Przedwojenny katalog kartkowy Ossolineum odnaleziony!

Nikt nie przypuszczał, że zawieruchę wojenną przetrwało cokolwiek z 402 pudeł katalogowych i 625 paczek z kartami katalogowymi. Tymczasem niedawno, w trakcie przenoszenia zbiorów z Kościoła Jezuitów odnaleziono katalog kartkowy.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich od założenia w 1827 r. mieścił się budynku dawnego klasztoru i kościoła ss. karmelitanek trzewiczkowych we Lwowie. W czasie swej działalności Ossolineum stało się ważnym ośrodkiem na kulturalnej i naukowej mapie Polski. To przy Ossolineum działali naukowcy, poeci, pisarze i muzycy.

Celem Zakładu stało się zachowanie możliwie największej części dorobku narodu polskiego. Dlatego też gromadzono literaturę (np. rękopisy Mickiewicza) i archiwalia wielkich rodów. Nie brak było w zbiorach Ossolineum również muzealiów, nieraz bezcennych jak np. płótna Albrechta Dürera i Rembrandta van Rijna. Do wybuchu II wojny światowej Ossolineum zgromadziło setki tysięcy woluminów oraz potężny zbiór XIX i XX-wiecznej prasy polskiej.

Po zajęciu Lwowa przez Sowietów, Ossolineum zostało znacjonalizowane i stało sie filią Akademii Nauk Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Po wkroczeniu Niemców do Lwowa nadzór nad zbiorami został powierzony Mieczysławowi Gębarowiczowi. Najtrudniejszy okres dla Ossolineum zaczął się wraz z nakazem ewakuacji na zachód dóbr ważnych dla kultury niemieckiej. Gębarowicz, wbrew nakazom Niemców, wyekspediował do Krakowa najważniejsze kolekcje Zakładu (m.in. ok. 2.300 rękopisów, ok. 2.200 dyplomów, ok. 1.800 starodruków oraz ok. 2.300 rysunków). Nie był to jednak koniec epopei zbiorów. Latem 1944 r. Niemcy zarządzili przewiezienie zbiorów do Berlina, ale porzucono je na Dolnym Śląsku, gdzie znaleźli je Polacy.

Po wojnie we Wrocławiu odtworzono Ossolineum, choć było ono tylko cieniem dawnej świetności. Mimo przekazania przez Ukraińców części zbiorów, nadal 70% zasobu pozostało we Lwowie, co wynikało z polityki tamtejszych władz. Część zbiorów uległo zniszczeniu w czasie wojny, a inne pozycje znikły po wojnie i nawet nie wiadomo co konkretnie. Do dzisiaj nie udało się odzyskać np. prasy.

Jak informuje Ossolineum, po niezbędnych pracach konserwatorskich i zbadaniu zawartości katalogu skompletowano 486 pudeł katalogu alfabetycznego (ok. 389 tys. kart) oraz 90 pudeł katalogu rzeczowego (ok. 72 tys. kart).