„Pearl Harbor 1941” - J. Jastrzębski - recenzja

Jesienią roku 2011 w popularno - naukowej serii Historyczne Bitwy Wydawnictwa Bellona ukazał się kolejny tytuł – Pearl Harbor 1941 Jarosława Jastrzębskiego. Nie przez przypadek wydarzenie to zbiegło się w czasie z przypadającą na 7 grudnia okrągłą 70 rocznicą japońskiego ataku na amerykańską bazę znajdującą się na Hawajach.

Autor

Jarosław Jastrzębski urodził się. w 1975 r., studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w 2008 roku obronił na Wydziale Historycznym UJ pracę doktorską zatytułowaną: Izba Rzemieślnicza w Krakowie na tle prawnych regulacji działalności rzemieślniczej w II Rzeczypospolitej (promotorem był prof. Piotr Franaszek). J. Jastrzębski specjalizuje się badawczo w historii gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem rzemiosła w II Rzeczypospolitej, historii polskiego szkolnictwa wyższego, ze szczególnym uwzględnieniem okresu międzywojennego, oraz rywalizacji mocarstw, ze szczególnym uwzględnieniem Dalekiego Wschodu w XX wieku. Jest autorem ponad dwudziestu publikacji naukowych i popularnonaukowych, w tym kilku książek (np.: Wojna na Pacyfiku. Kampania Hawajska 7-23 XII 1941 r., Wprowadzenie do japońskich sztuk walki). Aktywnie działa społecznie, m.in. jest prezesem lub członkiem władz kilku stowarzyszeń naukowych i sportowych.

Książka

Pearl Harbor 1941 liczy 228 stron tekstu plus wkładka z czarno – białymi zdjęciami archiwalnymi (tylko 16 zdjęć, głównie okrętów wojennych i samolotów). Autor oprócz Wstępu i Zakończenia podzielił swą pracę na pięć głównych rozdziałów zatytułowanych:Rozdział I. Ku wojnie, Rozdział II. Plany wojenne, Rozdział III. Droga do Pearl Harbor, Rozdział IV. Przygotowania, i wreszcie Rozdział V. Bitwa.

Znakomicie udało się autorowi przedstawić krótką historię Japonii i USA oraz kształtowanie wzajemnych animozji na tle dominacji w strefie Oceanu Spokojnego (Pacyfiku). W czterech pierwszych rozdziałach Czytelnik otrzymuje jasny przekaz co właściwie doprowadziło do tego konfliktu - amerykańskie embargo na ropę naftową i gwałtowne kurczenie się zapasów tego surowca w Japonii. W Rozdziale IV autor przedstawia krótką charakterystykę okrętów wojennych i samolotów bojowych wykorzystywanych przez obie strony w kampanii hawajskiej. Kiedy po wyśmienitym wprowadzeniu do tytułowej bitwy, rozpocząłem czytać Rozdział V, począłem mieć niedostatek i głód wiedzy jednocześnie. Prawdę mówiąc tylko około 20 % (około 8 stron) tego rozdziału dotyczy bezpośrednio opisu walk 7 grudnia 1941 r. Niestety zupełnie brak jest w książce przytaczania relacji bezpośrednich świadków opisywanych wydarzeń, co moim zdaniem jest – przy odpowiednim doborze cytatów najlepiej żołnierzy obu walczących stron – jedną z najciekawszych form przekazu książek historycznych.

Książkę uzupełnia bogata bibliografia spisana na 12 stronach oraz dwie mapy. Jeśli chodzi o pracę redakcji i korektę tekstu – nie mam uwag, nie znalazłem błędów w książce. Książka jest wydana w estetycznej miękkiej oprawie, kartki są klejone lecz wydanie wygląda solidnie.

Uwagi

Najgłówniejsza uwaga jaka przychodzi mi do głowy, to zbyt krótkie i ogólne przedstawienie tytułowej bitwy. Po wspaniałym wprowadzeniu do tematu i opisie tzw. „drogi ku wojnie”, po przeczytaniu rozdziału o bitwie na wyspie Oahu czujemy pewien niedosyt. W ogóle po przeczytaniu całej książki mam wrażenie, jakby Jarosław Jastrzębski już szykował kolejny tytuł do serii HB Wydawnictwa Bellona, dalszy ciąg Pearl Harbor... Ale o jakiej bitwie może być ten domniemany tomik? – niestety nie wiem...

Kolejna drobna uwaga jest taka, że w książce można by zamieścić więcej zdjęć, np. przedstawiających postacie historyczne, o których mowa w książce J. Jastrzębskiego.

Tradycyjnie, jeśli chodzi o książki serii Historyczne Bitwy, mam uwagi dotyczące map. W książce mapy są dwie, zatytułowane: Kampania Hawajska 7 – 23 XII 1941 i Hawaje. Pierwsza ukazuje cały Daleki Wschód z zaznaczonymi miejscami bitew: Pearl Harbor, Midway, Wake, Wyspy Gilberta, Johnson i Palmyra. Druga mapa to atol hawajski (8 wysep) z Pearl Harbor na wyspie Oahu. Niestety przedstawione mapy niewiele wnoszą do opisywanych wydarzeń. Praktycznie takie informacje (jak te przedstawione na mapach w książce), każdy może znaleźć w zwykłym przeciętnym atlasie geograficznym...

Podsumowanie

Pomimo powyższych uwag polecam książkę Jarosława Jastrzębskiego Pearl Harbor 1941. Czytelnicy zainteresowani bitwą z 7 grudnia 1941 r., konfliktem na Dalekim Wschodzie, czy ogólnie historią II wojny światowej, znajdą wiele interesujących treści dla siebie. Książka bardzo dobra do wprowadzenia w temat konfliktu Japonia – USA w dobie II wojny światowej. Gdyby jednak (jak w moim przypadku), po przeczytaniu istniał pewien niedosyt tyczący się tytułowej bitwy – w takim razie polecam jeszcze inne opracowania dotyczące opisywanej bitwy, np. artykuł Krzysztofa Zalewskiego Pogrom pancerników – Pearl Harbor 1941 r. w czasopiśmie „Technika Wojskowa Historia„ Nr 6/2011 oraz cały pierwszy numer specjalny gazety ”Morze Statki i Okręty” tematycznie zatytułowany Wojna na Pacyfiku.

Plus minus:
Plusy:
+ temat książki
+ dobry styl autora
+ poziom merytoryczny książki
+ znakomite opisanie tzw. „drogi ku wojnie”
+ znana seria wydawnicza, w której ukazał się tytuł
Minusy:
- zbyt ogólne potraktowanie tytułowej bitwy
- mapy

Tytuł: Pearl Harbor 1941
Autor: Jarosław Jastrzębski
Wydawca: Bellona
Data wydania: 2011
ISBN: 9788311121508
Strony: 228
Oprawa: miękka
Cena: ok. 22 zł
Ocena recenzenta: 7/10