Wystawa „Wielka Wojna 1914 – 1918. Prawdziwy Koniec Belle Époque”

W 100. rocznicę wybuchu I wojny światowej, tj. 28 lipca 2014 r. w Muzeum Wojska Polskiego uroczyście otwarto nową wystawę czasową. Na ekspozycji znalazło się wiele unikatowych eksponatów pochodzących z okresu Wielkiej Wojny.

Wystawę otwarli: Miniter Obrony Narodowej Tomasz Siemoniak, Szef Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Jacek Michałowski, dyrektor Muzeum Wojska Polskiego prof. Zbigniew Wawer oraz Komisarz wystawy Izabella Prokopczuk – Runowska.

Licznie przybyli przedstawiciele świata nauki, muzealnicy, historycy wojskowości oraz pracownicy Muzeum Wojska Polskiego. Wybrany tekst prozy Ericha Marii Remarque’a z „Na zachodzie bez zmian” czytał Jakub Wesołowski, oprawę muzyczną zrealizowała Reprezentacyjna Orkiestra Wojska Polskiego.

Wystawę rozpoczyna sekwencja fotografii ukazujących zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie i obwieszczenia i tytuły prasowe, sceny z mobilizacji i drogi na front. Ukazane są barwne mundury i uzbrojenie z początków wojny, wśród nich mundur huzara pułku gen. Mackensena z Muzeum Bundeswehry w Dreźnie, mundur pułkownika armii austro-węgierskiej z Muzeum oraz osobisty sztandar Wilhelma II jako Króla Prus z Muzeum Narodowego w Poznaniu, później widz przemieszcza się do okopów, gdzie w niszach i na stanowiskach strzeleckich wystawione są broń (karabiny, pistolety, karabiny maszynowe i granaty), umundurowanie i wyposażenie żołnierzy (hełmy, maski przeciwgazowe, przedmioty codziennego użytku). W jednej z nisz znajdują się przedmioty wytwarzane przez żołnierzy z fragmentów pocisków i łusek ze Skansenu Rzeki Pilicy w Tomaszowie Mazowieckim. Okopy wieńczą rzędy worków z piaskiem i zasieki. Nad okopami zwisa makieta sterowca. Ciszę zwiedzania przerywa huk artyleryjskich wystrzałów. W tej części można podziwiać jedyny chyba zachowany mundur kapelana z czasów I wojny światowej wypożyczony z Muzeum Historii Niemiec z Berlina. W dalszej części wystawy uwagę zwraca oryginalna mina morska z czasów I wojny światowej wypożyczona z Muzeum w Wilhelmshaven oraz modele okrętów z tej epoki: rosyjskiej łodzi podwodnej „Akuła” i niemieckiego torpedowca użyczone przez Muzeum Marynarki Wojennej z Gdyni.

W pozaokopowej części ekspozycji wystawione są broń i umundurowanie, ordery, odznaczenia i odznaki żołnierzy różnych armii walczących w I wojnie światowej, np.: żołnierza USA czy umundurowanie żołnierza niemieckich formacji walczących w niemieckiej Afryce południowo-wschodniej wypożyczone z Muzeum Bundeswehry w Dreźnie. Mundury i oporządzenie żołnierzy armii rosyjskiej z okresu rewolucji udostępnione zostały przez Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu i Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Dla Polaków I wojna światowa kojarzy się z odzyskaniem niepodległości oraz utworzeniem pierwszych od niemal 100 lat polskich formacji wojskowych. Znaczna część wystawy poświęcona jest oddziałom polskim: Legionom Polskim, Legionowi Puławskiemu, Korpusom Wschodnim, Polskiej Sile Zbrojnej i Armii Błękitnej. Zabytki tu wystawione pochodzą ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego.

Ostatnia część wystawy ukazuje realia życia pozafrontowego, losy ludności cywilnej, rolę kobiet. Zagadnienia te pokazane są poprzez materiały ikonograficzne, fotografie, plakaty, ale także poprzez oryginalne stroje z epoki użyczone Muzeum Warszawy i z Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Na uwagę zasługuje kolekcja kilkunastu przedmiotów codziennego użytku wykonana z tzw. materiałów zastępczych: tektury, drewna, papieru pochodzących z Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Wystawę kończy sekwencja fotografii ukazujących pomniki-Groby Nieznanego Żołnierza w różnych krajach, stworzone jako wyraz hołdu i pamięci o tysiącach poległych bezimiennych żołnierzy, uczestnikach Wielkiej Wojny.

Na wystawie można zobaczyć w szczególności:

• Jedyny w Polsce mundur lotnika z czasów I wojny światowej z Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu
• Kurtka mundurowa kapelana z okresu I wojny światowej z Deutsches Historisches Museum z Berlina
• Kurtka mundurowa oraz czapka huzara 1 Przybocznego Pułku Huzarów feldmarszałka Mackensena z Militärhistorischen Museum Der Bundeswehr z Drezna
• Kurtka mundurowa pułkownika piechoty armii cesarsko – królewskiej z Heeresgechichtliches Museum z Wiednia
• Galowy mundur generała cesarsko – królewskiego Rajmunda Baczyńskiego, w 1914 r. pierwszego komendanta Legionów Polskich z Muzeum Narodowego w Poznaniu
• Unikatowy zestaw przedmiotów wykonanych z tzw. materiałów zastępczych z Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
• Stroje cywilne damskie i męskie z Muzeum Warszawy
• Samopowtarzalny karabin „Mondragon” z Militärhistorischen Museum Der Bundeswehr z Drezna
• Pistolet maszynowy MP 18 z Militärhistorischen Museum Der Bundeswehr z Drezna
• Granat chemiczny ze zbiorów MWP
• Mundur i proporzec gen. Józefa Hallera, dowódcy Błękitnej Armii ze zbiorów MWP
• Mundur gen. Józefa Dowbor – Muśnickiego, dowódcy Armii Wielkopolskiej ze zbiorów MWP

Wystawa powstała przy współpracy muzeów zagranicznych: Militärhistorischen Museum Der Bundeswehr w Dreźnie, Heeresgechichtliches Museum w Wiedniu, Berlinie, Wilhelmshaven oraz krajowych: Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum Oręża w Kołobrzegu, Muzeum Mazowieckiego w Płocku, Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, Muzeum Skansen Rzeki Pilicy w Tomaszowie Mazowieckim.

Wystawa będzie czynna dla publiczności od 30 lipca 2014 r. do 31 maja 2015 roku.

Źródło: muzeumwp.pl; mon.gov.pl