„Londyn. Biografia” - P. Ackroyd - recenzja

Peter Ackroyd nie miał do tej pory okazji zaprezentować swojego bogatego dorobku szerszemu gronu polskich Czytelników. Na naszym rynku wydawniczym ukazało się zaledwie kilka pozycji1 z jego licznych publikacji2. Te braki postarało się uzupełnić Wydawnictwo Zysk i Spółka wydając jedną z najlepiej przyjętych prac Ackroyda, a mianowicie recenzowaną  poniżej historię Londynu.

Peter Ackroyd, powieściopisarz, krytyk literacki, a także autor licznych biografii (opublikował m. in. biografie Dickensa, Poe, Chaucera, Szekspira, Newtona czy Williama Turnera) znany jest również ze swoich publikacji i programów telewizyjnych dotyczących wielu aspektów historii Londynu. W 2000 roku ukazała się w Anglii jego książka London: The Biography3, którą w tym roku postanowiło wydać w języku polskim wydawnictwo Zysk i Spółka.

Książka Ackroyda naprawdę jest wielka - i nie mówię tu tylko o jej rozmiarach, ale przede wszystkim o jej zawartości. We wstępie do swojej pracy Autor zaznacza, że jego praca nie trzyma się chronologii, co nie do końca jest prawdą, bo wiele rozdziałów ma ściśle chronologiczny porządek. Peter Ackroyd sprytnie też podkreśla, że jego biografia może nie uchodzić za pracę z „nurtu prawdziwej historiografii” czym w pewnym sensie może wytrącać z ręki oręż oponentom i krytykom domagającym się wykorzystania w pełni aparatu naukowego. Faktycznie w pracy praktycznie nie uświadczymy, poza nielicznymi przypadkami, przypisów czy odwołań do źródeł. Wartością samą w sobie jest natomiast styl Autora, bowiem jak na dobrego pisarza przystało, Ackroyd pisze wciągająco, świetnym językiem, a dodatkowo wybiera takie wątki z historii miasta, że momentami ciężko się oderwać od lektury. Docenić także musimy pracę tłumacza Tomasza Bieronia. W recenzowanej książce przeczytamy m.in. o kontrastach, jakie wywoływał dzienny zgiełk i nocna czy niedzielna cisza (osobny rozdział poświęcony jest w ogóle londyńskim dniom i nocom), jak zorganizowane były cechy miejskie, jak rozwijała się zabudowa miasta i jakie były jego plany. Autor opisuje też zarazy i pożary gnębiące miasto, przestępczość w stolicy czy też Londyn w czasie wojen. Nie pomija też milczeniem zagadnień politycznych i gospodarczych. W ponad trzydziestu rozdziałach, na prawie ośmiuset kartach, otrzymujemy pięknie skomponowaną panoramę Londynu od czasów najdawniejszych do dnia niemalże dzisiejszego. Na dodatek przekazaną niezwykle sugestywnie przez osobę doskonale znającą miasto, ale i też bez wątpienia w nim zakochaną - co jednak, w mojej ocenie, nie przeszkadza Autorowi wykazywać się znaczną dozą obiektywizmu.

Książka naprawdę cieszy oko. Ładną, twardą okładkę zdobi obraz London from Southwark nieznanego autora ze szkoły holenderskiej, datowany na okolice 1630 r. Oczywiście można trochę ponarzekać, że gabaryty książki mogą niekiedy utrudniać lekturę, nie jest to raczej propozycja do wzięcia w podróż np. do pociągu – z drugiej strony jeżeli ktoś podróżuje PKP to biorąc pod uwagę szybkość przemieszczania się to te prawie 800 stron będzie jak znalazł.

Książka zawiera kilka wkładek z ciekawymi ilustracjami oraz mapami, a także bibliografię zamkniętą w podrozdziale nazwanym Esejem o źródłach.

Jeżeli ktoś z Szanownych Czytelników nie jest osobiście zainteresowany tą pozycją, ale szuka prezentu na nadchodzące święta dla osoby zainteresowanej dziejami i kulturą Wielkiej Brytanii, to ta książka bez wątpienia będzie trafionym prezentem. Bez wahania polecam więc tę pracę, jednocześnie mając nadzieję, że Wydawnictwo Zysk i Spółka zdecyduje się opublikować kolejną pracę Ackroyda o Londynie, wydany niedawno London Under.

Plus minus:
Na plus:
+ ciekawe ujęcie historii Londynu
+ styl autora
+ estetyka wydawnictwa
+ rozbudowane wskazówki bibliograficzne,
+ bardzo bogata wkładka ilustracyjna
Na minus:
- momentami może sprawiać wrażenie nieco chaotycznej

Tytuł: Londyn. Biografia
Autor: Peter Ackroyd
Wydanie: 2011
Wydawca: Wydawnictwo Zysk i S-ka
ISBN: 978-83-7506-685-2
Stron: 791
Oprawa: twarda
Cena: 69,90 zł
Ocena recenzenta: 9/10

1. Ukazały się bowiem biografie Blake’a (1996) oraz T.S. Elliota (1984) oraz pięć powieści (m.in. Golem z Limehouse czy Dom doktora Dee). [↩]
2. Urodzony w 1949 roku Peter Ackroyd jest autorem dziewiętnastu powieści i opowiadań oraz ponad trzydziestu prac biograficznych i popularnonaukowych. W BBC oraz ITV prowadził również swoje autorskie programy (m.in. Peter Ackroyd’s Thames oraz Peter Ackroyd’s Venice). [↩]
3. W 2011 r. Ackroyd opublikował jeszcze London Under oraz pierwszą część swojej monumentalnej w założeniach pracy tzn.pierwszą część historii Anglii:  A History of England, Volume 1: Foundation. [↩]