„Runy” - P. Horbowicz, G. Kreutzer, W. Maciejewski, D. Skrzypek - recenzja

W 2011 roku na polskim rynku wydawniczym ukazała się publikacja czterech autorów - P. Horbowicz, G. Kreutzea, W. Maciejewskiego oraz D. Skrzypka zatytułowana Runy. Książka ta wydana została, pod redakcją Witolda Maciejewskiego przez wydawnictwo TRIO. Publikacja powstała w ramach ACTA SUECO - POLONICA w Katedrze Skandynawistyki Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.

W Runach poruszono niezwykle ciekawy temat dotyczący, jak można domyślić się po tytule, pisma runicznego. Wynalazek tego pisma był dziełem kultury germańskiej. Runami opisywano życie codzienne mieszkańców Skandynawii, liczne wyprawy, opisywano nimi praktyki religijne i magiczne, ale i także wyznawano nimi miłość i przekazywano tradycję wikińską. Warto nadmienić, iż słowo runaoznacza wyszeptaną tajemnicę, co dodatkowo podnosi atrakcyjność poruszanego w książce problemu.

W publikacji przybliżono historię powstania pisma, nadmieniając jego boskie pochodzenie. Kolejno Autorzy podjęli próbę sklasyfikowania i zróżnicowania pism skandynawskich jak i też ukazali bardzo interesującą chronologię pism europejskich. W logiczny i spójny sposób omówiono powstanie futharku, czyli alfabetu runicznego oraz jego podziału na 24 runy. W rozdziale tym przedstawiono ponad to inne odmiany futharku oraz tzw. runy wiązane i alfabet średniowieczny.

Posługując się rozmaitymi przykładami Autorzy Run przybliżają Czytelnikowi zasady ogólne odczytywania inskrypcji oraz poszczególnych znaków runicznych. W tekście znajduje się wiele istotnych informacji pomocnych w odczytywaniu napisów. W części tej przytoczono rozmaite przykłady występowania pisma runicznego od „zwykłego” zapisu na drewnie po fantastyczne napisy na kamieniach kształtami przypominające wijące się węże lub inne mitologiczne stwory. W rozdziale tym znalazło się wiele, bardzo dobrze wykonanych, fotografii, które świetnie urozmaicają tekst, czyniąc go jeszcze bardziej interesującym. Duża ilość fotografii i przerysów run znajduje się w kolejnej części, w której Autorzy zawarli wybór najistotniejszych inskrypcji. Na zdjęciach, opatrzonych naukowym komentarzem, Czytelnik może podziwiać napisy runiczne wyryte na grocie włóczni z Mos, na srebrnej sprzączce z Gårdlősa czy też na złotym rogu z Gallehus oraz na licznych zabytkach kamiennych.

W publikacji znalazło się także wytłumaczenie przesłania inskrypcji, od formuł narracyjnych przez imiona własne i znaki własności, sentencje utworzone specjalnie dla zmarłych przodków po magię, mity, rytuały , pochwały, wyznania miłosne, opisy wypraw etc.

Runy opatrzone zostały wieloma fotografiami ukazującymi piękno i zarazem tajemniczość znaków runicznych, ponad to tekst urozmaicają liczne tabele, diagramy, przerysy i mapy, na których zaznaczono zasięgi występowania danego futharku. Książka ta jest publikacją akademicką, a więc znajdują się w niej także liczne, nie do końca jasne dla przeciętego Czytelnika formy gramatyczne, rozbiory zdań i słów.

Reasumując publikacja ta jest niezwykle interesująca, porusza wręcz magiczny i tajemniczy temat pisma germańskiego. Tekst niezwykle uatrakcyjniają, wspominane już wielokrotnie przeze mnie fotografie. Jednakże warto nadmienić, iż książka może momentami wydać się trudna dla przeciętnego Czytelnika, nieznającego tematyki językoznawczej. Co nie zmienia faktu, iż szczerze polecam Runy wszystkim osobom zainteresowanym archeologią, historią, językoznawstwem i skandynawistyką.

Plus minus:
Na plus:
+ wysokiej jakości papier
+ duża ilość ciekawych fotografii
+ mapy
+ tabele
+ twarda oprawa
Na minus:
- kilka trudnych językoznawczych terminów bez wyjaśnienia ich znaczenia

Tytuł: Runy
Autor: Paulina Horbowicz, Gert Kreutzer, Witold Maciejewski, Dominik Skrzypek
Wydanie: 2011 r.
Wydawca: Wydawnictwo TRIO
ISBN: 978 83 7436 259 7
Stron: 200
Oprawa: twarda
Cena: ok. 35 zł
Ocena recenzenta: 8/10