Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych i Muzeum Historii Żydów Polskich zawarły porozumienie o współpracy

Prowadzenie wspólnych projektów naukowych, edukacyjnych i popularyzatorskich służących rozpowszechnianiu wiedzy o historii polskich Żydów, m.in. w oparciu o zbiory archiwów państwowych, zakłada porozumienie o współpracy podpisane w środę, 6 lutego przez przedstawicieli Muzeum Historii Żydów Polskich i Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.

Współpraca ma dotyczyć przede wszystkim wystawy głównej Muzeum Historii Żydów Polskich, wystaw czasowych, projektów edukacyjnych oraz portali internetowych takich jak Wirtualny Sztetl czy Centralna Baza Judaików, których celem jest propagowanie wiedzy online. Ponadto Muzeum Historii Żydów Polskich i Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych wspólnie mają starać się o dofinansowanie digitalizacji judaików znajdujących się w zbiorach archiwalnych.

Wystawa główna Muzeum ma charakter narracyjny, a kolekcja zbiorów jest gromadzona od kilku lat, dlatego Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych jest „partnerem strategicznym”. Jednym z celów Muzeum jest ułatwienie dotarcia do informacji o historii Żydów polskich będących w zasobach innych instytucji na terenie Polski i za granicą. Po za tym placówka chce udostępniać zdigitalizowane materiały użytkownikom z całego świata, głównie do celów edukacyjnych, poszukiwań genealogicznych i badań naukowych. Dzięki partnerstwu z archiwami państwowymi osiągnięcie tych celów ma być możliwe.

„Dzięki współpracy z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych możliwe będzie również pogłębienie naszej wiedzy o życiu polskich Żydów przed II wojną oraz rozwinięcie badań nad historią Żydów polskich w latach powojennych. Nasze muzeum będzie opowiadać o dziejach Żydów polskich na przestrzeni wieków. Kontynuujemy historię obywateli polskich - Polskich Żydów - również po Holokauście, do czasów nam współczesnych, tu i teraz” - powiedział p.o. dyrektora Muzeum Historii Żydów Polskich Andrzej Cudak.

Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych Władysław Stępniak zadeklarował wsparcie dla nowo powstającego muzeum, poprzez bezpłatne udostępnianie materiałów do realizowania działań programowych, mających na celu popularyzację wiedzy na temat historii polskich Żydów w Polsce i na świecie.

„Archiwa państwowe od lat podejmowały problematykę związaną z dziejami społeczności żydowskiej. Wyrazem tego jest m.in. publikacja „Źródła archiwalne do dziejów Żydów w Polsce”, owoc spotkań historyków i archiwistów z Polski i Izraela. Warto również podkreślić działalność naukową i popularyzatorską archiwów państwowych w Łodzi i Rzeszowie, gdzie od lat działa Ośrodek Badań Historii Żydów. Niemal każde archiwum państwowe posiada dokumenty ukazujące dzieje Żydów w Polsce. Są to akta ponad 160 żydowskich gmin wyznaniowych i akta metrykalne, stanowiące podstawę do badań genealogicznych” - mówił Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych Władysław Stępniak.

Pierwsze dokumenty pochodzą z połowy XV w. Jednym z najstarszych jest akt z 1457 r. przechowywany w Archiwum Państwowym w Gdańsku, regulujący kwestię osiedlania się i prowadzenia handlu przez Żydów w tym mieście. Z kolei akta gmin żydowskich, które datują się od połowy XVIII w. są źródłem informacji nie tylko o sposobie funkcjonowania tych gmin, ale także o relacjach polsko-żydowskich i roli Żydów w historii naszego kraju.

„Szczególne znaczenie mają dokumenty Łódzkiej Gminy Wyznaniowej, przechowywane w Archiwum Państwowym w Łodzi, które ilustrują funkcjonowanie gett w okresie okupacji niemieckiej. Część dokumentów jest już zmikrofilmowana i zdigitalizowana. Naszym celem jest, aby służyły wszystkim zainteresowanym, do czego, mam nadzieję, przyczyni się współpraca z Muzeum” - podkreślił Stępniak.