Skarb Koszyc niczym pirackie kosztowności do zobaczenia na Wawelu

Na Zamku Królewskim na Wawelu trwa wystawa „Złoty skarb Koszyc” prezentująca prawdziwy skarb jak z pirackich opowieści. Eksponatami wystawy są 2 920 złote monety znalezione w 1935 r. podczas kopania fundamentów w północno-wschodnim skrzydle przebudowywanej siedziby Dyrekcji Finansowej w Koszycach.

Gabloty pełne monet / fot. Wojtek Duch

W podłodze zburzonej części budynku ujawniono miedzianą kasetkę, kształtem przypominającą bochenek chleba. Wewnątrz znajdowały się 2 920 monety, trzy medale oraz łańcuch – wszystkie wykonane ze złota najwyższej próby. Najstarsze monety mają ponad pół tysiąca lat i mimo ich upływu nie potrzebowały żadnej renowacji, co tylko potwierdza szlachetność kruszcu. Trudno to sobie wyobrazić, ale wszystkie te skarby zmieściły się w małej miedzianej puszce. Wyobraźmy sobie teraz ile złotych monet musi się mieścić w pirackiej skrzyni...

Zachowanie się całego, nie uszczuplonego skarbu stanowi ewenement w skali europejskiej. W jego skład wchodzą monety z całej ówczesnej Europy bite w XV, XVI i XVII w. od Madrytu po tereny dzisiejszej Rumunii. Najwięcej monet pochodzi z terenów Niderlandów, Niemiec i Polski. Nie brakuje jednak pieniędzy z Hiszpanii, Anglii i Włoch.

W tej miedzianej puszcze zmieściło się prawie 3 tys. monet / fot. Wojtek Duch

Wśród eksponatów absolutnie rarytasy odnajdą także miłośnicy naszej historii. Nad gablotami zawierającymi monety widnieją obrazy z wizerunkami władców, którzy zostali uwiecznieni na numizmatach z koszyckiej kolekcji.

Dopełnieniem ekspozycji jest prezentacja wszystkich szczerozłotych numizmatów ze zbiorów wawelskich oraz malowanych wizerunków sześciu polskich władców, których monety znalazły się w skarbie.

Złota moneta z Zygmuntem III Wazą jest największa wśród wawelskiej kolekcji złotych numizmatów:

Natomiast najstarsze polskie monety prezentowane na wystawie pochodzą z okresu panowania Zygmunta II Augusta (numery 1580 i 1581):

W kolekcji jest także moneta z Anglii okresu Edwarda IV (numer 1865):

Trudno oszacować wartość tego skarbu, ale kilkuset letnie złote monety sprzedawane na internetowych aukcjach warte są przynajmniej kilka tysięcy złotych.

Tego rodzaju znaleziska przeważnie ulegały rozgrabieniu i o ich pierwotnej wartości nie sposób dziś wyrokować. W przypadku złotego skarbu koszyckiego mamy do czynieniaz niewyobrażalnej wartości zespołem, często unikatowych monet i medali, które od półwiecza są przedmiotem systematycznych badań naukowych. Dzięki nim udało się ustalić, że ostatnim właścicielem kosztowności był jeden z trzech najważniejszych cesarskich urzędników Komory Spiskiej. Ów urzędnik należał do najzamożniejszych mieszkańców Koszyc. Polityczne niepokoje związane z antyhabsburskimi powstaniami zmusiły go do ukrycia zgromadzonego majątku. Miało to miejsce w latach 1679-1682, za panowania cesarza Leopolda I.

Organizatorzy wystawy: Zamek Królewski na Wawelu oraz Słowackie Muzeum Narodowe w Bratysławie.

Bilety: 3 zł do wstępu upoważnia także wykupiony bilet do: Skarbca Koronnego i Zbrojowni (7-12 luty) Reprezentacyjnych Komnat Królewskich (15 luty-15 kwiecień).