„Indochiny Francuskie w polityce Japonii w latach 1940-1945” - L. Sobolewski - recenzja

Od bardzo dawna cenię sobie serię wydawniczą „Oblicza Japonii”, która porusza szereg istotnych zagadnień związanych z dziejami Dalekiego Wschodu. Początek tego roku uważam za szczególnie udany ze względu na to, iż na półki księgarń trafiła bardzo ciekawa pozycja poświęcona tematyce, która nie doczekała się dotychczas właściwie żadnego szerszego opracowania w języku polskim. Mowa tutaj oczywiście o pracy Leszka Sobolewskiego Indochiny Francuskie w polityce Japonii w latach 1940-1945.

Wbrew temu, co sugeruje tytuł książki nie jest to wyłącznie praca poświęcona zagadnieniom politycznym. W rzeczywistości jest to bardzo szerokie studium pewnego fragmentu historii z burzliwych dziejów Indochin Francuskich, zaś kwestie polityczne stanowią jej główny trzon. Autor wprowadza Czytelnika w problematykę przedstawiając rys historyczny ziem, jeszcze z okresu przed wkroczeniem Japończyków. Nie szczędzi miejsca, by opisać takie zagadnienia jak: struktura polityczno-administracyjna, gospodarka, społeczeństwo. Dzięki temu zyskujemy możliwość zapoznania się z kwestiami, które stanowią tło dla głównego biegu wydarzeń. W dalszej kolejności analizuje przyczyny wkroczenia wojsk japońskich w 1940 roku, gdzie odnajdziemy m.in ciekawe informacje o formacjach wojskowych biorących w tym udział i stosunku do owych wydarzeń wojsk kolonialnych.

W książce znalazło się również miejsce, by opisać w jaki sposób i za pomocą jakich metod Japonia coraz bardziej uzależniała i podporządkowywała sobie Indochiny Francuskie. Autor pokusił się także o przedstawienie Czytelnikom sytuacji politycznej w okresie dwuwładzy japońsko- francuskiej w okresie 1940-1945. Znalazł tam również miejsce dla nakreślenia historii początków m.in. Viet Minhu. Wielce interesującym okazało się studium poświęcone wpływowi stosunków gospodarczych między dwoma krajami, a ich wpływowi na życie codzienne mieszkańców. Rozważania swoje autor kończy kapitulacją Japonii i skutkami jakie wywołało to na ziemiach Indochin.

To wszystko i jeszcze więcej zostało opisane na ponad czterystu stronach. Jeśli dodam, że Czytelnik odnajdzie w tej pozycji takie smaczki jak kształtowanie się resistance w omawianym regionie, przekrojowy opis walk japońsko-francuskich w 1945 roku czy działania Surete przeciw opozycji czyni to z książki lekturę naprawdę wartościową. To samo tyczy się zagadnień politycznych czy też gospodarczych;opis gierek politycznych czy wpływu Japończyków na życie codzienne ludności – po prostu bezcenne.

Warto w kilku słowach odnieść się do samego stylu autora. Wielkim atutem Leszka Sobolewskiego jest bez wątpienia jego polemika z treściami zawartymi w pracy. Często przytacza szereg różnych wypowiedzi, by ukazać mnogość zdań jakie pojawiały się tamtym czasie i dotyczyły bieżących wydarzeń politycznych. Zdarza mu się także prostować niektóre fakty podawane przez autorów wspomnień, na które się powołuje. Kolejną rzeczą wartą odnotowania jest fakt, iż autor nie bał się korzystać z zasobów internetowych, gdzie znalazł szereg materiałów źródłowych. Jest to doskonały przykład na to, jak można wykorzystać zagraniczne materiały źródłowe, nie ruszając się za biurka.

Pracę tę czyta się niezwykle szybko i przyjemnie. Bogate słownictwo w połączeniu z lekkim piórem autora sprawiają, że czas poświęcony lekturze jest przyjemnością.

