędy w datach.
- niepotrzebnie odbieganie od głównego tematu.
- za dużo miejsca poświęca sprawom nie związanym bezpośrednio z tytułowymi dziećmi.
Tytuł: Polskie sieroty z Tangeru. Od Syberii przez Afrykę do Kanady 1941-1949
Autor: Lynne Taylor
Wydawca: Dom Wydawniczy REBIS
Data wydania: 2010
ISBN/EAN: 978-83-7510-349-6
Liczba stron: 270
Oprawa: Twarda
Cena: ok. 37zł
Ocena recenzenta: 6/10
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Opinie i ocena zawarte w recenzji wyrażają wyłącznie zdanie recenzenta, nie musi być ono zgodne ze stanowiskiem redakcji. Z naszą skalę ocen i sposobem oceny możesz zapoznać się tutaj. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanej recenzji, by to zrobić wystarczy podać swój nick i e-mail. O naszych recenzjach możesz także porozmawiać na naszym forum. Na profilu "historia.org.pl" na Facebooku na bieżąco informujemy o nowych recenzjach. Możesz także napisać własną recenzję i wysłać ją na adres naszej redakcji.