Niestety, ale nie wiedzieć czemu ostatnimi czasy natrafiam w każdej książce, którą przyjdzie mi recenzować na literówki. Także i tej pracy nie udało się uniknąć tego rodzaju drobnych pomyłek. Po uważnym zapoznaniu się z tekstem znalazłem dziesięć takich błędnych zapisów. Naturalnie nie ma to wpływu na jakość merytoryczną pracy, jednakowoż troszkę smuci fakt, że nawet seria „Oblicza Japonii” poddała się temu małemu fatum. Powracając jednak do kwestii merytorycznych trzeba uczciwie zaznaczyć, że pojawiły się nie duże, aczkolwiek moim zdaniem „kłujące w oczy” niedopatrzenia. Pierwszym z nich jest błędna data dzienna desantu aliantów w Normandii (autor na s. 205 podaje, że miała miejsce 8 czerwca)faktycznie zaś wydarzenie to miało miejsce w dniu 6 czerwca. Druga zaś sprawa to pewne niekonsekwencje w zapisie, np. wymiennie pojawiają się Zhang Jienshi lub Jiang Jieshi; z kolei na jednej stronie oficer francuski nazwiskiem Thiebault pojawia się jako pułkownik, a kilka stron dalej jest już „tylko” majorem. Na szczęście są to nie wielkie uchybienia i nie mają żadnego wpływu na zasadniczą treść książki.

To, czego mi najbardziej zabrakło w książce to przede wszystkim brak spisu tabel oraz jakiejkolwiek mapki. W pracy odnajdziemy osiemnaście tabelek, które zawierają przede wszystkim informacje dotyczące wymiany handlowej między Japonią, a Indochinami. Brak takiego spisu powoduje, że chcąc odszukać konkretne dane Czytelnik będzie zmuszony wertować całą książkę, by znaleźć to, co go interesuje. Druga sprawa, że całkowicie pominięto kwestię mapek. Jedna czy dwie mapki poglądowe z pewnością przydałaby się jako uzupełnienie rozdziałów wprowadzających, a także Czytelnik zyskałby możliwość zapoznania się ze zmianami na mapie politycznej Indochin w schyłkowym okresie II Wojny Światowej. Wprawdzie to już drugorzędna kwestia, ale szkoda, że nie pokuszono się o wzbogacenie pracy materiałem ilustracyjnym.

Samo wydanie książki nie odbiega od wcześniej opublikowanych prac serii. Niewielkie rozmiary (format A5), dobrej jakości papier i bardzo porządne klejenie dają dobry efekt, jeśli chodzi o wytrzymałość. Zapewniam, że w czasie lektury książka ta nie zacznie się sypać i spokojnie przetrwa kolejne lata na naszej półce (tuż obok reszty serii). Z czystym sumieniem stwierdzam także, że projekt okładki(na której widnieje zdjęcie przedstawiające ulicę w Hanoi) jest (moim skromnym zdaniem)najlepszym w historii wszystkich wydań i z pewnością oddaje ducha tej pracy.

Komu, więc polecić tę książkę? Z czystym sumieniem polecam ją Czytelnikom, którzy chcą dowiedzieć się czegoś o dziejach Półwyspu Indochińskiego, jego roli w historii Azji Południo-Wschodniej,a tym samym zrozumieć jeszcze bardziej otaczającą nas rzeczywistość. Warto, by również sięgnęły po tę lekturę osoby, które interesują się ideą Wielkiej Azji Wschodniej, bo dzięki wysiłkowi autora zyskaliśmy możliwość przyjrzenia się tej kwestii od strony praktycznej.

Plus minus:
Plus:
+pierwsza tak szeroka próba ujęcia całościowego problemu Indochin w okresie II WŚ
+praca powstała w oparciu o szereg materiałów: japońskich, francuskich oraz angielskich
+bogata bibliografia, przy czym należy zaznaczyć, że duża liczba dokumentów, na które powołuje się autor jest dostępna w internecie
+dobre wydanie
+styl autora przystępny dla każdego odbiorcy
Minus:
-brak spisu tabel (szkoda, że nie pokuszono się o indeks osobowy i nazw geograficznych)
-brak mapek

Tytuł: Indochiny Francuskie w polityce Japonii w latach 1940-1945
Autor: Leszek Sobolewski
Wydawca: Wydawnictwo TRIO
Data wydania: 2011
ISBN/EAN: 978-83-7436-254-2
Liczba stron: 432
Oprawa: miękka
Cena: od około 40 zł do 55 zł
Ocena recenzenta: 8.5/10